Orkaan: natuurverschijnsel met vaak veel slachtoffers

Orkaan: natuurverschijnsel met vaak veel slachtoffers Een orkaan is een natuurverschijnsel dat soms meer dan honderdduizend slachtoffers eist. In onze streken komen geen orkanen voor maar wereldwijd zijn er acht gebieden waar hevige orkanen kunnen voorkomen en grote verwoestingen aanrichten en waar ook doden vallen te betreuren. Een orkaan is een zeer hevige tropische storm die ontstaat uit een depressie die tot die storm uitgroeit. Zo’n storm kenmerkt zich door drie eigenschappen namelijk voldoende atmosferische convectie, een gesloten circuit en een warme kern.

Natuurverschijnsel orkaan, tyfoon of cycloon

Orkanen hebben, afhankelijk van de streek waar ze voorkomen, verschillende namen. Het woord orkaan is afgeleid van Hurricane wat de naam is van de god van de wind en vernietiging. In het oostelijk en centraal deel van de Grote Oceaan en in de Atlantische Oceaan wordt een tropische storm orkaan genoemd maar hetzelfde verschijnsel in Azië heet een tyfoon of cycloon.

Gebieden met de meeste orkanen

Hoewel orkanen tropisch zijn en zowel in de tropen als de subtropen ontstaan komen ze dicht bij de evenaar niet voor. De acht gebieden waar zich de meeste orkanen voordoen zijn:
  • In het noorden van de Atlantische Oceaan.
  • In het oosten, midden en westen van de Stille Oceaan.
  • In het zuidwesten van de Stille Oceaan.
  • In het zuidwesten en zuidoosten van de Indische Oceaan.
  • In het noorden van de Indische Oceaan.
In die streken komen in het westen van de Stille Oceaan de meeste orkanen voor en de minste in het noorden van de Indische Oceaan.

Kenmerken van orkaan

Een orkaan heeft als opvallendste kenmerk een centrum (oog) met de laagste luchtdruk en weinig of geen windsnelheid en winden die daar met grote snelheden omheen draaien. De stormwind van een orkaan gaat harder dan windkracht twaalf. Meestal gaat een orkaan gepaard met zware regenval. Bij het ontstaan van een orkaan is altijd een lagedrukgebied aanwezig en zal een convectie nooit spontaan gaan draaien. Jaarlijks zijn er wereldwijd tachtig tot negentig tropische stormen waarvan er zich twee of drie tot een orkaan ontwikkelen.

Schaal van Saffir en Simpson

Om de kracht van een orkaan aan te geven wordt gebruik gemaakt van de schaal van Saffir en Simpson. Die classificatie is nodig voor een betere voorbereiding op de te verwachten schade die een orkaan zal aanrichten. Een overzicht van de verschillende orkanen is:
soortaanduidingkilometers
Lichte orkaan S-1119–154 km/h
Matige orkaan S-2155–178 km/h
Uitgebreide orkaanS-3179–210 km/h
Extreme orkaan S-4211–250 km/h
Catastrofale orkaan S-5meer dan 250 km/h

Verschil orkaan en tornado

Een orkaan is niet hetzelfde als een tornado. Hoewel orkanen en tornado’s enigszins vergelijkbare verschijnselen zijn bestaan er toch belangrijke verschillen. Een tornado is in het algemeen niet breder dan achthonderd meter terwijl een orkaan honderden kilometers breed kan zijn. Een kleine orkaan is in totaal ruim tweehonderd kilometer breed en een grote orkaan kan rond de negenhonderd kilometer halen gemeten vanaf het centrum van het oog tot de rand van de buitenste wolken. Een ander verschil is dat een orkaan ontstaat boven een oceaan die minstens zevenentwintig graden warm is en een tornado ontstaat boven land waar twee luchtstromen botsen. Een orkaan kan wel een week duren wat niet het geval is met een tornado die meestal binnen een kwartier voorbij is. Door die lange duur kunnen orkanen veel meer schade aanrichten dan een tornado. Zeker is dat het geval als een op de oceaan ontstane orkaan bij het bereiken van land een vloedgolf veroorzaakt.

Orkaan eist dikwijls veel slachtoffers

Bij een cycloon van 7 oktober 1737 in de Golf van Bengalen vielen meer dan 250.000 slachtoffers. Een vloedgolf als gevolg van een orkaan in 1970 in Bangladesh veroorzaakte naar schatting 300.000 slachtoffers. Soms komen bij een cycloon hoeveelheden neerslag voor van 750 mm wat evenveel is als de neerslag van een heel jaar in Nederland. De meeste schade wordt aangericht als een orkaan de kust bereikt. Slachtoffers vallen dan vaak door vloedgolven die een hoogte van zes meter kunnen bereiken. Boven de zee kunnen de golven nog veel hoger zijn zoals in 1995 bij de Hurricane Luis waar dertig meter werd bereikt. De kracht van een orkaan wordt eenmaal boven land snel minder.

Lees verder

© 2014 - 2024 Rickandie, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Tornado en orkaan: het verschil tussen tornado´s en orkanenTornado en orkaan: het verschil tussen tornado´s en orkanenWat is het verschil tussen een orkaan en een tornado? Ondanks de enorme verschillen tussen een tornado en een orkaan, ve…
Orkanen: indeling in categorieën (1-5)Orkanen: indeling in categorieën (1-5)In de maanden juni tot en met november staan media vaak bol van de berichten over orkanen. Zo kunnen bijvoorbeeld orkane…
Wat is een orkaan en hoe ontstaan orkanen?Wat is een orkaan en hoe ontstaan orkanen?Meestal aan het eind van de zomer duiken de eerste nieuwsberichten op over orkanen. Bijna iedereen heeft wel eens wat ge…
Wat is een orkaan?Wat is een orkaan?Meteorologisch gezien zijn de maanden juni tot en met november de maanden waarin orkanen veel voorkomen. Het hoogtepunt…

Wie is bang voor onweer?Wie is bang voor onweer?Wie is bang voor donder en bliksem? Vrijwel iedereen ervaart onweer intuïtief als een levensbedreigend gevaar, wat het o…
Amasia - het volgende supercontinentAmasia - het volgende supercontinentDe sterke aantrekking tot de noordpool zal in miljoenen jaren de fusie van Amerika en Azië veroorzaken en leiden tot Ama…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Andrea Booher, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • http://www.spreekbeurtenstartpagina.nl/spreekbeurt/tornado/tornadofr.htm
  • http://nl.wikipedia.org/wiki/Tropische_cycloon
  • http://wikikids.wiki.kennisnet.nl/Orkaan
  • http://www.landen.net/weer-klimaat/orkaan.htm
Rickandie (1.164 artikelen)
Laatste update: 15-04-2016
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Natuurverschijnselen
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.