Cassini: Fotograaf uit de ruimte, ontdekker van Saturnus

Op 19 juli 2013 van 23:27 tot ongeveer 23:42 Nederlandse tijd ben je gefotografeerd zonder dat je de camera hebt gezien. Wees gerust, niet door de Amerikaanse NSA (National Security Agency) maar door de NASA (National Aeronautics and Space Administration). Misschien ben je nu van plan om morgen een claim in te dienen voor een schadeloosstelling in verband met portretrecht maar dat zou ik niet doen. De camera hangt namelijk op ongeveer 1,44 miljard kilometer van de aarde. De aarde zal slechts een kleine pixel zijn op de foto. Je kon echter wel meedoen met de actie van NASA voor Amerika en Europa ”Wave at Saturn” (Zwaai naar Saturnus).

De Foto

Op 19 juli 2013 nam het ruimtevaartuig Cassini vanuit de buurt van Saturnus een foto van de aarde. Op dit moment blokkeert Saturnus de zon voor Cassini, zodat de lenzen niet beschadigen. In september 2006 hadden de wetenschappers de aarde al gespot. Nu wilden ze een foto maken van de aarde met de hoogste resolutie die Cassini heeft. De eerste (23 jaar geleden), en tevens ook verste foto, die ooit werd gemaakt van de aarde werd gemaakt door het ruimtevaartuig Voyager I op een afstand van 6 miljard kilometer.

Cassini

Honderden mensen uit 16 Europese landen en 33 staten van de Verenigde Staten maken deel uit van het Cassini team. Op 15 oktober 1997 werd Cassini gelanceerd. Het doel van het Cassini-project is om close-up beelden te maken van Saturnus, zijn ringen en manen. In juni 2004 bereikte Cassini eindelijk Saturnus.

De manen van Saturnus

Saturnus heeft vele manen. Het is moeilijk om een scheidslijn te maken tussen een groot brok steen in de ringen van Saturnus en een kleine maan. In totaal worden nu 48 manen onderscheiden waarvan het Cassini ruimtevaartuig er 6 heeft ontdekt (Methone, Pallene, S/2004 S3, S/2004 S4, S/2004 S6 en Daphnis).

Titan

De grootste maan van Saturnus is Titan (diameter van 5.150 km). Deze maan werd in 1655 ontdekt. Deze maan is een belangrijk doel van het Cassini project omdat het oppervlakte van Titan veel zou lijken op de oppervlakte van de aarde zoals deze er in de begintijd uit zou hebben gezien. De atmosfeer van deze maan bestaat uit dikke lagen smog. Op 14 januari 2005 landde Huygens op Titan en gaf de wetenschappers van de NASA en ESA spectaculaire resultaten. Huygens is niet een astronaut maar de naam van het onderzoeksdieplood welke door Cassini met een parachute boven Titan is gedropt. Huygens liet zien dat er enorme meren van methaan en langgerekte zandduinen bestaan op Titan. De kennis over Titan is dankzij Cassini en Huygens vele malen groter geworden. Op 10 juni 2013 deed Cassini weer een "flyby" op 964 km van Titan.

Enceladus

Enceladus (diameter van 498 km) is een kleine ijzige maan van Saturnus die al in 1789 werd ontdekt. De NASA is zeer geïnteresseerd in deze maan omdat er mogelijk vloeibaar water is en primitieve levensvormen hier zouden kunnen ontstaan. Wellicht bestaat er zelfs al leven onder de oppervlakte van deze maan. Cassini ontdekte een pluim van complexe chemicaliën die vanaf deze maan de ruimte in schiet.

De ringen van Saturnus

Vanaf een afstand lijken de ringen van Saturnus op gelijkmatig verdeelde zwevende deeltjes die netjes achter en naast elkaar zweven in een baan om Saturnus. Cassini liet aan de wetenschappers een ander beeld zien. De ringen van Saturnus bestaan uit bij elkaar gegroepeerde deeltjes en kleine manen die constant tegen elkaar aan botsen, elkaar vernietigen en zich vervolgens weer met andere deeltjes hervormen.

Solstice

Het ruimtevaartuig Cassini was na het maken van vele foto’s en het uitvoeren van de missie naar Titan nog in uitstekende staat. Daarom werd besloten om een nieuwe missie aan Cassini te geven. De huidige missie van Cassini genaamd “solstice” is de naam van de zomer op Saturnus. Deze missie eindigt in september 2017. Cassini zal tot het einde van deze missie nog "flyby's" maken over de vele ijzige manen van Saturnus om foto’s te maken en de oppervlaktes en samenstelling te bestuderen. Een kenmerk van Saturnus is het magnetische veld rondom de gigantische gasbol. Een ontdekking van Cassini is dat de pluimen van de planeet Enceladus hierin waarschijnlijk een grote rol spelen. Cassini zal dan ook in de Solstice missie de vele magnetische gebieden verder ontdekken om meer links te vinden naar de pluimen van Enceladus. Uiteindelijk zal Cassini de grote gasbol Saturnus zelf bestuderen.

Zwaaien

De NASA wil het moment van de foto niet zonder aandacht voorbij laten gaan en vraagt iedereen in Noord-Amerika naar buiten te gaan en richting de oostelijke hemel te zwaaien. Bij ons in Nederland en België is het op dat moment nacht. Op de foto vanuit Saturnus zal alleen het door de zon verlichte gedeelte van Noord-Amerika en de Atlantische oceaan te zien zijn. Niettemin staat Europa ook op de foto al is het in het donker. Alleen zwaaien is misschien niet zo leuk daarom vroeg de NASA om hier een foto van te maken en op te sturen. Als er genoeg foto’s zijn zal de NASA van dit moment een mooie collage maken. Als je op vrijdagavond 19 juli 2013 om 23:27 uur (Nederlandse tijd) met je vrienden op een terrasje een biertje of wijntje gedronken hebt sta je misschien ook op deze foto. Deze zal je helaas niet als een google earth kunnen bezoeken.