De epistemische deugden van Thomas Kuhn

De epistemische deugden van Thomas Kuhn Hoewel menig persoon er vanuit gaat dat de huidige wetenschappelijke kennis ook de waarheid is, is dit nog maar de vraag binnen de wetenschapsfilosofie. Regelmatig wordt de huidige kennis aangepast aan nieuwe gegevens, of blijken oude theorieën niet te werken. Daarnaast zien we ook vaak dat er meerdere theorieën zijn die hetzelfde probleem te beschrijven. Thomas Kuhn heeft zijn epistemische deugden opgesteld als een beschrijving van de manier waarop de meest geprefereerde theorie wordt gekozen. De epistemische deugden van Kuhn beschrijven een aantal handvatten aan de hand van welke hij verondersteld dat wetenschappers de keus maken tussen theorieën voor hetzelfde verschijnsel. Deze epistemische deugden dienen echter niet alleen toegepast te worden, er dient ook rekening gehouden te worden met de waardering van andere wetenschappers: een theorie kan niet beoordeeld worden aan de hand van alleen maar de epistemische deugden.

De epistemische deugden bestaan uit de volgende vijf waarden:

Accuracy

Bij de deugd accuracy gaat het om de mate waarin een theorie samengaat met de al bestaande resultaten van experimenten en observaties. Een theorie die niet al deze resultaten goed kan verklaren zal minder snel geaccepteerd worden door wetenschappers dan een theorie die de bestaande kennis goed overkoepelt.

Consistency

Consistency houdt de mate in waarin de theorie zichzelf wel of niet tegenspreekt. Als er binnen in de theorie al diverse tegenstellingen zitten, zal de theorie niet snel geaccepteerd worden. Hetzelfde geldt ook voor theorieën die juist weer andere reeds gewaardeerde theorieën tegenspreken. De kans wordt dan door wetenschappers kleiner geacht dat de nieuwe theorie bruikbaar is als verklaring voor observaties en experimenten.

Broadness of scope

De deugd broadness of scope is de mate waarin een theorie toekomstige resultaten van experimenten of observaties kan voorspellen. Juist de mate waarin een theorie dit goed kan maakt een theorie bruikbaar voor wetenschappers.

Simplicity

Door de eeuwen heen is simplicity, of simpelheid, de meest gewaardeerde epistemische deugd gebleken. Enkele wetenschapsfilosofen pleitten zelfs voor het enkel en alleen gebruiken van deze epistemische deugd. Bij simplicity gaat het erom dat de theorie zo ‘clean’ mogelijk is, zo simpel mogelijk is. Een theorie die allerlei onlogische zaken erbij betrekt zal minder snel geaccepteerd worden dan een theorie die de meest simpele verklaring biedt. Deze epistemische waarde staat bekend als Occam’s Razor, of Ockham’s Razor. Het idee erachter is dat je niet zomaar extra factoren moet betrekken bij je theorie als je iets probeert te verklaren.

Fruitfulness

De epistemische deugd Fruitfulness behelst de mogelijkheden die de nieuwe theorie biedt om als basis te dienen voor weer nieuwere wetenschappelijke kennis. Juist als een theorie nieuwe vlakken aanboort die onderzocht kunnen worden is de theorie interessanter, de wetenschap kan door zo’n theorie op het betreffende vlak dan snel groeien.

Hoewel de epistemische deugden een beschrijving zijn van de processen die wetenschappers hanteren om te kiezen tussen verschillende theorieën voor hetzelfde verschijnsel, worden de epistemische deugden ook vaak aangehaald als instrument dat gebruikt moet worden om de keuze te maken. Hierover meldt Kuhn dat de epistemische deugden niet apart gebruikt moeten worden, maar in combinatie met de waardering van andere wetenschappers. Andere wetenschapsfilosofen, zoals Richard Swinburne, kiezen juist voor één van de epistemische deugden (simplicity) als enige middel om te kiezen tussen theorieën.
© 2010 - 2024 Polkozic, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Paradigmaverschuiving; nieuw wetenschappelijk wereldbeeldParadigma komt uit het Grieks. Para betekent naast en digma betekent voorbeeld. Door middel van een paradigma wordt een…
Kuhn: Paradigma’s, Normale en Revolutionaire wetenschapKuhn: Paradigma’s, Normale en Revolutionaire wetenschapThomas Kuhn leefde van 1922 tot 1996. Als wetenschapsfilosoof was hij vooral bekend om zijn boek The structure of Scient…
Wetenschappelijke kennis als afspiegeling van paradigma’sIn ‘The Structure of Scientific Revolutions’(1962/1970) ontwikkelde Thomas Samuel Kuhn een argument wat vaak wordt gezie…
De Zeven Zonden en de Zeven DeugdenDe Zeven Zonden en de Zeven DeugdenDe Zeven Zonden kent iedereen wel, de Zeven Deugden zijn minder bekend, maar niet minder belangrijk. De Zonden en Deugde…

Belang visolie aangetoond door onderzoek bij InuitIedereen weet wel dat visolie erg gezond is voor hart- en bloedvaten. Velen weten ook dat de olie veel omega 3-vetzuren…
Bowlby en het belang van gehechtheidBowlby veronderstelt dat de kwaliteit van de gehechtheidsrelatie sterk wordt beïnvloed door de kwaliteit van de verzorgi…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: GDJ, Pixabay
Polkozic (439 artikelen)
Laatste update: 14-10-2015
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Onderzoek
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.