Uitzonderlijke slaappatronen

Over het algemeen is het bekend: Bijna alle zoogdieren dromen. Toch zijn er een paar dieren die een uitzondering vormen op droom- en slaapgebied.

Een paar bijzondere ‘slaap&droom-dieren’

Een dier dat misschien wel het bijzonderste is in de droomwereld, is de Mierenegel (Tachyglossus aculeatus): De Australische mierenegel is een warmbloedig dier, maar heeft geen REM slaap. Hij is daarmee één van de zeer weinig onderzochte zoogdieren die geen REM slaap heeft. De mierenegel is een heel primitief dier, dat eieren legt, omdat zijn voorouders reptielen waren. Hij heeft grote hersenen, en weinig intelligentie. Er is geen duidelijk patroon tussen REM en N-REM, en er is een gelijk patroon in de slaap. Dat patroon is een heel actief patroon. De mierenegel verbruikt dus heel veel energie in de slaap. Er zijn ook geen oogbewegingen te zien.

Koeien:

Hoe zit het daar eigenlijk mee. Slapen ze nu staand? Koeien slapen nooit echt staand. Ze kunnen wel even ‘indommelen’ bij het herkauwen, maar ze kunnen dan niet dromen. Als een koe droomt, zal hij altijd liggen, want in een droom zijn alle spieren (behalve de oogspieren) verlamd.

Dolfijnen:

Deze dieren slapen wel heel erg bijzonder. Ze hebben namelijk één oog open, en er slaapt maar één helft van de hersenen. Dat is omdat ze steeds zuurstof moeten halen. Ongeveer om het uur wordt de slapende de hersenhelft afgewisseld, en zo slapen dolfijnen gemiddeld acht uur per nacht. Een Remslaap wordt bij een dolfijn bijna nooit aangetoond. Sommige wetenschappers zeggen dat dolfijnen helemaal geen Remslaap hebben.

Katten

Hebben ook niet een van de normaalste slaappatronen. Ze zijn overdag wakker, en doen dutjes. Dat patroon herhaald zich ’s nachts. Ze zijn wakker en doen dutjes. Dit patroon is waarschijnlijk ontstaan, omdat ze vroeger overdag én ’s nachts moesten jagen. Katten slapen gemiddeld 13 uur per etmaal.

Niet-zoogdieren

Als zoogdieren dromen, wat doen alle andere dieren dan? Van reptielen is nog niet helemaal bekend of ze wel of niet dromen . Ze hebben namelijk wel snelle oogbewegingen in hun slaap, maar waarschijnlijk dromen ze niet. Hun lichaam koelt af, en alle processen verlopen langzamer. Zo gaat dat dus ook met de hersenen.

Winterslaap

Wat is dat nu eigelijk? Slapen dieren echt zo lang tijdens de winterslaap? De winterslaap wordt ook wel 'diepe torpor' genoemd. Het is een toestand die lijkt op slaap, maar dat is het niet. Het wordt wel gezien als een langdurige verandering in het bewustzijn. De lichaamstemperaatuur van een dier in winterslaap daalt en het dier is bijna niet meer te wekken. Het zijn dezelfde verschijnselen als bij een mens in coma. Naast een 'diepe torpor' bestaat er ook zoiets als een 'lichte torpor'. Kleine zoogdieren kunnen voor korte perioden (bijvoorlbeeld tijdens een voedselschaarste in deze toestand raken. De lichaamstemperatuur daald, net zoals in een winterslaap, soms wel tot 20 oC. Deze slaap wordt ook wel 'zomerslaap' genoemd.

En mocht je iemand zijn die moeilijk zijn bed uit komt, hier is een troost:
Bij de Aziatische Tupaie, een primitief halfaapje, is nog grote onduidelijkheid over hoe hij slaapt. Het probleem bij dit onderzoek is, dat het diertje met geen mogelijkheid meer wakker te krijgen is...