APA stijl: Schrijfwijze

De APA schrijfstijl is de standaard in met name sociale wetenschappen. Naast uitgebreide regels omtrend bronvermelding en -verwijzing, heeft de APA-richtlijn een aantal regels met betrekking tot taalgebruik en tekstopbouw. Het is een andere manier van schrijven dan je wellicht gewend bent, en vraagt dan ook meer tijd, aandacht en energie.

Taalgebruik

Wat taalgebruik betreft verschilt de APA richtlijn niet veel van andere academische richtlijnen. De 'toon' van een artikel, is naast het taalgebruik zelf een belangrijk onderdeel van hoe de lezer je werkstuk of artikel ervaart.

Toon

De toon van je schrijven is een belangrijk aspect binnen het schrijven volgens de APA richtlijn. Door kleine subtiele aanpassingen in je tekst kun je makkelijk de indruk wekken je publiek niet serieus te nemen. Zogenaamde 'Jip en Janneke-taal' is vanzelfsprekend not done en wekt na verloop van tijd ergernis op, omdat het lijkt dat je het publiek niet serieus neemt. Hierbij komt dan ook een belangrijk aspect kijken: je publiek. Bij een werkstuk of artikel bedoeld voor HBO psychologie studenten van het derde leerjaar, kun je naar wens vak-technische termen gebruiken, ervan uitgaande dat de lezer bekend is met deze termen. Voor dezelfde groep studenten van het eerste leerjaar, loont het meer hier wat terughoudend mee te zijn. Vanzelfsprekend schrijf je een artikel voor een tienertijdschrift anders dan een patiëntenverslag voor een collega.

Een ander belangrijk aandachtspunt is het aanleveren van bewijs, zonder daarbij expliciet conclusies te trekken (deze volgen in een ander hoofdstuk). Wanneer je bijvoorbeeld wilt aantonen dat een bepaalde doelgroep een bepaalde activiteit vaker uitvoert dan een andere doelgroep, lever je cijfers die dat onderbouwen, in plaats van te simpelweg stellen dat een doelgroep dat doet. Termen als 'een hele hoop', 'vaker', 'veel' of 'minder' kun je het beste achterwege laten: de lezer zal deze conclusie zelf trekken uit de cijfers die het argument onderbouwen. Een voorbeeld:


Een stelling die aannemelijk is, je zou haast kunnen stellen dat het algemene kennis is. De APA richtlijn denkt hier anders over, en omschrijft een dergelijke stelling als volgt:


In deze zin worden cijfers gepresenteerd die tot dezelfde conclusie leiden, maar waarbij die conclusie niet expliciet vermeld is. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is dat deze cijfers spreken over het jaar 2008, en evengoed deel uit kunnen maken van een grotere conclusie (bijvoorbeeld de vergelijking met een ander jaartal). Het beeld dat jongeren in 2008 vaker betrokken zijn geweest bij ongevallen blijft staan, maar heeft in het laatste voorbeeld dus ook wetenschappelijk bewijs. De conclusie zelf, zal de lezer zelf moeten trekken. In principe is het niet helemaal verkeerd die conclusie erbij te vermelden, maar dan wel in het daarvoor bestemde hoofdstuk.
Vanzelfsprekend zou bij beide stellingen een bronverwijzing plaatsvinden, bijvoorbeeld ANWB of CBS, die voor het voorbeeld weggelaten is.

Taal

In academische schriften zijn spelling- en taalfouten vanzelfsprekend uit den boze. Een spellingscontrole in je tekstverwerker (bijvoorbeeld Word) haalt een groot deel van de taalfouten eruit, maar een aantal stijlfouten worden niet opgemerkt door een spellingscontrole. Wanneer je niet zeker bent over een bepaalde opbouw van een zin of alinea, is het beste advies het stuk na te laten lezen door een collega of klasgenoot, die wat 'frisser', in de materie is.

De spelling van een bepaald woord moet je consequent blijven toepassen. Wanneer je praat over 'produktie', blijf je het ook in je hele verslag 'produktie' noemen, en wissel je niet tussen 'produktie' en 'productie'. Voor twijfels met betrekking tot bepaalde spellingswijzen, kun je terecht in Het Groene Boekje (dat tegenwoordig rood van kleur is). Vanzelfsprekend is dialect en 'spreektaal' niet gewenst in een verslag, tenzij het van belang is voor het verslag zelf (als je bijvoorbeeld over dialect schrijft).

Een ander belangrijk terugkerend punt is de persoonsvorm. Academici schrijven nooit in de ik-vorm. Wanneer je in je verslag moet verwijzen naar jezelf, schrijf je dit op als meervoud en is het dus 'wij'. Een voorbeeld:


Mocht je er tijdens je verslag niet aan ontkomen om jezelf te benoemen, gebruik dan de term 'de auteur (van dit verslag)'. Een voorbeeld wanneer je dit niet makkelijk kan vermijden is in de inleiding van je verslag, waarin je schrijft over je onderwerp keuze. Je kan hierin bijvoorbeeld vermelden dat je op het onderwerp gekomen bent omdat je op je werk hiermee te maken hebt. In dat geval vertel je over 'het werkveld waar de auteur werkzaam is'.

Tips

• Neem de tijd voor je verslag, het is een andere manier van schrijven dan je wellicht gewend bent, en zal meer tijd en energie van je vragen
• Schrijf en herschrijf. Lees kritisch je tekst door en pas waar nodig je zinnen of woorden aan
• Gebruik afkortingen alléén als een bepaalde term meer dan drie keer in je tekst voorkomt én er een gangbare afkorting voor bestaat. Ook schrijf je de term volledig uit bij de eerste keer dat het in je tekst voorkomt en vervolg je dat met de afkorting tussen haakjes. Andere meer algemene afkortingen, zoals etc., resp., bijv., dien je ook te vermijden.
• Wissel korte en lange zinnen met elkaar af zodat de tekst wat vloeiender te lezen is.
• Wanneer je een deelname aan een onderzoek omschrijft, omschrijf dit dan in de actieve vorm. Deelnemers zien afbeelding A, in plaats van deelnemers wordt plaatje A getoond.
• Blijf consequent in je tijdsaanduiding en schrijf het liefst in de tegenwoordige tijd

Indeling hoofdstukken

De hoofdstukindeling van je verslag gebeurt volgens de APA richtlijn volgens een vaste methodiek.

Titelblad

Het titelblad is de voorpagina van je verslag. Hierop staat je naam, functie en eventueel opleiding en leerjaar. In het kader van een opleiding vermeld je hier ook je vak, leerjaar en eventueel docent die het verslag gaat beoordelen. Vanzelfsprekend staat hier ook de titel van je verslag met een subtitel. De titel moet een zo kort mogelijke samenvatting zijn van het onderzoek zijn en bestaat maximaal uit 12 tot 15 woorden. Plaatjes, foto's en afbeeldingen, van welke aard dan ook, kun je het beste vermijden. Ook de datum vermeld je op het titelblad.

Voorwoord

In het voorwoord is er ruimte voor een persoonlijke noot, zoals een dankwoord opstellen aan degene die je tijdens het verslag geholpen hebben. Ook opdrachtgevers, de context van je verslag (zoals een opleiding de je volgt) worden in dit voorwoord vermeld. De APA richtlijn noemt dit onderdeel ook wel de authors note.

Inhoudsopgave

Bij langere verslagen biedt een inhoudsopgave een handig overzicht. Veel tekstverwerkers bieden een automatische opmaak voor het aanmaken van een inhoudsopgave volgens de APA richtlijn.

Samenvatting

In dit hoofdstuk geef je beknopt een samenvatting van het verslag. Deze samenvatting is ongeveer 150 tot 200 woorden lang, en geeft de lezer de mogelijkheid om kort je onderzoek en resultaten in te zien, zonder daarvoor het hele verslag te moeten lezen.

Inleiding

De inleiding bestaat uit een aantal alinea's die het onderzoeksprobleem uitleggen. De eerste alinea beschrijft het probleem en waarom het een probleem is. Vervolgens stel je waarom het probleem opgelost dient te worden. In de derde of vierde alinea kun je vermelden in welke context het probleem al eerder onderzocht is (zolang dit het geval is) en wie daar aan gewerkt heeft.
De probleemstelling wordt in dit hoofdstuk opgesteld volgens geldende richtlijnen (PICO-vraag) en hieraan worden hypothesen gekoppeld die later in het verslag besproken worden. Een voorbeeld van een PICO vraag:


De PICO-formulering ziet er als volgt uit:


Deze PICO vraagstelling is afkomstig uit een CAT-studie naar ervaringsdeskundigheid binnen de GGZ. Een CAT is te vergelijken met een review paper.

In de inleiding kun je desgewenst ook een leeswijzer opnemen: een soort inhoudsopgave waar je per hoofdstuk kort verteld wat er in het hoofdstuk besproken wordt.

Methode

In dit hoofdstuk omschrijf je de onderzoeksmethoden en/of verslaglegging van je onderzoek. In een literatuurstudie (of review paper) omschrijf je in dit hoofdstuk je bevindingen aan de hand van verzamelde literatuur. Gaat het om een echt wetenschappelijk onderzoek (empirisch onderzoek) dan omschrijf je in dit hoofdstuk de onderzoeksmethode zo uitgebreid mogelijk. De insteek hierbij is dat het onderzoek voor de lezer te herhalen is, om zo de volledigheid (en betrouwbaarheid) van het onderzoek vast te kunnen stellen.

Resultaten

Dit hoofdstuk komt voor in alle wetenschappelijke onderzoeken, en kun je in sommige verslagen weglaten. In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd van het onderzoek zelf (zonder conclusie). In dit hoofdstuk vermeld je eventueel ook waarom bepaalde onderzoeksresultaten niet meegerekend zijn in het uiteindelijke resultaat of conclusie, vanwege een mogelijke onbetrouwbaarheid van de cijfers.

Conclusie

In dit hoofdstuk bespreek je de conclusie van je resultaten van het onderzoek. Ook belicht je hierbij verschillende standpunten omtrent de interpretatie van de onderzoeksresultaten. Als het ware lever je in dit hoofdstuk verschillende argumenten die in een discussie over dit onderwerp gebruikt kunnen worden. Een bredere blik van de onderzoeksmaterie, als het ware. Waar dit hoofdstuk in verschilt met het hoofdstuk met resultaten, is dat er stil gestaan wordt bij de impact, de context en betekenis van die resultaten.

Bronvermelding

Als laatste hoofdstuk wordt de bronvermelding geplaatst. Ook de literatuurlijst moet volgens APA richtlijnen worden opgesteld.

Bijlagen

Als laatste onderdeel kun je eventueel enkele bijlagen toevoegen. Denk hierbij aan tabellen of grafieken, die te uitgebreid of niet helemaal relevant genoeg zijn om in je verslag zelf op te nemen. Interviewvragen die in je onderzoek zijn gesteld, protocollen waarnaar verwezen wordt, al deze documenten behoren tot de bijlagen.

Lees verder

• APA stijl: Literatuurlijst
• APA stijl: Verwijzen naar bron in tekst