Rechtsgang in Nederland

Nederland is een rechtsstaat. Dit betekent, dat de gang van zaken binnen de staat gereguleerd en beperkt wordt door het recht. Doel hiervan is het voorkomen van willekeur en het bevorderen van rechtsgelijkheid. In dit artikel vindt u meer informatie over de rechtsgang in Nederland.

Rechtsgang in Nederland

in je recht staan is mooi, maar recht krijgen is een tweede. Het wegenstelsel dat doorlopen moeten worden om een bepaald recht te effectueren, wordt de rechtsgang genoemd. Wie bij welke instantie moet aankloppen en hoe dat alles in z'n werk gaat, staat beschreven in de regels van het procesrecht.

De rechterlijke macht in burgerlijke zaken

Per 1 januari 2002 is de rechterlijke organisatie ingrijpend gewijzigd. De zelfstandige kantongerechten zijn opgegaan in de sector kanton, een onderdeel van de arrondissementsrechtbank. In de sector kanton worden "eenvoudige" zaken afgehandeld door de kantonrechter. Voor burgerlijke zaken gaat het dan onder andere om vorderingen tot een bedrag van 25.000 euro. Voorbeelden van burgerlijke geschillen die bij de kantonrechter worden gebracht, zijn geschillen over arbeids- en huurovereenkomsten, consumentenkoop en kredieten.

Andere werkgebieden van de kantonrechter

Naast burgerlijke geschillen en familiezaken houdt de kantonrechter zich ook bezig met zaken waarin het gaat om (lichte) overtredingen en verkeersboetes. Eenvoudige verkeersovertredingen vallen onder de Wet Mulder.

Procederen bij de kantonrechter

Iedereen in Nederland is vrij om zelf te procederen bij de kantonrechter. Het inschakelen van een advocaat is zodoende, zowel voor eiser als verdediging, niet strikt noodzakelijk. Desalniettemin is het in veel gevallen uiteraard verstandig om weldegelijk een advocaat in de arm te nemen, zeker wanneer u groot belang bij de zaak heeft!

De gang naar de rechter

Burgerlijke zaken (huurzaken, arbeidszaken en geldvorderingen) starten met de door de deurwaarder uitgebrachte dagvaarding. Een dagvaarding is een oproep om voor de rechter te verschijnen. Degene voor wie de oproep bestemd is, wordt de gedaagde genoemd. De gedaagde mag tijdens de rechtszaak zijn/haar zegje doen, waarop de eisende partij weer mag reageren (repliek). Het laatste woord is uiteindelijk aan de gedaagde (dupliek). Hierna volgt het vonnis door de rechter.

Andere zaken, zoals familiezaken (verzoeken tot onderbewindstelling, geschil over ouderlijk gezag) worden begonnen met het indienen van een verzoekschrift. U heeft geen advocaat nodig om een verzoekschrift in te dienen. De verweerder mag hierop reageren met een verweerschrift, wederom zonder tussenkomst van een advocaat. Ook andere belanghebbenden mogen een eventueel verweerschrift indienen. Na ontvangst van de verzoek- en verweerschriften zal de rechter over het algemeen een mondelinge zitting gelasten.

Kosten van een rechtszaak

Als u besluit om een gerechtelijke procedure te starten, moet u griffierecht betalen. Het tarief is afhankelijk van diverse zaken, zoals het bedrag (het belang) waar de procedure om gaat. Het minimumbedrag dat u aan griffierecht moet betalen, is 71 euro. Dit kan oplopen tot enkele honderden euro's. Als u de rechtszaak wint, kan de rechter de gedaagde veroordelen tot betaling van (een gedeelte van) het griffierecht.

Kosten deurwaarder

Indien er, om een zaak aanhangig te maken, een gerechtsdeurwaarder moet worden ingeschakeld, moet u als eisende partij ook de kosten van de deurwaarder betalen. Deze kosten kunnen (erg) snel oplopen. Vaak veroordeelt de rechter de verliezende partij tot (gedeeltelijke) betaling van deze kosten. Wordt u als eiser in het gelijk gesteld, dan betekent dit dat u uw gemaakte kosten terugkrijgt.

Kantonzaak in hoger beroep

Wanneer een der partijen het niet eens is met de uitspraak van de kantonrechter, kan hoger beroep worden ingesteld bij het gerechtshof. Hoger beroep kan in burgerlijke zaken alleen worden ingesteld wanneer het gaat om een financieel belang van meer dan 1.750 euro. Voor het instellen van hoger beroep heeft u een advocaat nodig.

Lees verder

• Ins en outs van de Wet Mulder