Natuurkunde
Aflezen en rekenen met een Mollierdiagram
Mollier was een wetenschapper die het verband tussen de temperatuur en de luchtvochtigheid heeft onderzocht. Hij heeft dit weergegeven in het Mollierdiagram. In het Mollierdiagram kan bij een bepaalde…
Halveringstijd en -dikte – theorie en berekening
Tijdens de Koude Oorlog nam, tezamen met de opbouw van 's werelds nucleaire arsenalen, het onderzoek naar elektromagnetische straling toe. Een effect van de nucleaire wapens was namelijk dat elektroma…
Hoe bereken je de stopafstand van een auto?
Als je een auto bestuurt moet je altijd 'vooruit' kijken. En andere benaming is anticiperen op het verkeer. Het is namelijk zo dat je auto niet ineens kan stilstaan. Dan zou je oneindig hard remmen. A…
Minimale lengte van startbaan voor een vliegtuig berekenen
Op een vliegveld zie je dat vliegtuigen vanuit stilstand eerst enige tijd moeten versnellen om opstijgen mogelijk te maken. Kleinere vliegtuigen hebben over het algemeen een kortere startbaan nodig. D…(Snelheid,tijd)-diagram maken met (plaats,tijd)-diagram
Als je een beweging al beschreven hebt met een (plaats,tijd)-diagram, kun je hieruit het (snelheid,tijd)-diagram afleiden. Dit kun je doen door op een aantal tijdstippen de snelheid te bepalen met de…Versnelling en vertraging berekenen met het (v,t)-diagram
Als een fietser vanuit stilstand wegfietst kun je zien dat zijn snelheid steeds groter wordt. Onze fietser begint op t = 0 seconden te fietsen. Na 10 seconden heeft hij een snelheid van 5 m/s. Als je…Afgelegde afstand aflezen met oppervlaktemethode
Als je een beweging al beschreven hebt met een (plaats,tijd)-diagram, kun je uit dit diagram rechtstreeks aflezen wat de afgelegde afstand is. Als je alleen het (snelheid,tijd)-diagram tot je beschikk…
Hoe bereken je snelheid en plaats met het (x,t)-diagram?
Als een fietser vanuit stilstand optrekt en steeds harder gaat rijden kun je er niet meer van uitgaan dat de snelheid op ieder tijdstip hetzelfde is. De snelheid in het begin is veel lager dan op het…
Eenparige beweging: bereken snelheid en verplaatsing
Als je wil weten hoe de beweging van een fietser eruitzag kun je gebruik maken van een stopwatch en een meetlint. Vaak zit er op je smartphone (of een app die je kunt downloaden) een stopwatch. Als de…
Het atoommodel van Bohr
Niels Bohr leverde een inmense bijdrage aan de natuurkunde. In 1913 kwam hij met een theorie voor het atoommodel, waarin hij voortborduurde op het atoommodel van Rutherford. Het nieuwe model stelde da…
Teken het (plaats-tijd)-diagram en reken met verplaatsing
Als je de beweging van een persoon (of voorwerp) wil vastleggen wil je zeker zijn waar die persoon op ieder tijdstip was. Het is van belang om het startpunt (of nulpunt) te bepalen en de afstand van d…
Rekenen met rek, spanning en elasticiteitsmodulus van kabels
Als je gaat vissen met een hengel lijkt het net alsof je vislijn uitrekt als je een dikke, zware vis aan je haak hebt. Hetzelfde verschijnsel kun je ook voelen als je met een groot aantal mensen tegel…
De wet van Coulomb
Twee elektrische ladingen kunnen een kracht F op elkaar uitoefenen. Deze kracht is vastgelegd in de wet van Coulomb. Naast de Coulombkracht kennen we het elektrisch veld (E-veld). F en E zijn evenredi…
Voorbeeld afleiding E = mc²
E = mc² is de beroemde vergelijking van Einstein die de gelijkwaardigheid van massa en energie uitdrukt. E staat voor energie, m voor massa, en c is de lichtsnelheid. In 1905 kwam Einstein voor het e…
Rekenen met de lineaire en kubieke uitzettingscoëfficiënt
Als je warmte aan een metalen (of anderssoortige) staaf toevoert dan kan deze langer worden of anders gezegd: de lengte van de staaf neemt toe. Als je een kortere staaf neemt, is de lengtetoename klei…
Berekenen van de soortelijke warmte en uitleg joulemeter
Als je water wil verwarmen om bijvoorbeeld thee te zetten moet je warmte toevoeren. Heb je een fluitketel, dan wordt die warmte toegevoerd door bijvoorbeeld gas te verbranden. De gasvlam verwarmt dan…
Thermodynamica eerste hoofdwet
De thermodynamica bestudeert de wisselwerking tussen grote aantallen deeltjes. Met de eerste hoofdwet, of 'de wet van behoud van energie', hebben we dagelijks te maken. Er kan geen energie uit niets o…
Het onzekerheidsprincipe
Het wetenschappelijk determinisme was aan het begin van de 19e eeuw algemeen aanvaard onder wetenschappers. Men ging ervan uit dat er een klein aantal wetten moest bestaan dat alles in het heelal kon…Kwantummechanica: het foto-elektrisch effect
Omstreeks 1925 werd de theorie kwantummechanica geformuleerd. Veel verschijnselen die ontdekt waren op atomaire schaal konden niet meer verklaard worden met de klassieke wetten. Nieuwe hypotheses bode…