Zeespiegelstijging Kaspische Zee en Waddenzee

Wat kunnen we leren van de Kaspische Zee als het gaat om mogelijke effecten van zeespiegelstijging in het Waddengebied? Een interessante vraag en het antwoord daarop is: veel. In de Kaspische Zee is in de vorige eeuw een enorme zeespiegelstijging waargenomen. Door hiervan de effecten te bestuderen, kan men ook de mogelijke effecten hiervan op het Waddengebied bepalen.

Klimaatveranderingen: zeespiegel stijging

Het wordt steeds warmer op de aarde en dat gaat op den duur zijn effecten hebben op de zeespiegel. Het water zet uit en de ijskappen op Groenland en Antarctica smelten tengevolge van het toenemend warmere klimaat. Indien zij smelten, zal het waterniveau in de oceanen toenemen met ruim 60 meter. In Nederland krijgen we dan zeker problemen.

Rekenmodellen Kaspische Zee

Vele interessante rekenmodellen kunnen het gedrag van de Noordzeekust voorspellen bij een toenemende zeespiegelstijging. Hierbij moet wel worden vermeld dat de modellen niet vallen te controleren. Anders is het bij de Kaspische Zee. Tussen 1977 en 1995 steeg daar de zeespiegel tot vijftien centimeter per jaar.

Dat is erg veel als je beseft dat in de vorige eeuw de zeespiegel in Nederland met vijftien centimeter is gestegen. Wetenschappers zien hier een prachtige kans liggen om onderzoek te doen. Je kunt namelijk nu met enige zekerheid voorspellen wat de effecten zullen zijn van een grote zeespiegelstijging op het Waddengebied. De Kaspische Zee gebruiken ze dan als een soort laboratorium.

Strandwallen Kaspische Zee en Waddenzee

Belangrijk daarbij zijn de strandwallen (eilanden) en hun bewegingen landinwaarts en in de hoogte. De effecten van de zeespiegelstijging zullen daar immers op toeslaan. Doordat deze effecten zowel in de Kaspische Zee als in de Waddenzee plaatsvinden, kunnen we in Nederland ons voorbereiden met die kennis m.b.t. de Waddeneilanden (wadplaten).

Door de effecten van de snelle zeespiegelstijging in de Kaspische Zee te bestuderen kunnen we in zekere zin het Waddengebied ‘helpen’. Maar in welk opzichte? En hoe is dat toepasbaar? We gaan uit van een zeespiegelstijging in de oceanen en daarmee in de Noordzee en Waddenzee. Op tekeningen over de strandwallen kun je zien dat bij een stijging van de zeespiegel, de strandwallen in de hoogte groeien als er niet genoeg zand wordt aangevoerd voor de lagunes. Dit zal leiden tot een doorbraak van de strandwallen, waarna hetzelfde proces verder landinwaarts opnieuw begint.

Voor de Waddenzee zou dit betekenen dat de Waddeneilanden ook landinwaarts moeten kunnen bewegen, mits er genoeg zand wordt aangevoerd. Dan is er weinig kans tot overstromingen. Als dat niet het geval is, dan moeten we zelf zand op de een of andere manier toevoegen om de mensen en hun woonplaatsen veilig te stellen.

Overige natuurlijke laboratoria

Nog andere overeenkomsten, naast de strandwallen, is de Wolgadelta, die veel weg heeft van de Biesbosch en de strandwalkust van Dagestan, die veel lijkt op de kust van Nederland tussen Hoek van Holland en Den Helder.