Krypton: Het element
Krypton (van Grieks kryptos: ‘verborgen’) een edelgas dat ontdekt is in 1898 door William Ramsay en Morris Travers. Bij proeven met vloeibare atmosferische lucht bleef een onbekende stof achter in het residu nadat vluchtige bestanddelen als water, zuurstof, stikstof, helium, en argon waren verdampt. Deze onbekende stof is krypton genoemd en is niet eerder ontdekt omdat het slechts sporadisch voorkomt in de atmosfeer.
Plaats krypton in het periodieksysteem
| Naam | Symbool | Atoomnummer | Groep | Periode | Blok | Reeks | Kleur |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Krypton / Cruptonium | Kr | 36 | Edelgassen
| Periode 4 | P-blok | Edelgassen | Kleurloos |
Chemische eigenschappen van krypton
| Atoommassa (u) | Elektronenconfiguratie | Oxidatietoestanden | Elektronegativiteit (Pauling) | Atoomstraal (pm) | ionisatiepotentiaal (kJ•mol−1) |
|---|---|---|---|---|---|
| 83,80 | [Ar]3d10 4s2 4p6 | 0 | 3,0 | 112 | 1e 1351 2e 2350 3e 3565 |
Fysische eigenschappen van krypton
| Dicht heid (kg•m−3) | Smelt punt (K) | Kook punt (K) | Smelt warmte (kJ•mol−1) | Verdampings warmte (kJ•mol−1) | Specifieke warmte (J•kg−1•K−1) | Warmte geleiding (W•m−1•K−1) | kristal structuur vast | Geluids snelheid (m•s−1) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3,7 | 116,6 | 119,7 | 1,64 | 9,03 | 248 | 0,0094 | Kubisch | 1120 |
De stabielste isotopen van krypton
In de natuur voorkomend krypton is een mengsel van zes isotopen die aanwezig zijn in krypton in percentages volgens onderstaande tabel. Meest voorkomende isotoop is dus 84Kr (57.0%).| Isotoop | RA(%) | Halveringstijd | Verval | VE (MeV) | VP |
|---|---|---|---|---|---|
| 78Kr | 0,4 | 2.10↑21 jaar | 2 beta | 1,63 | 78Se |
| 79Kr | Synthetic | 35 uur | Beta + | 3,57 | 79 Br |
| 80Kr | 2,3 | Stabiel met 44 neutronen | --- | --- | --- |
| 81Kr | Synthetisch | 2,3.10↑5 jaar | EV | 0,281 | 81Br |
| 82Kr | 11,6 | stabiel met 46 neutronen | --- | --- | --- |
| 83Kr | 11,5 | Stabiel met 47 neutronen | --- | --- | --- |
| 84Kr | 57 | Stabiel met 48 neutronen | --- | --- | --- |
| 85Kr | Synthetisch | 10,8 jaar | beta | 0,69 | 85Rb |
| 86Kr | 17,3 | Stabiel met 50 neutronen | --- | --- | --- |
In fluorescerende verlichting worden vaak mengsels van argon en krypton gebruikt. Krypton licht op, als neon, in een gasontladingslamp. Het verschil is de licht-kleur, neon licht oranjerood op, krypton wordt paars / Bron: Pslawinski, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)Voorkomen van krypton
In de atmosfeer komt krypton sporadisch voor namelijk Circa 0,0001%). Om een idee te krijgen: een krypton atoom op 8200 argon atomen, op 184000 zuurstof moleculen en op 685000 stikstof moleculen.Krypton wordt uit vloeibaar lucht gewonnen door fractionele destillatie. Als edelgas zou krypton met geen enkel ander element moeten reagern maar toch is er kryptondifluoride geproduceerd (1963) een witte kristallijne stof, stabiel beneden -30 oC. Ook zijn de moleculaire ionen ArKr+, KrH+ en KrXe+ waargenomen.Gebruikseigenschappen van krypton
Krypton is een kleurloos, geurloos, relatief duur gas. Vast krypton is een witte gekristalliseerde stof met een kubusstructuur die kenmerkend voor alle edelgassen. Krypton wordt gekarakteriseerd door groene en oranje spectrale lijnen. Deze spectrale lijnen zijn makkelijk te produceren en sommige zijn erg scherp.
Bron: Alchemist-hp, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)Toepassingen van krypton
- Krypton is duur (circa 50 dollar per liter) en in de meeste gevallen te vervangen door goedkopere edelgassen.
- In fotografische flitsers, speciaal bij hogesnelheidsfotografie.
- Wegens het isolerend vermogen als vulling van de ruimte tussen de glasplaten van geïsoleerd glas.
- Door het meten van krypton-85 in de atmosfeer worden (geheime) nucleaire activiteiten opgespoord.
Bron: Tomihahndorf , Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)In 1960 werd een internationale overeenkomst gesloten dat de SI-eenheid voor lengte, de meter, moet worden gedefinieerd als 1 m = 1.650.763,73 golflengten (in vacuüm) van de oranjerode spectrale lijn van Kr-33. Sinds 1983 wordt krypton 86 isotoop gebruikt voor de definitie van de meter, ter vervanging van de standaard meter in Parijs. De meter wordt nu gedefinieerd als de afstand die het licht in vacuüm aflegt gedurende 1/299.792.458 seconde. De tijd wordt gemeten met een cesium atoomklok.
Sir William Ramsay (2 okt. 1852-23 juli 1916) Schotse chemicus ontdekt de edelgassen en ontvangt de Nobelprijs. / Bron: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)Krypton gas wordt toegepast in de nucleaire geneeskunde zoals bijvoorbeeld in de longscintigrafie. Hierbij ademt de patiënt het gas in en kan er vervolgens met apparatuur zoals een gammacamera een beeld worden verkregen van doorbloeding en luchtverdeling in de longen.
Milieu en gezondheid als gevolg van krypton
Krypton is niet brandbaar en niet giftig, maar zoals voor alle edelgassen geldt kan het gas in hoge concentraties verstikkend werken door verdringing van zuurstof. Krypton heeft verder geen nadelige invloed op milieu en volksgezondheid.© 2014 - 2024 Custor, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Neon: Het elementNeon (van Grieks is nieuw) is in 1898 ontdekt door William Ramsay en Morris Travers. Neon is na helium het lichtste edel…
Radon: Het elementIn 1900 ontdekt de Duitse Fysicus Friedrich Ernst Dornhet element radon als hij het verval van radium bestudeert. In1908…
Helium: Het elementHelium werd in 1868 door de Fransman Pierre Janssen en de Engelsman Norman Lockyer ontdekt in het licht van de zon tijde…
Meitnerium: Het elementMeitnerium is een scheikundig element met symbool Mt en atoomnummer 109. Het is een zeer radioactief synthetische elemen…
Rhenium: Het elementRhenium (Re) ontdekt in 1925, rhenium (van de rivier de Rhine) is een zilverachtig-wit, zware overgangsmetaal (groep 7,…
Xenon: Het elementXenon, (van Grieks Xenos is vreemdeling), is een inert edelgas niet-toxisch en chemisch inert. Het is kleurloos, reukloo…
Gerelateerde artikelen
Neon: Het elementNeon (van Grieks is nieuw) is in 1898 ontdekt door William Ramsay en Morris Travers. Neon is na helium het lichtste edel…
Radon: Het elementIn 1900 ontdekt de Duitse Fysicus Friedrich Ernst Dornhet element radon als hij het verval van radium bestudeert. In1908…
Helium: Het elementHelium werd in 1868 door de Fransman Pierre Janssen en de Engelsman Norman Lockyer ontdekt in het licht van de zon tijde…
Meitnerium: Het elementMeitnerium is een scheikundig element met symbool Mt en atoomnummer 109. Het is een zeer radioactief synthetische elemen…
Rhenium: Het elementRhenium (Re) ontdekt in 1925, rhenium (van de rivier de Rhine) is een zilverachtig-wit, zware overgangsmetaal (groep 7,…
Xenon: Het elementXenon, (van Grieks Xenos is vreemdeling), is een inert edelgas niet-toxisch en chemisch inert. Het is kleurloos, reukloo…Bronnen en referenties
- http://nl.wikipedia.org/wiki/Krypton_(element)
- http://www.lenntech.nl/periodiek/elementen/kr.htm#ixzz37Zsrx66C
- http://www.ebay.com/itm/Krypton-gas-ampoule-purity-99-99-element-sample-/120476704803
- http://www.warmedgeunits.com/gas.html (Embleem)
- Afbeelding bron 1: Pslawinski, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)
- Afbeelding bron 2: Alchemist-hp, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.0)
- Afbeelding bron 3: Tomihahndorf , Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
- Afbeelding bron 4: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)
Custor (173 artikelen)
Laatste update: 15-02-2017
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Scheikunde
Bronnen en referenties: 8
Laatste update: 15-02-2017
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Scheikunde
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.