Poldihamer: Mobiele hardheidsmeter

Vaak kan de hardheid van metalen niet worden getest met stationaire hardheidstesters vanwege de afmetingen en het gewicht van het werkstuk of omdat het product zich buiten de werkplaats bevindt. Daarom zijn werkwijzen ontwikkeld om dit probleem op te lossen. Een oplossing is de Poldihamer, een mobiele hardheidsmeter, ontwikkeld rond 1900 door staalfabriek Poldi in Kladno bij Praag. De Poldihamer is een eenvoudig lichtgewicht hardheidsmeter, dat overal te gebruiken is en relatief goedkoop. De Poldihamer meet de Brinell hardheid en als gevolg van de relatie tussen Brinellhardheid en treksterkte van het staal kunnen belangrijke mechanische eigenschappen worden berekend of in tabellen worden afgelezen.

Het principe van de hardheidsmeting met de Poldihamer

Men schuift de vergelijkingsstaaf waarvan de hardheid Brinell (HB) bekend is in de opening boven de kogel. Het apparaat wordt met de kogel op het werkstuk gezet. Met de hamer wordt op de pen geslagen en de kogel maakt een indrukking d' in het werkstuk S' en d in vergelijkingsstaaf S.

De Poldihamer wordt verticaal op het oppervlak van het te meten metaal geplaatst. Met een klap van een circa 1 kg zware hamer wordt de kogel met diameter D tegelijk in het werkstuk en in de referentie staaf gedrukt. Aangezien de hardheid van HB v van de vergelijkingsstaaf bekend is, kan de hardheid HBp van het product worden berekend. In de praktijk wordt gebruik gemaakt van tabellen om de hardheid van het werkstuk af te lezen, na invoering van de gemeten diameters van de indrukkingen. De indrukdiameter d moet tussen 0,2 x D en 0,7 x D liggen en de minimale dikte van het te meten. product moet minstens 10 maal de indringdiepte zijn, om de invloed van product vervorming op de meting te beperken.

De diameter van beide indrukkingen wordt gemeten met een meegeleverde loep (vergroting 8x). Het komt voor bij deze hardheidsmeting dat er afgeweken wordt van de loodrechte stand van de pen op het werkstuk. Bij ovale indrukken, veroorzaakt door het schuin houden van het apparaat, neemt men de gemiddelde diameter.

De nauwkeurigheid van de meting met de Poldihamer

De Poldimeter meet de Brinellhardheid van staal, brons, aluminium, koper, messing, grijs en wit gietijzer, door het meten van de indrukken. Dit kan overal in de werkplaats en op montage worden toegepast, ook voor onderdelen die deel uitmaken van een installatie en moeilijk te bereiken zijn. De berekening van de Poldihamer hardheid komt niet exact overeen met de statisch bepaalde hardheid, maar het is in de praktijk voldoende nauwkeurig. Te kleine onderdelen, te kleine wanddiktes geven product vervorming en de hardheidsmeting wordt onnauwkeurig, dat geldt in dat geval ook voor de statische metingen in de werkplaats en het laboratorium. In de praktijk houdt men rekening met circa 5% afwijking t.o.v. de werkelijke hardheid gemeten met statische meters onder ideale omstandigheden.

Toepassing van de Poldihamer

De mobiele Poldihamer wordt gebruikt voor metingen op voor statische hardheidsmeters moeilijk bereikbare plaatsen. Het apparaat is geschikt voor materialen met een trekvastheid van 350-2000 N / mm2, zoals halffabrikaten van gietijzer en staalsoorten, gehard, getemperd en gelegeerd staal, constructiestaal, gereedschapsstaal en smeedstukken. De Poldihamer is niet te gebruiken voor metalen onder de 350 en boven de 2000 N / mm² treksterkte.