Vostokmeer grootste meer onder ijskap Antarctica

Het Vostokmeer is een meer dat zich onder een meer dan drie kilometer dikke ijskap van Antarctica bevindt. Het meer is in 1996 ontdekt als grootste meer van de meer dan 100 meren die zich onder het ijs van Antarctica bevinden. Het meer is ontdekt door wetenschappers van het Vostokstation op Antarctica en heeft zich minstens een miljoen jaar afgescheiden van de buitenwereld onder de ijskap bevonden.

Antarctica ontdekt door Roald Amundsen

Antarctica is de koudste plek op aarde en bevat 90 procent van al het ijs op aarde. De laagste temperatuur die er ooit werd gemeten bedraagt 89,2 graden. Het gebied werd ontdekt door de Noor Roald Amundsen die het op 14 december 1911 als eerste bereikte, nadat een eerdere expeditiedoor de Engelsman Scott mislukte. Bij de expeditie van Scott, in hetzelfde jaar, kwamen alle deelnemers om het leven. Antarctica kent zeer weinig flora. Er groeien alleen mossen, korstmossen en twee soorten bloeiende planten. Wel leven er veel pinguïns, walvissen en zeehonden langs de kusten.

Vostokmeer met twee bekkens

Het Vostokmeer werd met radar in kaart gebracht. Het is met alle andere meren verbonden door een netwerk van rivieren. Door de combinatie van druk en aardwarmte kan het water onder de ijskap niet bevriezen. Het Vostokmeer meet 250 kilometer lang en 50 kilometer breed en bestaat uit twee bekkens die gescheiden zijn door een rug waarvan de bovenlijn zich 200 meter onder het wateroppervlak bevindt. Het noordelijke bekken is ongeveer 400 meter diep en het zuidelijke 800 meter. De samenstelling van die twee bekkens kan verschillend zijn vanwege een zekere scheiding door de rug. Negen jaar na de ontdekking werd in het midden van het meer nog een eiland ontdekt.

Ontdekking Vostokmeer

Het meer is ontdekt door wetenschappers van het Vostokstation dat in het midden van Oost-Antarctica ligt (op 78°28' Z en 106°48' O) op een hoogte van 3488 meter boven het zeeniveau. De temperatuur daalt daar in de winter naar 80 graden onder nul. Het Vostokstation is een Russisch poolstation en genoemd naar het schip Vostok. Met het schip Vostok voer de Russische ontdekkingsreiziger Fabian Gottlieb von Bellingshausen in 1819-1820 rond Antarctica. Het Vostokstation wordt in de zomer door ongeveer 25 wetenschappers bewoond en in de winter door 13. Er is daarbij sprake van een samenwerkingsverband van Russische, Amerikaanse en Franse wetenschappers. In totaal bevinden er zich ruim zestig poolstations op Antarctica met wetenschappers uit meer dan dertig landen die er onderzoek verrichten.

Vostokmeer interessant voor wetenschappers

Er bestaan verschillende meningen over de ouderdom van het meer maar in elk geval duurt het isolement van het Vostokmeer al minstens een miljoen jaar. Het is denkbaar dat zich in die tijd een heel eigen ecosysteem heeft ontwikkeld omdat veel soorten eencelligen overleven zonder zonlicht in extreme omstandigheden. Maar de levensvormen zullen wel aangepast moeten zijn aan een extreem zuurstofrijk milieu omdat het Vostokmeer door de hoge druk 50 keer rijker is aan zuurstof en stikstof dan het oppervlaktewater. Omdat het meer al minstens een miljoen jaar door de ijskap van de buitenwereld is afgescheiden is het voor wetenschappers zeer interessant om te ontdekken hoe het leven in het meer zich al die tijd in afzondering heeft ontwikkeld.