Fysische geografie van Israël: een introductie

Erets Jisraeel ligt tussen de Middellandse Zee in het westen en de Syrische en Arabische woestijnen in het oosten en zuidoosten. Het gebied heeft als brug gediend tussen Afrika en Azië. Het is adequaat gedefinieerd door natuurlijke grenzen. De kust is een strakke lijn zonder eilandjes; hetzelfde geldt voor Eilat. In het oosten, noordoosten, zuidoosten en zuidwesten grenst Israël aan uitgebreide stukken subtropisch woestijn gordel (Syrische, Sinaï en Arabische woestijn).

Natuurlijke grenzen van Erets Jisraeel

In het zuiden wordt de grens gevormd door de Negev en de Gazastrook. Naar het oosten vormt de Jordaan rivier een soort van grens tussen semi-aride en Mediterraan gebied in het westen en aride gebied in het oosten. De noordelijke grenzen zijn ook tamelijk goed gedefinieerd: de vallei van Qasimiye (Litani rivier) naar het oosten en het Hermon Massief vormen de natuurlijke grens tussen Erets Jisraeel en de Libanees-Syrische regio.

Jordaan – Dode Zee – Arava Rift Vallei

Erets Jisraeel wordt beïnvloed door een enkel groot fenomeen: de Jordaan – Dode Zee – Arava Rift Vallei. Dit gebied kent een paar unieke topografische kenmerken:

• de Dode Zee (laagste punt op aarde, 400 meter beneden zeeniveau)
• het Meer van Galilea (laagste zoetwaterbron op aarde, 200 meter beneden zeeniveau)
• Beide wateren worden verbonden door de Jordaan rivier wiens bedding de laagste ter wereld is.
• Dit gebied is een regio zonder verbinding met een oceaan of ander groot wateroppervlakte.

Vanwege de relatieve diepte en nog meer de hoogte (tot 1000 meter) was de Rift vallei de voornaamste oorzaak van de onderverdeling van Erets Jisraeel: een westelijk deel (Israël) en een oostelijk deel (Jordanië). Vanuit geografisch oogpunt was het westelijk deel het centrum en het oostelijk deel het achterland.

Morfogenetisch gezien vormt Erets Jisraeel een transitiezone. Het heeft alle kenmerken van de omliggende landen maar dan op kleinere schaal: kustvlaktes, bergketens, plateaus en bassins van allerlei soorten.

Lithologisch gezien heeft het verschillende soorten gesteenten: van basement tot sedimentair. Er zijn ook vulkanische gesteenten en evaporieten.

Het klimaat is complex en wordt voornamelijk beïnvloed door de zee.

Welke landschappen zijn er?

de kustvlakte

De kustvlakte loopt vanaf Gaza tot de Quaismiarivier in Libanon. De kustvlakte is strak en gesloten. De enige baai is bij Haifa. Het gebied is vruchtbaar en er werd al vroeg landbouw en veeteelt bedreven.

De kustvlakte is te verdelen in:

1. de Vlakte van Zebulon
2. de Vlakte van Jisraeel
3. de Sjaron Vlakte
4. de Plesjet
5. Sjefela

Langs de hele kust achter de stranden bevinden zich kwartaire mariene zandduinen en roodgeel kwartszand. In de kuststrook bevinden zich Israëls grote steden: Haifa, Akko, Ashkelon, Ashdod, Netanja, Herzlia en Tel Aviv.

het centrale bergland

Israël bestaat voor 60% uit het centrale bergland (600 meter hoog, 320 kilometer lang van Tsfat tot Eilat). Het bergland vormt de waterscheiding van Israël: 12 stroompjes naar het westen de Middellandse Zee in; 11 stroompjes naar het oosten de Jordaan in. Het gebied bestaat vooral uit mergel.

Het bergland is te verdelen in drie onderdelen:

1. Galilea
2. Samaria
3. Judea

de Jordaanvallei

Deze loopt vanaf het Hermon-gebergte in de Golan via de Jordaan, de Dode Zee naar Arava. In dit gebied liggen het Meer van Galilea (de Kinneret) en de Dode Zee.

de Negev

Dit gebied beslaat zo'n 12.000 km². Het was vroeger, ten tijde van Abraham, vruchtbaar maar is later veranderd in een woestijn. Het grote nationale watertransport van de Kinneret naar de Negev moest de woestijn weer meer leven geven.