De Spinosaurus, een enorm roofdier uit de prehistorie

De Spinosaurus behoort tot één van de grootste roofdieren die ooit heeft geleefd. Deze dinosaurus leefde aan het einde van het 'Krijttijdperk'. Zijn fossielen zijn enorm, echter zijn er weinig overblijfselen van hem gevonden. Hij had langwerpige kaken en hiernaast had hij een opvallend zeil op zijn rug. Dit zeil had mogelijk meerdere functies. Waarschijnlijk hield hij zich hiermee warm en gebruikte hij het zeil, om roofdieren af te schrikken. Hiernaast had de Spinosaurus een aantal overeenkomsten die vergelijkbaar zijn met de hedendaagse krokodil. Mogelijk jaagde hij op dezelfde wijze. Vanuit het moeras kon hij zich voorbereiden op een verrassingsaanval die gericht was op zijn prooi.

De Spinosaurus

• De ontdekking van de Spinosaurus
• Lengte en verhoudingen
• Een enorme zeil
• Een zeer beperkt leefgebied

De ontdekking van de Spinosaurus

Wetenschappers hebben in 1912 overblijfselen gevonden van een enorme dinosaurus. Dit prehistorische roofdier heeft men "Spinosaurus" genoemd. De carnivoor heeft zijn naam te danken aan zijn rug en hagedisachtige uiterlijk. Letterlijk vertaald, heet de Spinosaurus "Spine lizard" (oftewel Ruggengraathagedis). De Spinosaurus is onderdeel van de superfamilie "Spinosauroidea", oftewel "megalosauroidea". Beide roofdieren kwamen in het Jura- en Krijttijdperk voor.

Leefperiode

De Spinosaurus kwam ongeveer 112 tot 97 miljoen jaar geleden voor. Deze periode was onderdeel van het late Krijttijdperk. Het Krijttijdperk begon 145 miljoen jaar geleden en eindigde met het plotselinge uitsterven van de dinosaurussen. Deze uitstervingsgolf gebeurde 65 miljoen jaar geleden. Hoe de dinosaurussen exact zijn uitgestorven, is niet bekend. Waarschijnlijk had het te maken met een meteorietinslag uit dezelfde periode.

Lengte en verhoudingen

Wat voor lengte het dier had, is voor wetenschappers onduidelijk. De schattingen staan hierdoor ver van elkaar vandaan. Sommige wetenschappers zijn van mening, dat hij een maximale lengte van 18 meter kon bereiken. Met zijn lengte overtrof hij hiermee de Tyrannosaurus rex. De Tyrannosaurus rex was een vergelijkbaar roofdier uit de prehistorie. Deze carnivoor kon maximaal een lengte van twaalf à veertien meter bereiken. Hiernaast lag het maximale gewicht dat de Spinosaurus kon bereiken, een stuk hoger dan dat van de Tyrannosaurus rex. Net als de schattingen met betrekking tot zijn gewicht, lopen deze schattingen ook sterk uiteen. Wetenschappers hebben het over een gewicht van tussen de zeven tot twintig ton. Om zijn gewicht te kunnen bepalen, moet er rekening gehouden worden met het zeil dat hij op zijn rug droeg.

Een enorme zeil

Het opvallende zeil dat hij op zijn rug droeg, zorgde voor een uniek schouwspel. Het zeil staat in direct contact met zijn skelet. In totaal kan het wel meer dan anderhalf meter hoog worden. Het is lastig te bepalen hoe de vorm en huid om het zeil er exact uit zag. Een aanzienlijk aantal fossielen die onderdeel waren van een zeil, zijn namelijk niet intact. De kleur van zijn zeil is hierdoor niet met zekerheid vast te stellen.

De verschillende functies van het zeil

Waarschijnlijk zorgde het zeil voor seksuele aantrekkingskracht tussen de twee geslachten. De vrouwtjes hadden in dit geval de voorkeur voor een mannetje met een groot zeil. Net als de kleur van een aantal hedendaagse vogelsoorten, zou het zeil fel van kleur geweest zijn. Dit is niet alleen bevorderlijk voor de paringsdans, maar ook ter bescherming tegen roofdieren. Roofdieren kunnen namelijk afgeschrikt worden van deze felle kleuren. Mogelijk zorgde het zeil hiernaast voor het regelen van het lichaamstemperatuur. In de middag kon er in dit geval zonlicht opgevangen worden. Hierdoor kon hij 's nachts zijn lichaamstemperatuur op peil houden.

Een zeer beperkt leefgebied

De overblijfselen van de Spinosaurus zijn slechts in Noord-Afrika te vinden. Deze overblijfselen worden grotendeels in Marokko en Egypte gevonden. Hierdoor is op te maken dat hij in een kleinschalig gebied voorkwam. Men kan hierdoor met zekerheid zeggen, dat hij niet samen met de Tyrannosaurus rex leefde. Het eerste fossiel van de Spinosaurus werd pas in 1912 gevonden. De fossielen die gevonden werden, kregen pas in 1915 een naam. In 1944 werden de fossielen echter vernietigd tijdens een aanval van de geallieerden. Met behulp van wetenschappelijk onderzoek, heeft men ontdekt in wat voor soort omgeving het dier vroeger leefde.

De Spinosaurus maakte handig gebruik van zijn omgeving

Onderzoekers hebben ontdekt dat grote carnivoren vaak in groepen leven en jagen. Prehistorische roofdieren vertoonden waarschijnlijk hetzelfde gedrag. Of dit voor de Spinosaurus ook het geval was, is zeer onduidelijk. Rondom overblijfselen, zijn er namelijk grotendeels vis-resten en botten gevonden van kleine herbivoren. Om deze dieren te kunnen vangen, is er geen samenwerking vereist. De Spinosaurus had langwerpige kaken om zijn prooi te kunnen verorberen. Zijn schedel is hierdoor goed te vergelijken met een schedel van een krokodil. Hiernaast is de vroegere leefomgeving van de Spinosaurus vergelijkbaar met de leefomgeving van hedendaagse krokodillen. Regelmatig liepen nietsvermoedende herbivoren langs het water om te drinken. Mogelijk gebruikte hij de moerasachtige omgeving, waardoor hij een verrassingsaanval kon ondernemen. Wanneer hij snel genoeg was, kon hij het dier bij zijn keel of ledematen grijpen. Met zijn ijzersterke kaken zorgde hij ervoor dat zijn prooi niet kon ontsnappen.