Samenwerking tussen verenigingen, samen sterker

Binnen de vereniging is samenwerking van de leden aan het doel van de vereniging al een samenwerkingsverband op zich. Toch kunnen er goede redenen zijn om met een andere vereniging samen te gaan werken. Soms kan het daarbij zelfs meer voor de hand liggen om te kiezen voor een fusie. Maar ook met samenwerking kan het realiseren van het doel van de vereniging vaak ook veel beter bereikt worden. Bij samenwerking is het vaak bij leden zo gevreesde verlies van identiteit niet in het geding. Bij fusies vreest men daar vaak voor. Vooral bij leden die aan de wieg van de vereniging hebben gestaan zijn hier vaak bang voor. Er zijn verschillende manieren om samen te werken.

Samenwerking

Overeenkomst

Veelal wordt samenwerking aangegaan door middel van en overeenkomst tussen de twee of soms meer verenigingen. De overeenkomst en het verbintenissenrecht zijn dan de elementen die de onderlinge verhoudingen beheersen.

Er is contractvrijheid en deze vrijheid maakt dat de samenwerking naar eigen inzicht kan worden vastgelegd. De wetgever heeft bepaald dat het de partijen geheel vrij staat om de inhoud van de samenwerkingsovereenkomst te bepalen. De partijen zijn dus geheel vrij in het benoemen van op welke gebieden en op welke wijze daarin gaan samenwerken. Heeft men de wijze van samenwerking in een overeenkomst vastgelegd dan is deze natuurlijk niet meer eenzijdig te wijzigen. Het verdient de voorkeur om in de overeenkomst ook vast te leggen dat voor wijzigingen de goedkeuring van beide partijen ook nodig is en wel via een besluit via de algemene vergadering. Het kan ook zo zijn dat ook de statuten deze verplichting van een der verenigingen dit ook al voorschrijven.

Resultaatsverbintenis

Wanneer twee verenigingen besluiten om samen te werken kan dat afhankelijk van de aard van de verenigingen heel verschillende activiteiten op leveren. Zo kunnen twee vogelwerkgroepen die werkzaam zijn binnen één gebied met elkaar vastleggen dat iedere vereniging een deel van dat gebied inventariseert op broedvogels waarbij men tevens de periode van inventarisatie en de methode vastlegt. De verzamelde gegevens worden vervolgens met elkaar gedeeld.
Voetbalverenigingen (met weinig jeugdige instroom) kunnen besluiten om de jeugdopleiding te integreren waarbij natuurlijk ook vele zaken moeten worden vastgelegd in een overeenkomst.

Bij dergelijke overeenkomsten is sprake van een meetbaar resultaat zoals het leveren van een trainer of het leveren van een accommodatie.

Inspanningsverbintenis

Verenigingen kunnen ook overeenkomsten sluiten waarbij een inspanningsverplichting over en weer wordt overeengekomen. Zo kunnen muziekgezelschappen vastleggen dat zij bij opdrachtgevers voor optredens ook het andere gezelschap zullen promoten. Bij dergelijke verbintenissen ligt het resultaat van de inspanning niet vast.

Rechten en plichten

Het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst waar rechten en plichten uit voortvloeien valt onder het verbintenissenrecht beschreven in boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Uit de overeenkomst vloeien verbintenissen voort die moeten worden nageleefd. Als de samenwerkende voetbalverenigingen zijn overeengekomen dat vereniging A de trainer zal leveren en vereniging B de accommodatie, dan kan het natuurlijk niet zo zijn dat er geen trainer geleverd wordt of de accommodatie niet beschikbaar is. Als een van de partijen die overeenkomst niet of onvoldoende respecteert kan dat worden voorgelegd aan de burgerlijke rechter.

Andere samenwerkingsvormen

Stichting

Naast de beschreven samenwerking via een samenwerkingsovereenkomst of contract komen samenwerkingsverbanden nog in andere vormen voor en wel in de vorm van het oprichten van een rechtspersoon. Zo kunnen verenigingen besluiten samen te werken en daarvoor een stichting op te richten. Veelal maken bestuurders van de verenigingen ook deel uit van de nieuwe stichting. De stichting richt zicht uitsluitend op bepaalde vooraf overeengekomen activiteiten. De invloed van de stichting is dus afhankelijk van de aard van de bevoegdheden die door de verenigingen wordt overgedragen.

Federatie

Naast een stichting kan samenwerking ook vorm worden gegeven via een federatieve vereniging. De verenigingen die wensen samen te werken richten dan een nieuwe vereniging op. De verenigingen melden zich aan als lid van de federatie. Hierdoor ontstaat een groep van verenigingen veelal federatie of koepel genoemd. Een soortgelijk constructie kan ook via een stichting vorm worden gegeven, maar de verenigingen worden dan geen lid omdat de stichting geen leden kent. Via een aansluitingsovereenkomst wordt bij deze constructie de relatie tussen de federatie en de deelnemende verenigingen geregeld. Het zal voor zichzelf spreken dat voor de oprichting van een federatie het passeren van statuten in een notariële akte vereist is. De deelnemers aan een federatie bepalen samen op welke gebieden en op welke wijze de federatie werkzaam zal zijn.