Huidanatomie: structuur en anatomie van de huid

De huid is als structuur voor de mens een zeer belangrijk orgaan. Naast het feit dat het ons grootste orgaan is, kent het ook vele belangrijke functies. Deze zijn direct gerelateerd aan de verschillende structuren die in de huid te vinden zijn. Belangrijke onderdelen van de huidanatomie zijn de opperhuid (de epidermis) en de lederhuid (de dermis), met ieder eigen functies.

Huidanatomie: structuren van lagen huid

De huid wordt in de wetenschappelijke literatuur niet aangeduid als een laag, maar als een laag met verschillende onderdelen. Deze zijn als volgt te beschrijven:

• Epidermis (opperhuid): Dit is de bovenste huidlaag, bestaat voornamelijk uit epitheel.
• Dermis (lederhuid): Deze laag onder de epidermis bestaat voornamelijk uit bindweefsel.
• Hypodermis of subcutis (onderhuids bindweefsel): een laag die bestaat uit vet- en bindweefsel. Zal in dit artikel niet uitgebreid worden besproken. Een belangrijke functie is isolatie en energie-opslag.

Huidanatomie: epidermis

De epidermis bestaat uit epitheel. Het meest voorkomende celtype in de epidermis de keranocyten, zij maken ongeveer 90% van de cellen in de epidermis uit. De keranocyten hebben een levensloop van ongeveer 28 dagen, waarin zij beginnen als kubische delende cel beginnen in de onderste laag van de epidermis, de stratum basale. Vanhier zullen zij zich naar boven verplaatsen door de stratum spinosum, de stratum granulosum, totdat ze in de stratum corneum uitkomen. Tegen die tijd zijn de cellen geheel verhoornd geraakt, en zullen ze van de huid afschilferen.

Celtypen epidermis
Natuurlijk komen er ook nog andere celtypen voor in de epidermis, dit zijn:

• De melanocyten, welke ongeveer 5% van de epidermis uitmaken. Hun belangrijkste functie is het aanmaken van melanine-pigment. Dit pigment beschermt het DNA in de keranocyten.
• Ook komen er Langerhans-cellen voor in de epidermis, welke antigeenpresterende cellen zijn. Zij spelen een rol bij de immuumrespons tegen lichaamsvreemde antigenen.
• Als laatste zijn er dan nog de Merkel-cellen. Van deze cellen is nog niet geheel bekend wat hun functie is. Wel is bekend dat zij in combinatie met een uiteinde van een sensorische zenuw fungeren als tastzintuigreceptor.

Huid structuur: dermis

De dermis bestaat voornamelijk uit bindweefsel, gevormd door cellen. Het bindweefsel bestaat uit collageenvezels en elastinevezels en worden aangemaakt door fibroblasten. Deze zijn aanwezig in de dermis. Daarnaast zijn er verschillende andere belangrijke celtypen aanwezig in de dermis, zoals:

• Macrofagen: zij zorgen voor de fagocytose van pathogenen.
• Mastcellen/mestcellen: zij hebben als hoofdfunctie de opslag van chemische mediatoren (zoals histamine)

Structuren dermis

Ook zijn er verschillende soorten structuren aanwezig, te weten:

• Haarwortels: vanuit hier groeien de haartjes in de huid.
• Zweetklieren: verder op te delen in ecocriene zweetklieren, die de lichaamstemperatuur regelen, en apocriene zweetklieren, die de lichaamsgeur bepalen.
• Talgklieren: zij scheiden talg uit, dat ervoor zorgt dat de huid soepel blijft.
• Zenuwuiteinden: hiermee kan pijn, tast en temperatuur waargenomen worden.
• Bloed- en lymfevaten: deze zorgen voor de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen en de afvoer van afvalstoffen.
• Proteoglycanen: dit is de substantie die het collageen en elastaan omringt. Zij zorgen voor de vochbalans van de huid en de stofwisseling van het bindweefsel.

Functies van de huid

De 6 belangrijkste functies van de huid zijn:

• Thermoregulatie (temperatuur) en vochtregulatie
• Opnemen van indrukken uit de buitenwereld
• Homeostase intern milieu
• Afweer
• Energie opslag
• Bescherming tegen UV-licht, maar ook de aanmaak vitamine D door UV-licht.