Camera inspectiesystemen voor rioleringen

Iedere keer als wij onze handen hebben gewassen, een was hebben gedraaid of het toilet hebben doorgespoeld, wordt het riool gebruikt om de afvalstoffen af te voeren naar zuiveringsinstallaties. We staan er vaak niet bij stil dat het rioleringssysteem kwetsbaar is en goed moet worden onderhouden om lekkages en verstoppingen te voorkomen. Voor visuele inspectie van rioleringen bestaan veel interessante soorten apparatuur en onderzoekstechnieken. In onze westerse samenleving hebben wij een overwegend goed aangelegd rioleringsstelsel, waarmee afvalwater efficiënt geloosd, ingezameld en getransporteerd wordt. Dit systeem van buizen (riolen), putten en pompen is ondergronds aangelegd en heeft als doel om het afvalwater en hemelwater op een veilige en verantwoorde wijze af te voeren. Het geheel is zodanig georganiseerd dat de doorsnee gebruiker er niets van ziet, hoort of ruikt; je wordt er alleen mee geconfronteerd bij een bezoek aan de lokale waterzuiveringsinstallatie of door een calamiteit, zoals een overstroming, verstopping of lekkage.

Problemen

De meest voorkomende klachten zijn verstoppingen, geuroverlast en afvoeroverstroming, veelal veroorzaakt door:

• Ophoping van rioolafval
• Scheuren of barsten in de leidingen
• Ingroei van boomwortels
• Verzakking van pijpenstelsel
• Foutieve aansluiting
• Verkeerd afschot

Leidinginspectie

Om zoveel mogelijk te voorkomen dat zo'n calamiteit zich voordoet, met alle gevolgen van dien, is het van groot belang dat de riolering regelmatig wordt geïnspecteerd zodat noodzakelijke reparaties en onderhoud tijdig kan worden uitgevoerd. Met een leidinginspectie wordt er d.m.v. verschillende onderzoekstechnieken onderzoek gedaan naar de kwalitatieve toestand van het leidingstelsel van de riolering. Hierdoor kan bij regelmatig terugkerende problemen in het rioolstelsel de oorzaak nauwkeurig worden opgespoord.

Gespecialiseerde bedrijven hebben compleet uitgeruste inspectieteams die met geavanceerde camera- en detectietechnieken onderzoek doen, meestal vanuit de rioolput, inspectieput of vanuit de buis. De veelal gediplomeerde inspecteurs bekijken en beoordelen de beelden en categoriseren deze digitaal, volgens de daarvoor geldende normen NEN-EN13508-2 NEN3399. Het is gebruikelijk dat de opdrachtgever uiteindelijk een gedetailleerd verslag ontvangt, onderbouwd met foto's of videobeelden van de bevindingen en resultaten van eventuele metingen.

Op basis van deze rapportage kan de opdrachtgever zelf de nodige reparaties uitvoeren of een gespecialiseerd bedrijf inschakelen om noodzakelijke reiniging of reparaties uit te voeren, zoals d.m.v.

• Hogedruk- en vacuümwagen, voor het vrij maken van grotere leidingen en buizen
• Kolkenzuiger, voor het leegzuigen van o.m. straatkolken
• Klopboorfrees , voor verwijdering van boomwortels en bouwmaterialen als beton en cement
• Graafwerkzaamheden of hak- en breekwerk, bij ernstige problemen en bij vervanging van onderdelen en leidingen

Gebruik van rioolcamera's

Een rioolcamera is een waterdichte camera, voorzien van een verlichtingsbron, gemonteerd op een bestuurbare camerawagen. Deze is verbonden met een flexibele kabel, die een weg door het rioolstelsel vindt en beschadigingen, scheuren en boomwortels laat zien of bijvoorbeeld een verzakking of verkeerd afschot. Aan de hand van de ingevoerde lengte van de kabel kan al ongeveer worden ingeschat waar het probleem zit. De camera is bovendien voorzien van een zender die een signaal uitzend. Met de bijbehorende ontvanger kan de camerakop exact worden gelokaliseerd.

Op deze wijze hoeft er alleen gehakt of gegraven worden op de exacte plaats waar het defect zich bevind, waardoor veel tijd en geld wordt bespaard.

Daarnaast worden rioolcamera's ingezet voor periodiek onderhoud, waardoor beginnende problemen, zoals verstoppingen en scheuren vroegtijdig kunnen worden vastgesteld om preventief te worden gerepareerd.

Rioolcamera inspectiesystemen

De apparatuur die voor deze onderzoeken wordt gebruikt, wordt in Nederland door kleine groep specialistische bedrijven geleverd en onderhouden of wordt vanwege de hoge investeringen per opdracht gehuurd. In het algemeen kunnen rioolcamera's worden ingedeeld in de volgende hoofdgroepen:

• Duw- of schuifcamera's
• Rijdende camera's
• Zoom- of putcamera's
• Mini camera's

Duw- of schuifcamera's

Een duwcamera of schuifcamera wordt gebruikt voor inspectie van rioleringen en pijpleidingen. Hierbij wordt de camera door een camerakabel, versterkt met een glasfiber kern, door de leiding geduwd. Deze camera wordt met name ingezet voor snelle inspecties van bijvoorbeeld rioleringen met huisaansluitingen.

Rijdende camera's

Deze worden regelmatig ingezet bij onderzoek van een hoofdriool of een pijpleiding met een doorsnede van meer dan 300 mm. Dit inspectiesysteem heeft vaak een camera met rotatie- en inzoomopties, waardoor gedetailleerde beelden mogelijk zijn, ook van bijvoorbeeld een zijaansluitingen en lasnaden. Er bestaan rijdende inspectie-units die vanuit een mobiel controleruimte worden aangestuurd, maar ook mobiele systemen die bijvoorbeeld in de kofferbak van een personenauto kunnen worden vervoerd.
Een rijdende camera, ook wel robotcamera genoemd, kan worden ingezet voor het inspecteren van leidingen met een lengte van tot wel 600 meter via een kabel waardoor de camera op afstand bestuurbaar is.

Zoom- of putcamera

Met een zoomcamera of putcamera op een telescoopstang, kan tegen lage kosten snel en efficiënt onderzoek worden gedaan van een grote pijpleiding of hoofdriool. De kleine camera is op een beweegbaar einde van een stok geplaatst, waardoor op afstand visuele inspectie kunnen worden uitgevoerd. Hij wordt tevens gebruikt voor inspecties van een put, vat of tank.

Mini camera's

Mini camera's kunnen worden gebruikt wanneer de te inspecteren leidingen een doorsnede van 25 mm tot 100 mm hebben. Met zijn minimale camerakop wordt deze met een stevige maar wel flexibele kabel in de afvoer gebracht. Aan het andere einde kunnen de beelden via een monitor, vaak een lcd scherm, worden bekeken. De camerakop heeft veelal een sonde zender, zodat deze met een lokatiesysteem kan worden opgespoord.
Dit rioolinspectiesysteem is handzaam, lichtgewicht en draagbaar en is door de relatief lager prijs zeer populair voor diverse toepassingen.

Andere toepassingen

De inspectiecamera's worden tevens toegepast in de bouw, chemie en in het bijzonder in de petrochemische industrie voor inspectie van een leiding, vat of tank. Tevens worden inspectiecamera's gebruikt door politiediensten, t.b.v. onderzoek in moeilijk toegankelijke ruimtes zoals onder vloeren of in spouwmuren.

Andere onderzoekmethodes

Naast het gebruik van camerasystemen kunnen rioolinspecties ook worden uitgevoerd m.b.v. andere onderzoektechnieken, zoals:

• Gekleurde vloeistoffen, om lekkages e.d. op te sporen
• Rook, bijvoorbeeld om een verkeerde aansluiting te traceren
• Temperatuurmetingen, om het verloop binnen een rioleringsbuis te volgen
• Geluidmetingen, waarmee door gebruik van verschillende frequenties een foutieve aansluiting kan worden gevonden.