Geen wetenschappelijk bewijs dat homeopathie werkt (KCE)

Er is géén wetenschappelijk bewijs dat homeopathie werkt. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) is een Belgische federale instelling, dat werd opgericht in 2002 en actief is sinds 2003. Het KCE heeft als opdracht om studies uit te voeren en rapporten te maken om de beleidsmakers te adviseren bij hun beslissingen inzake gezondheidszorg en ziekteverzekering. Op verzoek van de Minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken maakte het KCE een stand van zaken op voor homeopathie. Conclusie: geen bewijs dat het werkt en toch veel gebruikt.

• Wat is homeopathie?
• Samenvatting van het rapport
• Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van homeopathie
• Het klinisch effect van homeopathie is niet te onderscheiden van een placebo-effect
• Placebo-effect
• Geen bijwerkingen
• Aanbevelingen
• Homeopathie werkt bij 0 van 68 onderzochte ziektes

Wat is homeopathie?

De homeopathie is een methode die is ontwikkeld door de arts en scheikundige Dr. Samuel Hahnemann in het begin van de 19e eeuw. Het bestaat uit het toedienen van preparaten die worden bereid op basis van een oertinctuur die sterk verdund en gepotentieerd wordt. Het basisprincipe van de homeopathie luidt: een stof die bepaalde verschijnselen kan opwekken, is ook in staat diezelfde verschijnselen te genezen.² Door het sterk verdunde middel krachtig te schudden, wordt volgens de homeopathie, de 'interne kracht van de substanties' vrijgemaakt. Deze kracht zou op de levenskracht van de zieke kunnen inwerken.

Samenvatting van het rapport

Er is geen enkel wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid van homeopathie

Het Belgische kenniscentrum KCE heeft alle internationale wetenschappelijke studies voor twintig aandoeningen onderzocht en komt tot de conclusie dat er voor geen enkele aandoening een onomstotelijk bewijs van werking van homeopathie aanwezig is. Sterker, wat directe werking betreft, doet homeopathie het nog slechter dan de drie andere, eerder door het KCE onderzochte, alternatieve geneeswijzen: osteopathie, chiropraxie en acupunctuur. Het KCE stelt onomwonden dat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is dat homeopathie werkt. Desondanks wordt er door mensen toch veel gebruikt van gemaakt voor allerlei kwalen, ook in Nederland. Het KCE vermoedt dat de positieve ervaringen van de gebruikers te maken hebben met het bekende ‘placebo-effect', dus omdat patiënt en therapeut een effect verwachten. De verwachtingen van de patient en de houding van de arts spelen een belangrijke rol in iedere behandeling. Tegelijk is er wel een risico, zo waarschuwt het kenniscentrum, dat men een noodzakelijke klassieke medische behandeling niet of te laat opstart, door een gemiste of verkeerde diagnose. Het KCE stelt dan ook dat de uitoefening van homeopathie bij voorkeur wordt beperkt tot artsen, die nu al de meerderheid van de homeopaten uitmaken.

Het klinisch effect van homeopathie is niet te onderscheiden van een placebo-effect

Het KCE heeft systematisch de wetenschappelijke literatuur onderzocht om de klinische doeltreffendheid en veiligheid van de homeopathie te evalueren. De gepubliceerde studies hebben de doeltreffendheid van de homeopathie onderzocht
voor volgende twintig aandoeningen:

• slapeloosheid
• allergische rinitis
  Vermoeidheid / Bron: Istock.com/BartekSzewczyk
• lumbalgie
• verloskundige indicaties
• chronische vermoeidheid
• dementie
• astma
• bedwateren
• depressie
• angst
• symptomen veroorzaakt door kanker of de behandeling ervan
• opvliegers
• kinderziekten
• aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD)
• fibromyalgie
• HIV
• chronische veneuze insufficiëntie
• premenstrueel syndroom.

Placebo-effect

Het kenniscentrum stelt dat geen enkele van deze studies de doeltreffendheid van homeopathie heeft kunnen aantonen, ondanks de goede kwaliteit van onderzoek van sommige van deze studies. Het klinisch effect is niet te onderscheiden van een placebo-effect, dat overigens goed gekend en bewezen is.

Geen bijwerkingen

Voorts stelt het rapport dat er geen enkele bijwerking is aangetoond na behandeling met homeopathie. Wel zijn er gevallen gemeld van laattijdige opstart of afwezigheid van een doeltreffende behandeling. Dit risico kan echter niet nauwkeurig worden ingeschat, aldus het rapport.

Aanbevelingen

Eén van de aanbevelingen die in het rapport worden gedaan is om de kosten van een homeopathische behandeling niet te laten vergoeden door de verplichte ziektekostenverzekering. Dit vanwege het gegeven dat voor geen enkele medische indicatie wetenschappelijk werd aangetoond dat de werkzaamheid van homeopathische behandelingen superieur zouden aan die van een placebo.


Noten:

1. Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg / Centre fédéral d’expertise des soins de santé (KCE): Stand van zaken van de homeopathie in België, KCE reports 154A, 2011.
2. http://www.homeopathie.net (voor de laatste keer geraadpleegd op 24 juni 2011)
3. Knack. Studie: homeopathie werkt bij 0 van 68 onderzochte ziektes. http://www.knack.be/nieuws/gezondheid/studie-homeopathie-werkt-bij-0-van-68-onderzochte-ziektes/article-normal-668629.html (voor de laatste keer geraadpleegd op 10-6-2016)

Lees verder

• Vezelrijk voedsel: vezelrijke voeding voor goede stoelgang
• Gezonde en gevarieerde voeding met een drukke levensstijl
• Vitamine B12-tekort: symptomen, ADH en tekort aanvullen
• Havermout: gezondheidsvoordelen en voedingswaarde havermout
• BMI berekenen en middelomtrek meten: hoe doe je dat?