Jodendom – het weer: onweer, bliksem, storm, regenboog

Onweer is wetenschappelijk makkelijk te verklaren. Maar wat is de diepere G'ddelijke betekenis van onweer? Volgens rabbijn Boruch Leff van het Torah-Institute in Baltimore wordt in de Talmoed (Joodse commentaar op de Bijbel) de vraag gesteld waarom G'd onweer schiep. Met enige regelmaat is ook een regenboog te zien na een zware regenbui. Ook die heeft een diepere G'ddelijke betekenis. Joden reciteren zegens bij het horen/zien van onweer, bliksem en een regenboog

Wetenschappelijke verklaring van onweer en bliksem

Wetenschappelijk gezien is onweer als volgt te verklaren. Het is het verschijnsel van één of meer elektrische ontladingen in de atmosfeer. Door de sterke luchtstromingen kunnen in de wolk concentraties van elektrische ladingen ontstaan. In onweerswolken stromen sterk stijgende warme lucht en sterk dalende koude lucht vlak langs elkaar. Met die stromingen worden elektrisch geladen deeltjes meegevoerd waardoor de wolk als een enorme condensator wordt opgeladen. Daardoor worden ontladingen mogelijk tussen de wolken en andere wolken of tussen de wolk en de aarde wat leidt tot bliksem en donder.

Talmoed

In de Talmoed wordt de vraag beantwoord waarom G'd onweer schiep met: onweer werd geschapen om de kronkel van het hart recht te maken. Wat betekent dit?

De mens is trots op zijn kennis en prestaties. Daarbij wordt G'd vaak uit het oog verloren, terwijl Hij juist de wereld leidt. Als er één gebied is wat de mens niet kan controleren is dat het weer. G'd schiep het weer. Om te voorkomen dat we G'd vergeten heeft Hij een mechanisme ontwikkeld om Hem te herinneren: namelijk het onweer. Onweer doet ons realiseren dat we ons leven niet onder controle hebben; we bestaan alleen omdat G'd dit wil. Ook toen de Tora op de Sinaï werd geopenbaard ging dit gepaard met onweer.

Onweer op de Berg Sinaï

Toen G'd op de Berg Sinaï¹ verscheen onweerde het. Zijn verschijning was niet subtiel. De wereld stond in shock stil. De aanwezige Joden vielen dood neer bij Zijn verschijning, maar herleefden snel daarna om bij het ontvangen van het tweede gebod opnieuw neer te vallen.

Na de schenking van de Tora (=instructie) is G'd 'afwezig'. Alleen door G'ds 'afwezigheid' zijn wij in staat te leven. Maar toch is G'd heel nabij. Door Zijn Tora na te leven kunnen we geestelijk groeien en vinden we G'd. Zo leren we het heelal vanuit G'ds perspectief te bekijken. We moeten inzien dat de werkelijkheid veel groter is dan wijzelf. Onze werkelijkheid is een uitbreiding van de G'ddelijke energie. Door deze wereld een verblijfplaats te maken voor G'd kunnen we ons verenigen met G'ds werkelijkheid. Hoe doen we dit? Het Joodse volk is verplicht de Tora na te leven, terwijl de niet-Joden verplicht zijn de Noachidische geboden na te leven.

Onweer is steeds weer een signaal van G'd om ons te herinneren dat Hij de enige werkelijkheid is en Hij alleen de wereld leidt.

Regenboog teken van vrede

De regenboog is natuurlijk een natuurlijk verschijnsel. Stralen van zonlicht passeren waterdruppels in de atmosfeer; de heldere, kristalachtige druppeltjes breken het licht, ontketenen het spectrum van kleuren die het bevat en geven het weer in een boog over de mistige hemel. Het was pas na de Zondvloed van Noach dat de dynamiek die een regenboog creëerde door de Schepper werd geplaatst als een teken van zijn nieuw gevormde verbond met zijn schepping.

Het reciteren van zegens bij het horen/zien van onweer, bliksem en een regenboog

Wanneer het onweert of bliksemt zeggen Joden de volgende speciale zegens (brachot). Wanneer onweer en bliksem gelijktijdig plaatsvinden is één van de zegens voldoende.

Onweer
Boruch atta adonai elehonoe melech ha'olam, shekocho oe'gevoerato malei olam.

• Gezegend bent U, Eeuwige onze God, Koning van het Heelal, Wiens kracht en macht de wereld vult.

Bliksem
Boruch atta adonai eloheinoe melech ha'olam oseh maaseh bereishit.

• Gezegend bent U, Eeuwige onze God, Koning van het Heelal, Die de Schepping heeft gemaakt.

Regenboog
Baruch ata Ado-nai Elo-heinu melech ha'olam zocher ha'brit v'ne'eman bivrito v'kayam b'ma'amaro.

• Gezegend bent U, Heer onze G'd, Koning van het universum, die het verbond onthoudt, trouw is aan Zijn verbond en Zijn belofte houdt.

Voetnoot

¹ Er is niet bekend waar de Berg Sinaï ligt. De vijf bekendste theorieën over de ligging van de Berg Sinaï zijn: Jebel Musa (de berg van Mozes), Jebel Sin Bishr, Har Karkom, Jebel el Lawz in Midjan, Jebel Badr in Arabië.