Geografie Israël: stadsgeografie en stedelijke planning

Wanneer we het hebben over stadsgeografie en stedelijke planning in Israël dan is geograaf Arie Shachar de meest prominente wetenschapper die zich daarmee heeft beziggehouden. Geograaf Eran Razin heeft een overzicht gegeven van het werk van Arie Shachar (1935-2006) in het artikel 'Transformations of Israel's Urban Geography' in het tijdschrift Israel Studies. In dit artikel behandelen we het eerste deel over stadsgeografie en stedelijke planning in Israël.

Arie Shachar – pionier stadsgeografie in Israël

Professor Arie Shachar was werkzaam als geograaf op het Departement Geografie van de Hebreeuwse Universiteit te Jeruzalem. Hij was de pionier van stadsgeografie in Israël en kreeg in 1999 de Israël Prijs voor zijn bijdrage aan stadsgeografie en stedelijke planning.

Veranderingen in de Israëlische geografie

Geografie in Israël werd gevormd door geografische onderzoeksparadigma's in de westelijke wereld en door Israëlische specifieke kenmerken zoals Zionisme, opbouw van de staat en het oneindige conflict tussen Israël en de Arabieren.

Geografie als wetenschappelijke discipline is in Israël opgezet door D.H.K. Amiran aan de Hebreeuwse Universiteit te Jeruzalem in 1949 (zie Geografie Israël: geografie als wetenschappelijke discipline). Aanvankelijk waren regionale en fysische geografie de belangrijkste disciplines in de jaren '50. In de jaren '60 kwam stadsgeografie opzetten. Deze discipline werd sterk beïnvloed door de Noord-Amerikaanse geografie waarbij geografie wetenschappelijke methoden gebruikt werden zoals bekend was bij de sociale wetenschappen. Ook kwam historische geografie opzetten dat voortkwam uit de regionale geografie die profiteerde van Israëls unieke geschiedenis en archeologie.

In de jaren '80 en '90 van de vorige eeuw ontwikkelde de Israëlische geografie zich verder. Stadsgeografie nam aspecten van stedelijke en milieuplanning in zich op. Ook werden kwalitatieve en kwantitatieve methoden gebruikt zoals GIS (Geografische Informatie Systemen) en stedelijke simulatie modellen. Er werd gekeken naar het Israëlische planningsbeleid, globale integratie (economische globalisering op lokale processen), en de relevantie van generalisaties op Israëlische omstandigheden.

Later kwam kritische geografie opzetten vanwege post-Zionistische opvattingen vooral geassocieerd met het Israëlisch-Palestijns conflict.

Introductie stadsgeografie

Arie Shachar speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van (stads)geografie in Israël. Zijn benadering bevatte twee grote elementen:

1. Een modernistische vooruitstrevende kijk op de wereld dat reden, wetenschappelijke rationaliteit, creativiteit, nieuwigheid en vooruitgang benadrukt.
2. Nadruk op verklaringen gebaseerd op generalisaties ontwikkeld in Noord-Amerika en West-Europa, en nadruk op globale effecten op lokale processen.

Lokale case studies van wereldlijke trends en globalisering invloeden op lokale trends

Arie Shachar werd gefascineerd door de invloed van economische globalisering processen op het stedelijke systeem. Hij onderzocht theorieën ontwikkeld in Noord-Amerika binnen de Israëlische context. In de jaren '90 van de vorige eeuw en begin 2000 deed hij onderzoek naar vergelijkende urbanisatie en globalisering binnen de context van het verenigd Europa.

Het verbinden van stadsgeografie met stedelijke planning

Arie Shachar bracht een link tussen stadsgeografie en stedelijke planning in Israël. Hij richtte het Institute of Urban and Regional Studies op aan de Hebreeuwse Universiteit. Hij daagde architecten en ingenieurs uit die zich bezighielden met planning. Begin jaren '70 hield hij zich bezig met het masterplan team van het Tel Aviv district. Ook in Latijns Amerika was hij actief.

Als planoloog hield hij zich bezig met grootschalige plannen om ruimtelijke realiteiten te veranderen om meer rechtvaardige, efficiënte en rationale resultaten te verkrijgen.

In de jaren '90 hield hij zich o.a. bezig met planning op metropool en nationaal niveau:

1. Israel Masterplan 2020
2. Jeruzalem-Tel Aviv as ontwikkelingsplan
3. Tel Aviv Metropool plan
4. Centraal District Plan
5. Beersheva Metropool Masterplan
6. Nationaal Plan Israël (NOP 35)

Lijst van steden in Israël anno 2019

Lees verder

• Geografie Israël: Geografie als wetenschappelijke discipline
• Israël-steden en streken: cultuurlandschap geografie
• Israël-steden en streken: Jeruzalem cultuurlandschap
• Israël-steden en streken: Tel Aviv-Jaffo –cultuurlandschap
• Israël-steden en streken: Haifa – cultuurlandschap