Stabiliteit van bomen bepalen

In een eerder verschenen artikel werd besproken hoe je via een visuele controle de gezondheid van een boom kan bepalen. Vaak wordt er voor risicobomen na deze controle overgegaan tot het gebruik van meetapparatuur om de stabiliteit van de boom te bepalen.

Waarom de stabiliteit van bomen bepalen?

Veel bomen bevinden zich langs wegen, in parken of op openbare plaatsen waar veel mensen komen. Gemeenten of eigenaars dienen alles in het werk stellen om er voor te zorgen dat deze bomen niet omver vallen en zo schade berokkenen aan voertuigen of personen. Het is dan ook vanzelfsprekend dat de stabiliteit van bomen regelmatig gecontroleerd wordt door een boomexpert.

Werkwijze

Meestal gebeurt eerst een visuele controle van alle bomen in een straat of gemeente. Dit wordt ook wel VTA-analyse genoemd (Visual Tree Assessment). Wanneer uit deze VTA-analyse blijkt dat bepaalde bomen risicovol zijn, kan er op deze selecte groep van bomen een nadere analyse uitgevoerd worden. Dit gebeurt meestal met een resistograaf of tomograaf

Meetapparatuur

Er bestaan verschillende toestellen om de stabiliteit van een boom te bepalen. De meest gebruikte zijn echter de resistograaf en de tomograaf:

Resistograaf

Met dit toestel gaat men de resistentie van het hout inwendig gaan bepalen. Dit betekent dat er een dun boortje in de boom gebracht wordt dat onder constante snelheid voorwaarts draait. Tijdens het draaien wordt de weerstand die het boortje ondervindt gemeten en geregistreerd. Het resultaat is een grafiek waarvan de waarden vergeleken kunnen worden met basiswaarden voor een bepaalde houtsoort. Hierdoor is het mogelijk om bepaalde zones met verminderde weerstand te lokaliseren.

Voordelen:

• Relatief goedkope methode
• Het sonderen duurt niet al te lang
• Makkelijk te transporteren

Nadelen:

• Er moet vaak op verschillende plaatsen in de boom geboord worden omdat de sondering slechts 40cm diep gaat en zeer lokaal is
• Invasieve methode: ondanks het dunne boortje wordt er toch een toegangspoort voor pathogenen gecreëerd waardoor de boom vatbaarder kan worden voor infecties

Tomograaf:

De werking van de akoestische tomograaf is gebaseerd op op de snelheid waarmee een geluidsgolf zich voortplant doorheen de stam. Hiervoor worden 8 tot 12 sondes rond de stam geplaatst. Wanneer een boom gezond is zal de geluidsgolf zich met constante snelheid voortbewegen. Wanneer een boom inrotting vertoont, zal de snelheid op deze plaatsen dalen.

Het resultaat is een tomogram of een tweedimensionaal beeld van de stam waarop verschillende kleuren te zien zijn. Door deze kleuren te interpreteren kan men zones met gezond hout onderscheiden van zones met gedegradeerd hout. Berekeningen met betrekking tot de hoeveelheid gedegradeerd hout ten opzichte van de hoeveelheid gezond hout laten toe de stabiliteit van de boom te bepalen.

Voordelen:

• Niet-invasieve methode: de boom wordt op geen enkele manier beschadigd
• Men beschikt over een volledige doorsnede van de stam

Nadelen:

• De methode is duur
• Tijdrovend (ongeveer 1 uur per opmeting)

Lees verder

• Gezondheidsbepaling van bomen via VTA-analyse
• Bloedingsziekte (Pseudomonas syringae) treft paardekastanje