Israël-steden en streken: Haifa – cultuurlandschap

Haifa ligt op de hellingen van de Karmel. Het is de hoofdstad en grootste stad van Noord-Israël. Haifa ontwikkelde zich tot een grote stad vanwege haar haven, industriegebied en als commercieel centrum voor Galilea. Haifa is al een oude stad maar groeide pas vanaf midden 18de eeuw. Vanaf toen werden grotere schepen die Akko niet meer konden aandoen naar de haven van Haifa geleid omdat de kust daar dieper was. Zo werd Haifa de belangrijkste stad van de regio.

Haifa neemt de taak van Akko over

Voorheen was de haven van Akko de belangrijkste van heel Palestina. Maar toen de schepen groter werden moest men uitwijken naar Haifa waar de kust dieper was. Hoewel Haifa nog klein was en een omwalde stad was groeide het gestaag. Er werd buiten de stadsmuren gebouwd, op dezelfde wijze zoals dat in Jeruzalem en Jaffo had plaatsgevonden.

Komst van Duitse christenen naar Haifa

In 1868 stichtten Duitsers de Duitse Kolonie buiten de omwalde stad. De Duitsers behoorden tot de Tempelgesellschaft die ook in Jeruzalem en Jaffo nederzettingen opgericht hadden. Het waren christenen die uit religieuze overwegingen naar Palestina kwamen. Ze bouwden ruime huizen en hadden een overzichtelijke hoofdstraat. Zij zorgden voor economische ontwikkeling. Ze verbeterden de havenfaciliteiten en legden verhardde wegen aan vooral richting Nazareth. Ook verleenden ze diensten aan pelgrims en toeristen. Met behulp van de Duitse keizer overtuigden ze de Ottomaanse regering om Haifa met het spoorwegennet te verbinden die liep tussen Damascus en de regio Hejaz op het Arabische Schiereiland. Zo werd Haifa een transportcentrum voor de oostelijke Middellandse Zee landen. Er kwamen fabrieken en commerciële bedrijven. Deze trokken weer nieuwe inwoners aan.

Joodse gemeenschap

Ook Joden immigreerden naar Haifa. In de binnenstad vormden ze nog de minderheid. Maar daarbuiten richtten ze in 1912 de woonwijk Herzliya op. De Joden verspreidden zich steeds meer over de hellingen van de Karmel. De Arabieren trokken langs de kust. Zo ontstonden twee gebieden: de Arabieren in de benedenstad en de Joden in de bovenstad. Toch bleef Haifa één gemeente. In de woonwijk Herzliya werd in 1913 het Technion opgericht die een belangrijke rol zou gaan spelen bij de industriële ontwikkeling van Haifa. Later zou het Technion naar een andere helling verplaatst worden.

Komst van de Britten

Met de komst van de Britten werd Haifa toegangspoort tot het Midden-Oosten. Zij bouwden een grote, moderne diepzeehaven. Land werd drooggelegd om het havengebied te vergroten. Door de haven werd de economie gestimuleerd. Er kwam een zakencentrum. Haifa groeide en de hele Karmel werd langzamerhand bewoond. Herzliya werd Hadar-Karmel genoemd, het Joods commercieel centrum bij de haven. Ahuza werd het centrum van een reeks woonwijken op de Karmel.

Voorsteden

Op zoek naar redelijke prijzen werden voorsteden van Haifa gebouwd. In Kiriat Haim vestigden zich arbeiders van de Histadroet. In Kiriat Bialik gingen Duitse Joden van de middenklasse wonen. Er kwamen steeds meer voorsteden. Op de rest van de zandvlakte verschenen zware industrie en olieraffinaderijen die olie uit Irak verwerkten. Tijdens de oorlog van 1948-1949 kwam hier een einde aan.

Herstel na de oorlog

Na de oorlog kwam de havenactiviteiten weer op gang. Maar na de stichting van Ashdod moest het concurrentie dulden van de haven uit die stad. Haifa bleef echter groeien en de Karmel werd volgebouwd. Toch heeft Haifa haar natuurlijke schoonheid behouden. Naast de haven en industriegebieden zijn er recreatieparken en toeristische attracties zoals de Bahai Tempel.

Bevolkingsgroei Haifa 1948-2009

Bevolking Metropool Haifa 2009

Lees verder

• Israël-steden en streken: cultuurlandschap geografie
• Israël-steden en streken: Jeruzalem cultuurlandschap
• Israël-steden en streken: Tel Aviv-Jaffo –cultuurlandschap
• Israël-steden en streken: Kustvlakte – cultuurlandschap
• Israël-steden en streken: Galilea e.o. – cultuurlandschap