Afbakenen van het onderzoek

Het beginpunt van het onderzoek is het formuleren van de probleemomschrijving, die bestaat uit de probleemstelling en doelstelling. In veel gevallen worden er ook deelvragen geformuleerd. In het onderzoeksplan is het het afbakenen van begrippen van belang. Dit artikel gaat specifiek over het afbakenen van het onderzoek: de begripsafbakening en de stipulatieve betekenis.

Probleemomschrijving

De probleemomschrijving bestaat uit

• De doelstelling voor het onderzoek
• De probleemstelling oftewel centralevraagstelling (hoofdvraag)

Kenmerken goede probleemstelling

• Heldere vraag
• Samenhang met de doelstelling
• Duidelijk is welke kennis de onderzoeker nodig heeft
• Het is duidelijk over wie de onderzoeker nodig heeft en over welke periode
• Deelvragen
• Specificatie in onderzoeksvragen
• Verwachtingen omtrent de uitkomst
• Probleemstelling is volledig
• Doelvrij: onafhankelijk en objectief, vrij van achterliggende doelen

Deelvragen

Na de algemene probleemstelling volgen de deelvragen. Dit wordt ook wel "rafelen" of "rasteren" genoemd. Voor de deelvragen geldt dat eerst het beschrijvend deel komt, daarna het verklarend deel.

Doelstelling

De doelstelling bestaat uit een aantal onderdelen, namelijk een centrale formulering, de aanduiding van het onderzoekstype, de aanduiding van de relevantie en het vermelden van de doelen en wensen van de opdrachtgever.

Begripsafbakening

Het afbakenen van de onderzoeksbegrippen wordt ook wel "operationaliseren" genoemd. Je beschrijft welke instrumenten je het gebruik om de theorie te toetsen en de onderzoeksvragen te beantwoorden. Je laat zien hoe je de begrippen hebt omgezet in meetbare eenheden.

Stipulatieve betekenis

Van belang is ook het begrip "stipulatieve betekenis". Het gaat hierbij om de definitie die speciaal voor het onderzoek wordt gegeven.

Ontwerpkeuze

Met “ontwerpkeuze” wordt de keuze voor de dataverzamelingsmethode bedoeld. De belangrijkste reden om een dataverzamelingsmethode te kiezen, is dat met behulp daarvan een antwoord op de probleemstelling kan worden gegeven. Daarnaast zijn factoren van belang zoals “mogelijkheden en beperkingen”: budget, tijd, onderzoeksomstandigheden.

Iteratie

Herhaling van (delen van) het onderzoeksproces om een betrouwbaar antwoord op de probleemstelling te krijgen.