Industriële endoscopen voor onderhoud en onderzoek

In diverse sectoren van de medische wereld worden endoscopen ingezet bij onderzoek en operaties. Maar ook in de industrie is het gebruik van endoscopen niet meer weg te denken, in het bijzonder bij Niet Destructief Onderzoek (NDO); menig turbine, motor, leiding of tank wordt met een industriële endoscoop onderzocht, zonder dat deze moet worden ontmanteld. Inmiddels zijn er verschillende uitvoeringen voor diverse toepassingen zoals kwaliteitsmetingen of efficiency onderzoek op het gebied van onderhoud en revisie.

Algemeen

In de industrie wordt regelmatig onderzoek gedaan naar de kwaliteit en efficiency van diverse apparatuur, machines en productiemiddelen.
Enkele belangrijke onderzoekstechnieken zijn:

• Visuele inspectie
• Oppervlakte scheuronderzoek
• Hardheidsmetingen
• Ultrasoon onderzoek
• Wervelstroomonderzoek
• Radiografie
• Thermische inspectie

Bij verschillende van deze onderzoeken in zowel de industrie als andere bedrijfstakken wordt endoscopie (letterlijk: binnenin kijken) steeds breder ingezet. Endoscopen worden gebruikt om een inspectie uit te voeren zonder dat de componenten moeten worden gedemonteerd. Endoscopie maakt het mogelijk om donkere en/of moeilijk toegankelijke ruimtes te inspecteren op bijvoorbeeld corrosie, lekkage, verontreiniging en oppervlaktegesteldheid.

Endoscopie is met name bedoeld om met een minimum aan tijdverlies betrouwbare informatie te verkrijgen door Niet Destructief Onderzoek (NDO) van het object. Zo worden inspecties uitgevoerd van:

• Vliegtuig-, scheeps- en automotoren
• Versnellingsbakken
• Pomphuizen
• Turbines
• Vaten, tanks en pijpleidingen
• Warmtewisselaars
• Spouwmuren
• Kluizen, etc.

Type industriële endoscopen

Industriële endoscopie is een specialisme, waarbij niet alleen levering en onderhoud van de juiste apparatuur aan de orde is, maar waar steeds meer tailormade oplossingen worden ontwikkeld voor diverse specialistische toepassingen. De handel, verhuur en service is dan ook in handen van een selecte groep specialisten die de ontwikkelingen op de internationale markt nauwlettend volgen.

Industriële endoscopen kunnen worden ingedeeld in de volgende hoofdgroepen:

• Video endoscopen
• Glasvezel endoscopen
• Starre endoscopen
• Micro endoscopen

Video endoscopen

Video endoscopen zijn in de regel flexibel, compact en lichtgewicht en daardoor eenvoudig draagbaar. Er wordt gewerkt met een LED lichtbron en de lengtes variëren van 3 cm tot ca. 15 m. Geavanceerde systemen kenmerken zich door het gebruik van krachtige metal halide lichtbronnen, diverse optische mogelijkheden zoals zoomfunctie en beeldintegratie. Met deze systemen kunnen de beelden worden vastgelegd als foto's of video-opnames op een uitbeenbare SD kaart.

Video endoscopen worden ingezet voor een zeer breed spectrum van onderzoeken, waarbij het object relatief eenvoudig kan worden bereikt.

Glasvezel endoscopen

Glasvezel endoscopen zijn flexibel en kunnen dus, in tegenstelling tot de starre endoscopen, worden gebruikt in situaties waarbij het te onderzoeken deel van het object moeilijk te bereiken is. Bij glasvezel endoscopen wordt het beeld doorgegeven via een optische beeldbundel van gelijkliggende glasvezels. Hierdoor kan een defect, corrosie of vervuiling goed worden waargenomen.

Een bestuurbare tip maakt het mogelijk om ter plaatse ook zijwaarts of tot 360° te inspecteren. Bij starre en half-flexibele endoscopen kan er tevens gebruik worden gemaakt van prisma's of spiegelmantels om het beeld af te buigen.

Starre endoscopen

Starre industriële endoscopen, ook wel "technische borescopen" genoemd, kennen een hoge beeldkwaliteit en zijn in de regel heel duurzaam. De geavanceerde lens aan het einde van de staaf geeft een optimale beeldkwaliteit waarbij er nauwelijks sprake is van vervorming.

Een bekende toepassing van starre -staaflens- endoscopen is het onderzoek van spouwmuren; zonder de muur te hoeven slopen kan er inspectie worden gedaan naar het inwendige van de spouw. Tevens worden ze toegepast bij inspectie van gietstukken, lasnaden, motoren, turbines, tanks etc.

Micro endoscopen

Bij micro endoscopen zorgen zeer dunnen microvezels voor het transport van de beelden. Deze worden gebruikt voor industriële toepassingen waarbij er door zeer kleine openingen moet worden gewerkt, zoals boorgaten of sproeikoppen. Er bestaan micro endoscopen met een diameter vanaf 0,5 mm en met werklengtes tot 2 enkele meters.

Nieuwe ontwikkelingen

Met de vooruitgang op gebied van de optische technologie staat ook de ontwikkeling op gebied van de industriële endoscopie niet stil. Door de verfijning van de apparatuur lijkt het aantal toepassingen in de toekomst vrijwel ongelimiteerd. Kleinere systemen met steeds grotere flexibiliteit, precisie en reikwijdte, zullen het aantal toepassingen enorm vergroten.

Waar momenteel een object nog geheel of gedeeltelijk moet worden gedemonteerd voor onderzoek, zullen in de nabije toekomst nieuwe optische en digitale ontwikkelingen ook in die gevallen praktische oplossingen bieden.