Het weer in mei

Mei 2013 gaat de boeken in als extreem en vooral bijzonder koud voor de tijd van het jaar. Al gauw wordt weer verwezen naar klimaatverandering. Maar het weer is van alle tijden en ook in mei is het lang niet altijd normaal.

Sneeuw

Sneeuw hoort bij de winter. Maar ook in het voorjaar is het niet ongebruikelijk dat er sneeuw valt. Mei is wel uitzonderlijk. In 1957 viel er begin mei sneeuw op een deel van de Veluwe. De schooljeugd in Ermelo kon nog sneeuwballen gooien. Begin mei 1979 vielen er vooral in Noord-Nederland sneeuwbuien van betekenis. Ook steden als Rotterdam en Utrecht werden verrast door een laagje wit. Op 16 mei 1941 werd in Winschoten nog sneeuw gesignaleerd. De laatste dag met sneeuw na een winterseizoen: 17 mei 1935, in De Bilt.

Koud

Door een schraal voorjaar komen bomen en planten soms laat tot bloei. Bijzonder koud was het op 12 mei 1978. Het kwik in de stad Groningen kwam die dag niet hoger dan 5,6 graden. Tweede Pinksterdag (14 mei) van hetzelfde jaar ging de boeken in als veel te koud. De maximum temperatuur kwam uit op 14 graden. Twee koude meinachten in 1973. KNMI-station Dedemsvaart noteerde 's nachts -2 graden. Half mei 1941 kwam er een einde aan een koudegolf. Een extreem lage temperatuur voor mei werd gemeld in de nacht van 30 mei 1974. Even boven de grond op het vliegveld Twente werd -6 gemeten, terwijl Volkel in Noord-Brabant zelfs -7 had. Overigens betekende de maximum van 10 graden in Limburg dit jaar wel een record, sinds de dagelijkse meting in 1946 op weerstation Beek. Het laagterecord stond op 11,2 graden en werd gehaald op 23 mei 1975.

IJsheiligen

Officieel zijn de data 11,12, 13 en 14 mei de beruchte IJsheiligen, te weten Sint-Mammertus, Sint-Pancraas, Sint-Servaas en Sint-Bonifaas. Rond die tijd wordt dikwijls een daling van temperatuur waargenomen. Toch zijn IJsheiligen niet kalendergebonden. Vliegveld Eelde noteerde op 16 mei 1946 een minimumtemperatuur van -3,8 graden. IJsheiligen kunnen zelfs in juni nog toeslaan.

Hittegolf

Dat het ook warm kan zijn in mei blijkt uit de volgende gegevens. In 1922 heerste er van 22 tot en met 26 mei een heuse hittegolf, met enkele dagen temperaturen boven de 30 graden. De zonnigste mei van de twintigste eeuw was in 1919, met 312 uren zon. Tijdens deze hittegolf werd ook een landelijk record gebroken. Sittard en Gemert noteerden waarden van 35,6 graden. De op een na warmste Pinksteren in de twintigste eeuw was in 1944, met eveneens temperaturen rond de 30 graden.

Extremen

Een bijzonder nat voorjaar was het in 1983. Diever tapte 413 millimeter regen. Een onweersbui leverde op 26 mei in Wapenveld in een etmaal 94 millimeter regen op. Berucht was de Pinksterstorm van 1860, ten een deel van de Scheveningse vissersvloot verloren ging. Op 28 mei 1961 (Hemelvaartsdag) trok er een bijzonder zware hagelbui over een deel van Friesland. In de buurt van het dorpje Terband lag een 5 tot 10 centimeter dikke 'sneeuwlaag'. Een inwoonster vertelde dat ze twee dagen later nog een ijsklomp had waargenomen, terwijl de zon scheen.