Cellofaan folie versus plastic folie

Cellofaan is uitgevonden door de Zwitserse chemicus Jacques E. Brandenberger omstreeks 1900. Cellofaan is een dunne, transparante folie, vervaardigd uit het natuurproduct cellulose, het belangrijkste bestanddeel van planten en hout. Door de lage doorlaatbaarheid van lucht, water en bacteriën is het materiaal geschikt als verpakking van voedsel. Cellofaan is een geregistreerd handelsmerk van Innovia Films Ltd, in het Verenigd Koninkrijk. Cellofaan is gevormd uit de woorden cellulose en diaphane ("transparent")

Productie van cellofaan

Cellulose wordt uit hout geproduceerd met behulp van natriumhydroxide en koolstofdisulfide. Er wordt cellulose xanthaat gevormd dat weer wordt opgelost in extra natriumhydroxide. Het eindresultaat is een stroperige (visceuze) vloeistof die men viscose noemt. Viscose wordt vervolgens geperst door een spleet in een bad met verdund zwavelzuur en natriumsulfaat waardoor het overgaat van viscose naar cellulose. Het op deze wijze geproduceerde cellofaan is waterdicht (waterproof) echter aanvankelijk niet vochtbestendig (vochtproof) want het laat waterdamp door. Er wordt een nitrocellulose lak toegevoegd die het cellofaan vochtproof maakt. Cellofaan wordt sinds 1930 geproduceerd.

De hedendaagse situatie rond cellofaan

Naast het verpakken van voedsel, zijn er industriële toepassingen, zoals zelfklevende tapes (Sellotape). Als gevolg van alternatieve verpakkingen en de voor het milieu schadelijke chemicaliën is de cellofaanproductie sinds 1960 afgenomen. Cellofaan is plantaardig en is 100% biologisch afbreekbaar, het is immers bewerkte cellulose (papier), maar komt tot stand via milieubelastende bewerkingen.

Samenvatting van eigenschappen en toepassingen cellofaan

Cellofaan is niet sealbaar, wat voor het ideale verpakkingsmateriaal noodzakelijk is. Daarom wordt bij cellofaan een laagje biologisch afbreekbare thermoplastisch polymeer aangebracht, waardoor cellofaanfolie nu sealbaar en bovendien composteerbaar is.
Kwaliteit-sigaren worden vanuit de fabriek geleverd in cellofaan. Dit is om de sigaar te beschermen tegen beschadigingen van het dekblad.

Het cellofaan onderscheiden van (kunststof)plastic

De vraag is hoe kan men cellofaan onderscheiden van kunststof (plastic)?

Enkele praktische aanwijzingen

• Het scheurt als papier, gaat het wat moeilijker dan kan het nog papier zijn, maar behandeld met vet- of vochtwerend laagje en zou het eigenlijk bij het restafval moeten.
• Het knispert en geeft weerstand bij het in elkaar frommelen.
• Het heeft een helder uiterlijk, doorzichtig als glas en voelt glad en prettig aan.
• Het voelt harder aan dan plastic folie
• De belangrijke test is echter dat het niet of nauwelijks rekt als we er aan trekken in tegenstelling tot plastic folie dat rekt en vervormt.

Wat is plastic verpakkingsafval?

Wat wel mag

• plastic tassen en broodzakken
• pasta- en rijstzakken
• snoepzakken
• verpakking van vleeswaren en kaas
• folies van tijdschriften en reclamefolders
• blisters van o.a. tandenborstels, snoeren en schroeven
• boterkuipjes, sausbakjes, smeerkaas-, paté- of koffiemelkkuipjes
• groente-, fruit- en saladebakjes of -zakjes, patatbakjes
• bekers van yoghurt, vla, slagroom en ijs
• deksels van potten pindakaas, chocopasta etc.
• knijpflessen van sauzen zoals ketchup en mayonaise
• flacons van wasmiddelen en schoonmaakmiddelen
• flacons van bijvoorbeeld shampoo, badschuim en zeep
• tubes van bijvoorbeeld gel, crème, bodylotion en tandpasta
• flessen van olie en azijn
• flessen van frisdrank, water en zuivel
• potjes van gel, medicijnen en vitamines
• plantenpotten

Zorg dat alles leeg is en verwijder papier, karton of aluminium (folie)resten.

Wat niet mag

• verpakkingen met inhoud
• verpakkingen van chemisch afval make-up-verpakkingen, terpentineflessen en kitkokers
• piepschuim fastfoodverpakkingen, vleesschaaltjes en verpakkingsvulmateriaal
• resten papier, karton of foliemix afdekmaterialen, chipsverpakkingen een doordrukstrips (pillen of kauwgum)
• kartonnen (drank)verpakkingen melk- en sappakken
• andere plastic producten en gebruiksvoorwerpen tuinstoelen en speelgoed

Nawoord

Er zijn allerlei ontwikkelingen gaande. Cellulose kan chemisch worden gemodificeerd tot thermoplastisch cellulose (cellulose plastic). Het relatief hoge energiegebruik bij de productie is een nadeel. Er zijn ook biologisch afbreekbare varianten op de markt, zoals cellulosediacetaat. Dit materiaal is thermoplastisch verwerkbaar tot bijvoorbeeld geblazen en spuitgegoten producten. Het grote voordeel van cellofaan is dat er geen aardolie voor nodig is maar zonlicht, het past in de filosofie van de houdbare wereld.