Van roggestengel tot rietje

Het is een heel normaal gebruiksvoorwerp: het rietje. Dagelijks worden er miljoenen gebruikt. Niemand die er eigenlijk bij stil staat dat het rietje ooit is uitgevonden. Je zal maar op het idee komen.

Roggestengel

Wie op het gebruik van de roggestengel is gekomen, is onduidelijk. Maar sinds mensenheugenis werd voor de komst van het rietje de stengels van rogge al gebruikt als rietje. Het eerste gebruik hiervan is bekend bij de Soemeriër. Deze gebruikten de roggestengels voor het drinken van bier. De stengel van rogge is hol van binnen. Van riet overigens ook. Maar riet heeft vaak een groter diameter. Hierdoor is het moeilijker om vacuüm te zuigen in het rietje. Want de vloeistof stijgt alleen doordat er een vacuüm ontstaat in het rietje. De druk aan de buitenkant van het rietje is hogeren duwt hierdoor de vloeistof als het ware omhoog het rietje in. Hoe groter of hoe langer het rietje is, hoe moeilijker het word om de juiste vacuümdruk in het rietje op te bouwen. Dus was de roggestengel uitermate geschikt hiervoor.

Een vieze smaak

Het nadeel van het gebruik van roggestengels, was de vieze smaak die het teweeg bracht. Nou is rogge niet bepaald een afschuwelijke smaak, maar in combinatie met (sterke) drank niet echt een toppertje onder de dranken. Dat ondervond Marvin C. Stone ook, een Amerikaanse fabrieksdirecteur. Rond het jaar 1880 bezocht Stone vaak zijn favoriete herberg, waar hij een sterke drank met ijs nuttigde. Om te voorkomen dat de drank te snel afkoelde, werd deze drank met een roggestengel gedronken. Stone was niet tevreden over de nare bijsmaak die dit aan zijn drank gaf. Het toeval wou dat Stone in zijn fabriek metalen sigarettenpijpjes produceerden. De gedachtegang van pijpje naar rietje was dan ook niet moeilijk voor deze heer.

Kunststro

Eerst maakte Stone een papieren rietje, door dit een aantal malen om een potlood te wikkelen. Hij liet dit een aantal dorpelingen uitproberen. Deze waren zeer te spreken over de uitvinding van stone. Later doopte Stone zijn papieren rietje in gesmolten paraffine, waardoor het waterdicht was en niet meer zo snel uit elkaar kon vallen. In 1888 kreeg Stone patent op zijn uitvinding. Hij noemde het kunststro. In 1890 produceerde Stone al meer rietjes dan metalen sigarettenpijpjes. De productie loopt zo goed, dat Stone in 1906 een stoommachine aanschaft. Hiermee is het ook mogelijk om van papieren rietjes over te stappen op plastic. Door zijn stoommachine loopt de productie van de rietjes nog meer op. Ook begint hij met het maken van gebogen rietjes en afwijkende vormen en maten.

Rietjesblazer

Maar rietjes brachten niet alleen vreugde met zich mee, ook ergernis. In cafe's gaan lege frisdrankflesjesmet rietje en als terug in de krat. Medewerkers van de coca-colafabriek waren veel tijd kwijt met het handmatig verwijderen van de rietjes. De Nederlands Rob Maakgoed speelde op en dag met een luchtslangetje, en hield dat tegen een frisdrankflesje. Het rietje werd hierop met kracht uit de flesje geblazen. Maakgoed vroeg gelijk patent aan op zijn toevallige ontdekking. Maakgoed ontwikkelde een systeem waarbij boven elk flesje een blaaspijpje lucht in de flessenhals blaast, waardoor het rietje eruit word geblazen en op de krat komt te liggen. Een roterende borstel veegt de rietjes vervolgens van de krat. Je zal maar op het idee komen.