Superbacterie NDM-1: symptomen, besmetting en gevolgen

Superbacterie NDM-1 symptomen, besmetting en gevolgen NDM-1 infectie. In 2009 dook een superbacterie op die een zogeheten NDM-1 enzym aanmaakt, waardoor deze ongevoelig is voor de meeste soorten antibiotica. Hierdoor zijn ernstige infecties moeilijk of zelfs niet meer te behandelen. De bacteriën - bijvoorbeeld de E. coli bacterie - zijn onschadelijk zolang mensen gezond van lijf en leden zijn. In Nederland komt de bacterie nog zelden voor.

NDM-1: symptomen, besmetting en gevolgen

• Wat is NDM-1?
• Symptomen NDM-1 besmetting
• Behandeling NDM-1
• Voorkomen van verspreiding

Wat is NDM-1?

NDM-1 is een gen dat staat voor New Delhi metallo-beta-lactamase. Deze naam heeft het gekregen doordat het enzym oorspronkelijk uit landen als India, Pakistan en Bangladesh komt. Bij bacteriën met het NDM-1 gen, wordt een enzym geproduceerd dat carbapenemase heet en in staat is de effectiefste antibiotica - bacteriedodende medicijnen - uit te schakelen. Bacteriën met dit gen zijn voor bijna alle mogelijke antibiotica resistent, zelfs tegen antibiotica die bekend staan als laatste redmiddel: carbapenems. Dit maakt ze tot ware superbacteriën, die resistent zijn voor vrijwel alle gangbare antibiotica. Elke infectieziekte die normaliter gemakkelijk te genezen is met een antibioticum, kan hierdoor ongeneesbaar en bijgevolg levensbedreigend worden.

Het gen is aanwezig in een ringetje DNA - een plasmide – en kan van de ene bacterie naar een andere worden overgedragen, ook als dat een bacterie betreft van een ander soort. Deze uitwisseling kan de ene na de andere bacterieziekte ongevoelig worden voor antibiotica. De gevolgen zijn rampzalig. De Britse artsbacterioloog Alexander Fleming ontdekte penicilline, de antibacteriële stof die het eerste algemeen bruikbare antibioticum opleverde. Voor de ontdekking van penicilline en de toepassing ervan in de Tweede Wereldoorlog, overleden patiënten massaal aan infecties zoals longontsteking. Onderzoekers zijn op dit moment koortsachtig bezig om een medicijn te vinden dat het enzym NDM-1 kan uitschakelen.

In 2009 werd de eerste NDM-1-infectie vastgesteld bij mensen die uit India en Pakistan kwamen. Sommige onderzoekers vermoeden dat overmatig gebruik van carbapenems ervoor hebben gezorgd dat NDM-1 zich kon ontwikkelen. Veel Britse patiënten verklaarden dat ze onlangs naar India of Pakistan reisden voor een medische behandeling, waardoor ze waarschijnlijk zijn besmet.

Symptomen NDM-1 besmetting

Doordat superbacteriën resistent voor de meest gangbare antibiotica, zijn ernstige infecties moeilijk of zelfs niet meer te behandelen. De bacteriën zijn echter onschadelijk zolang mensen gezond zijn.

Bacteriën uit de Enterobacteriaceae of Enterobacteriën familie - waartoe de gewoonlijk onschuldige pathogeen Escherichia coli (poepbacterie) behoort - zijn de meest voorkomende oorzaak van urineweginfecties. Ze kunnen ook leiden tot infecties in het bloed (bloedvergiftiging of sepsis), longontsteking, of wondinfecties. Symptomen en tekenen zijn afhankelijk van de plaats van de infectie. De meeste patiënten hebben koorts en vermoeidheid.

Bij een besmetting van het bloed met bacteriën (bloedvergiftiging of sepsis), zijn bacteriën de bloedbaan binnengedrongen via bijvoorbeeld (geïnfecteerde) urinewegen, darmen of longen. Een grootschalige invasie van het bloed met bacteriën kan leiden tot een septische shock, waarbij de bloedsomloopsysteem van het lichaam faalt en het hart niet voldoende bloed naar alle organen en weefsels toevoert. Deze aandoening gaat gepaard met koorts, koude rillingen, kortademigheid, hartkloppingen, rusteloosheid en verwardheid.

De klachten, verschijnselen en symptomen van de bacteriële infecties zullen niet verschillen tussen superbacteriën en gewone bacteriën. Patiënten die geïnfecteerd zijn met NDM-1 producerende bacteriën, zullen echter niet reageren op de meeste conventionele antibiotica en een hoog risico op complicaties vertonen.

Behandeling NDM-1

NDM-1-infecties kunnen succesvol worden behandeld als ze in een vroegtijdig stadium behandeld worden met het zware antibioticum colistine of andere passende middelen. Colistine is een paardenmiddel met ontzettend veel bijwerkingen. De kans op overlijden is aanwezig. Het sterftecijfer ligt momenteel rond de 30 procent.

Voorkomen van verspreiding

Een goede opsporing in laboratoria van deze superbacteriën en een goede naleving van de hygiënische maatregelen in ziekenhuizen is cruciaal om verspreiding van deze bacteriën in Nederlandse zorginstellingen te voorkomen. Het verminderen van medisch toerisme kan ook bijdragen om verspreiding te voorkomen.

Lees verder

• EHEC-bacterie symptomen: (bloedige) diarree en buikkrampen
• E. coli-bacterie: symptomen en behandeling van een infectie
• Shiga toxicogene Escherichia coli (STEC) bacterie symptomen
• Voedselvergiftiging: symptomen, oorzaken en behandeling
• Ontlasting: oorzaken bloed en slijm in poep en kleur en geur