Astronomie of astrologie?

De termen 'astronomie' en 'astrologie' worden weleens door elkaar gehaald en kunnen voor verwarring zorgen. Ze lijken veel met elkaar te maken te hebben, maar wanneer we kijken waarnaar ze verwijzen, zien we dat de twee erg van elkaar verschillen. Wat is nu precies het verschil tussen astronomie en astrologie? Een lange tijd werden astronomie en astrologie niet strikt van elkaar gescheiden. Pas in de 17de eeuw, het tijdperk waarin de moderne wetenschap zijn opkomst deed, werd astrologie door wetenschappers afgewezen en hield de wetenschap zich alleen nog bezig met astronomie. Sinds de 18de eeuw werden astronomie en astrologie gezien als compleet verschillende disciplines. Maar waarin ligt nu precies het verschil tussen de twee? Het antwoord in het kort is: astronomie is een wetenschap en astrologie is dat niet.

Astronomie

Astronomie is de natuurwetenschap die zich bezighoudt met de studie van hemellichamen, sterrenstelsels en alle verschijnselen in het universum, zoals supernovae en kosmische achtergrondstraling. In andere woorden, het is de wetenschap die alles dat buiten de aardse atmosfeer ligt bestudeert. In het onderzoek naar hemellichamen en kosmologische verschijnselen spelen wiskunde en natuurkunde een grote rol. Iedere astronoom dient dan ook over een stevige kennis te beschikken van deze disciplines.

Astronomie is een van de weinige wetenschappen waaraan amateurs (dus mensen zonder diploma) een bijdrage kunnen leveren, bijvoorbeeld door het observeren van kosmologische verschijnselen door een telescoop. Voor de professionele astronoom is een opleiding aan de universiteit echter wel een vereiste.

Astronomie is de oudste van de natuurwetenschappen. Ze werd voor het eerst tot een hoog niveau gebracht door de oude Grieken, met behulp van de geometrie. Hoewel de astrologie invloed heeft gehad op de astronomie en de twee pas sinds de 18de eeuw strikt werden gescheiden, hielden de meeste intellectuelen in de oudheid (bijv. Ptolemaeus) zich bezig met wat wij nu astronomie noemen. Vooral in de bestudering van de hemellichamen en hun bewegingen zagen ze de sleutel tot een beter begrip van het universum.

Belangrijke bijdragers aan de astronomie:

• Claudius Ptolemaeus (87-150)
• Nicolaas Copernicus (1473-1543)
• Tycho Brahe (1546-1601)
• Galileo Galilei (1564-1642)
• Johannes Kepler (1571-1630)
• Christiaan Huygens (1629-1695)
• Isaac Newton (1643-1727)
• Albert Einstein (1879-1955)
• Edwin Hubble (1889-1953)
• Stephen Hawking (1942-2018)

Astrologie

Astrologie daarentegen is het geloof dat de positionering van de planeten invloed heeft op de mens en op de gang van zaken op aarde. Astrologen kijken naar de stand van de planeten en naar andere kosmologische gegevens en bepalen aan de hand van die gegevens wat voor gevolgen ze zullen hebben voor het gedrag van mensen, hun financiële gesteldheid en hun relaties. Veel astrologen beweren de toekomst te kunnen voorspellen.

De methode van de astrologie is niet wetenschappelijk en haar uitspraken zijn niet verifieerbaar. Astrologie is dus ook geen wetenschap en het kan niet worden bestudeerd aan de universiteit. In principe kan iedereen astrologische voorspellingen doen, horoscopen opstellen en allerlei dingen beweren, zonder daarvoor iets te hoeven aantonen of bewijzen. Voor het beoefenen van astrologie is een officiële kwalificatie niet nodig.

De taal die wordt gebruikt in de astrologie is vaak vaag en meerduidig. Astrologische voorspellingen worden meestal zo gemaakt dat ze op verschillende manieren kunnen worden geïnterpreteerd en zijn zo breed dat er voor iedereen altijd wel iets in te vinden is dat voor hem of haar klopt.

Om deze redenen wordt astrologie tegenwoordig door vrijwel alle astronomen afgewezen als bijgeloof. Ze zien astrologie niet als een serieuze bezigheid, maar plaatsen het in hetzelfde rijtje als praktijken zoals handlezen, waarzeggen en bepaalde vormen van alternatieve geneeskunde.

Het enige verband tussen astrologie en astronomie is dat de astrologie soms gegevens gebruikt uit de astronomie. Maar wat ze verder met deze informatie doet, voorspellen, is onwetenschappelijk en niet verifieerbaar. Omdat astrologie geen gebruikt maakt van een wetenschappelijke methode en haar uitspraken niet verifieerbaar zijn, wordt ze vaak een pseudowetenschap genoemd en wordt ze niet serieus genomen door astronomen en andere wetenschappers.