Econoom, economen: Van Smith, Marx tot Keynes en Friedman

Adam Smith, Karl Marx, John Stuart Mill, John Maynard Keynes, Milton Friedman, John Kenneth Galbraith... U zult ongetwijfeld één of meerdere namen van deze beroemde economen herkennen. In dit artikel wordt stapsgewijs stilgestaan bij enkele beroemde economen, hun bekendste werk en theorievorming, alsmede hun waardering als econoom. De volgende lijst is chronologisch opgebouwd.

Adam Smith (1723-1790)

Schotse econoom, grondlegger van het klassieke liberalisme en stimulator van de economie als wetenschap. Smith meende dat de 'onzichtbare hand' van de vrije markt zou resulteren in harmonie, welvaart en evenwicht. In 1776 verscheen Smiths bekendste werk: An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations.

Thomas Malthus (1766-1834)

Brits econoom, waarschuwde voor een te hoge bevolkingsgroei in relatie tot een lagere toename van de economische groei. Het door Malthus voorspelde moment waarop de achterblijvende voedselproductie grote hongersnood en slachtoffers onder de bevolking zou eisen, staat bekend onder de naam Malthusiaanse catastrofe.

David Ricardo (1772-1823)

Bekend Brits econoom, behoorde tot de stroming van de Klassieke School. Publiceerde in 1817 Principles of Political Economy and Taxation, zijn bekendste werk.

John Stuart Mill (1806-1873)

John Stuart Mill werd in 1806 in Pentonville geboren en was eigenlijk meer sociaal-filosoof dan econoom. Zijn in 1848 verschenen werk Principles of Political Economy with some of their Applications to Social Philosophy was een eclectisch samengesteld handboek van economische theorieën en denkbeelden, voornamelijk afkomstig van de Klassieke School.

Karl Marx (1818-1883)

Als Duitse denker op onder meer politiek en economisch gebied zag Karl Marx, samen met de mede-grondlegger van het marxisme: Friedrich Engels, de geschiedenis als een klassenstrijd, waarin tegengestelde economische belangen heersen. In het kapitalistische systeem onderscheidde Marx de economische klassen van proletariaat (arbeidersklasse) en bourgeoisie (kapitalistische klasse), waarbij enkel de laatste groep toegang heeft tot het kapitaal. Het kapitalistische systeem zou volgens Marx door middel van een revolutie van het proletariaat omver geworpen worden.

Alfred Marshall (1842-1924)

Brits econoom, publiceerde in 1890 het standaardwerk The principles of economics. Marshall stond onder meer bekend om zijn lineaire grafiekmodel (Marshallian Cross) waarmee hij evenwichts- en hoeveelheidprijs wist te berekenen.

John Maynard Keynes (1883-1946)

Bekend Brits econoom, schrijver van het wereldberoemde werk The General Theory of Employment, Interest and Money (1936). In dit boek, geschreven als antwoord op de Grote Depressie in de Verenigde Staten van de jaren dertig, werd een actieve rol van de overheid bepleit: deze moest door middel van investeringen en grote projecten, bijvoorbeeld op infrastructureel gebied, de vraagzijde van de economie stimuleren. Hierdoor zouden immers niet enkel meer arbeidsplaatsen ontstaan, maar ook - aldus Keynes - de consumptie en productiviteit gestimuleerd worden. Keynes' ideeën gaven aanzet tot het Keynesianisme, dat als pleidooi voor een gemengde economie de idee van een laissez-faire-economie losliet en de totstandkoming van de verzorgingsstaat bevorderde. Het Keynesianisme bleef tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw bijzonder populair.

Friedrich von Hayek (1899-1992)

Oostenrijks econoom, pleitbezorger van de vrije markteconomie en evenals Milton Friedman (zie 1912-2006) criticus van het socialistische systeem.

Jan Tinbergen (1903-1994)

Nederlands econoom, ontving in 1969 de Nobelprijs voor de Economie. Tinbergen staat bekend als de eerste econometrist.

John Kenneth Galbraith (1908-2006)

De Amerikaanse econoom John Kenneth Galbraith diende onder meerdere Amerikaanse presidenten. Als zijn bekendste werk wordt The Affluent Society (1958) beschouwd. Galbraith was een progressieve Keynesiaan die de publieke sector en inkomensongelijkheid in de VS bekritiseerde.

Milton Friedman (1912-2006)

Milton Friedman werd in 1912 in een Joods gezin in New York geboren. Als econoom stond deze Amerikaan bekend als een groot voorvechter van liberaslisering en de vrije markt, waarbij de overheid een zo klein mogelijke taak krijgt toebedeeld. Friedman was daarnaast een monetarist: hij kende grote waarde toe aan de vraag en het aanbod van geld voor de regulering van economische activiteit. Friedmans ideeën werden onder meer uitgevoerd door de Amerikaanse president Reagan en de Britse premier Thatcher. Friedman ontving in 1976 de Nobelprijs voor de Economie.

Amartya Sen (1933-)

Indiaas econoom, maakt zich sterk voor de opheffing van economische, politieke en sociale onvrijheden voor alle delen van de mensheid. Sen ontving in 1998 de Nobelprijs voor de Economie.