Herkennen bestaande HE stalen ligger voor gewijzigde functie

Bij een verbouwing of wijziging van functie of belasting dienen aanwezige stalen liggers te worden gecontroleerd. Een grote toename van belasting kan betekenen dat een bestaande ligger qua sterkte of stijfheid niet meer voldoet. Indien je een grote verandering binnen een bestaand gebouw verwacht, dan is het verplicht om een technische controle op de constructieonderdelen uit te voeren. Wat als er een bepaalde HE ligger aanwezig is, hoe kun je dan herkennen welk type het is?

Herkennen bestaande HE stalen ligger

• Waarom formaat willen weten?
• Hoe ziet de stalen ligger eruit?
• Hoe is het verwerkt?
• Herkenning via meten
• Laat je adviseren

Waarom formaat willen weten?

Indien er een ligger is toegepast binnen een bestaande constructie waarbij de functie of het gebruik verandert, dan moet het qua sterkte en stijfheid worden gecontroleerd. Het kan echter voorkomen dat oorspronkelijke bouwtekeningen niet paraat zijn en gegevens verder niet kunnen worden opgevraagd. Het is dan noodzaak om zelf te bepalen wat voor type ligger er is toegepast. Ook de overspanningslengte en bestaande belastingen moeten worden bepaald. Het vormt de basis van het kunnen controleren van een toegepaste HE ligger bij belastingwijziging. Maar welke maten moet je van de ligger meten om te weten welke type HE ligger het betreft?

Hoe ziet de stalen ligger eruit?

Een HE-ligger heeft de vorm van H, echter het wordt andersom geplaatst en ziet er dus uit als een brede hoofdletter i. Het onderscheidt zich daarmee duidelijk van de relatief smalle IPE profielen. De flens ligt strak op de ondersteuning. De ligger heeft deze vorm, omdat sterkte wordt verkregen door de aanwezigheid van meer materiaal in de uiterste positie. Dit heeft te maken met het weerstandsmoment van de doorsnede, waarbij materiaal in de verste zone van de doorsnede tot de tweede macht meewerkt. Denk aan een vierkant, waarbij het weerstandsmoment wordt bepaald middels 1/6*b*h2. Des te groter de h is des te groter de invloed van het aanwezige materiaal op afstand h is.

Hoe is het verwerkt?

In een gebouw worden liggers verwerkt om overspanningen te overbruggen. Het betekent dat het als constructieonderdeel is verwerkt en afgewerkt, waardoor het niet zichtbaar is. In woningen of kantoorpanden zal het dus in eerste instantie vrij moeten worden gemaakt, alvorens kan worden bepaald welk liggertype is toegepast. Betreft het echter een bijgebouw zoals een stalling of garage dan zullen liggers in het zicht zijn, waardoor direct kan worden bepaald wat voor type ligger het is. Daartoe kan het noodzakelijk zijn om tijdelijk een deel van de afwerking te verwijderen, zodat je de maten kunt opnemen. Welke maat moet je meten om vast te kunnen stellen om welke HE profiel het gaat?

Herkenning via meten

Een kenner kan vrij snel zien wat voor type stalen ligger er binnen een constructie is toegepast. Als leek moet je gaan meten. Het kan zijn dat je de kopse kant van een ligger ziet of juist een halve zijkant, waarbij je tegen het lijf aankijkt. Hoe kun je dan via opmeten bepalen wat voor ligger het betreft? In toegevoegde tabel kun je de standaard maten vinden van verschillende HE stalen liggertypen. Let ten eerste op de hi-waarde in de laatste kolom. Dit is de vrije hoogte tussen twee flenzen. Meet je 134 mm op dan is het een HE160 AA+, A, B of M. Het vormt de meest directe manier om snel te herkennen in welke groep stalen liggers het valt. Meet daarna de complete hoogte op. Per type binnen de groep varieert de hoogte namelijk, omdat de flensdikte varieert. Oftewel door h en hi te meten kun je direct bepalen wat voor HE ligger (HEA, HEAA, HEB, HEM) het betreft.

Laat je adviseren

Ga je binnen je woning of bedrijf een aanzienlijke functionele wijziging doorvoeren dan moet je altijd een constructeur inschakelen. Het biedt je zekerheid omtrent de veiligheid, waarnaast je ook exact weet hoeveel de ligger kan opnemen. Raadpleeg bij grote verbouwingen altijd een ingenieursbureau voor aanvullend advies.

Lees verder

• Het verschil tussen koud gevormd en warm gewalst staal!
• Waarom hebben stalen liggers een bepaalde vorm?
• Hoeveel buigt een stalen ligger door op de vloeigrens?
• Hoeveel buigt een stalen ligger door?
• Hoe reken je zelf een stalen ligger uit?