Pseudowetenschap: Klopgeesten en psychokinese

Een van de bekendste paranormale verschijnselen is de klopgeest (in het Duits en Engels: Poltergeist), wiens activiteiten al sinds de Oudheid te boek zijn gesteld. Het geluid dat klopgeesten voortbrengen, kan overigens heel wat meer omvatten dan een zenuwsiopend zacht en regelmatig geklop.

Klopgeesten (Poltergeist)

Tot de karakteristieke daden van de klopgeest behoren eveneens getik, en het geluid van zware voetstappen, maar ook brandstichting, gegooi met steentjes en andere voorwerpen, het breken van aardewerk, slaan met deuren, zonder zichtbare oorzaak deurklinken in beweging brengen, ramen en laden openen en weer sluiten, het omgooien of verplaatsen van meubilair, het zoekmaken van voorwerpen (vooral van bestek), en het schudden en optillen van bedden met slapers en al. Van sommige klopgeesten is bekend dat zij snikken, kermen of krijsen.

Zoals deze kwalijke, aandachttrekkende en soms kwaadaardige streken al suggereren, is de klopgeest bijna altijd gebonden aan een bepaalde persoon in het huis waar hij optreedt. Meestal is dit een opgroeiend kind. In het geval Manning was de klopgeest gebonden aan de elf jaar oude Matthew. Het gedoe van de klopgeest hield op toen Matthew tijdelijk uit huis was, en het begon opnieuw na zijn terugkeer.

Opmerkelijk is dat de klopgeest Matthew op het laatst volgde naar zijn internaat (en daar ook de directrice niet met rust kon laten), Een en ander begon in 1967. Pas vier jaar later kon Matthew blijkbaar de energie achter deze verschijnselen overhevelen naar zijn ontluikende artistieke en paranormale begaafdheden. De klopgeest trok zich toen terug. Matthew was destijds een jaar of zestien en redelijk volgroeid. Zijn klopgeest was ongewoon hardnekkig. Meestal duren dergelijke beproevingen niet langer dan twee maanden.

Bedrog

Onderzoek heeft aangetoond dat sommige klopgeest-gevallen frauduleus zijn. Daarnaast zijn er genoeg onver
dachte voorbeelden om te kunnen constateren dat de klopgeest een zuiver paranormaal fenomeen is, dat dus niet wordt beheerst door de normale natuurwetten. Er zijn aanwijzingen dat dit verschijnsel kan worden opgewekt door de paranormale activiteiten van een tussenpersoon, wiens aanwezigheid dan altijd vereist is.

Klopgeesten kunnen voorwerpen laten bewegen tegen alle wetten van de zwaartekracht in. Parapsychologen zien hierin een voorbeeld van de psychokinese: het vermogen om levenloze voorwerpen te beïnvloeden door de geestkracht. De sterkste staaltjes in dit opzicht heeft Uri Geller vertoond (ook voor de televisie), maar deze zijn merendeels frauduleus gebleken.

Een goochelaar merkte op dat Uri Geller bijvoorbeeld met een in zijn hand verborgen magneet een horloge liet stilstaan. Een minder bekend, maar misschien overtuigender voorbeeld van psychokinese biedt Nina Kulagina. De prestaties van deze Russin zijn echter nooit uitvoerig en onder strenge laboratorium-condities in het Westen getest. Ook hebben professionele goochelaars haar doen en laten nooit kritisch kunnen volgen, zoals in het geval Uri Geller.

De theorie van de psychokinese schiet tekort voorzover het gedoe van klopgeesten alle prestaties van Kulagina en andere beoefenaren van deze kunst verre overtreft, Zij kunnen slechts kleine voorwerpen verplaatsen, terwijl klopgeesten hele serviezen door de kamer kunnen laten verschuiven. Hier staat weer tegenover dat de prestaties van psychokinese-artisten doorgaans in het openbaar worden vertoond en door een breed (niet altijd even kritisch) publiek kunnen worden beoordeeld. Wat klopgeesten zoal uit- en aanrichten, geschiedt daarentegen in de beslotenheid van een bepaalde kring die daarvoor gevoelig is.

Waar een klopgeest zijn energie vandaan haalt, is tot dusver een mysterie. Nog raadselachtiger is het waarom deze paranormale gaven worden verspild aan zulke zinloze activiteiten.