Elementen, verbindingen, zuivere stoffen en mengels

Wat is het verschil tussen een atoom en een molecuul? Tussen een element en een verbinding? Tussen een stof en een mengsel? Dat ga je nu leren.

Elementen, verbindingen, zuivere stoffen en mengels

Moleculen en atomen
Op onze aarde komen veel verschillende soorten stoffen voor. Al die stoffen bestaan uit atomen. Atomen zijn heel kleine deeltjes, die je met het blote oog niet kunt zien. Meestal vormen atomen groepjes die aan elkaar vast zitten. Dat noem je moleculen. Moleculen bestaan uit een of meer atomen. Moleculen kun je zien met een heel goede microscoop.

Op de afbeelding zie je een tekening van een watermolecuul. Een druppel water bestaat uit heel veel van die watermoleculen.

Er is één bepaalde temperatuur waarbij water kookt. Dat is het kookpunt. En er is één bepaalde temperatuur waarbij water smelt. Dat is het smeltpunt. De afzonderlijke moleculen van water hebben hetzelfde kookpunt en smeltpunt. De afzonderlijke moleculen van water hebben dezelfde eigenschappen als een hele plas water. Als je een watermolecuul zou ontleden, krijg je waterstofatomen en zuurstofatomen. Waterstof en zuurstofatomen hebben andere eigenschappen dan waterstofatomen.

Stoffen en mengsels
We hebben al gezegd dat er op aarde heel veel soorten stoffen voorkomen. Maar wat is precies een stof? In de scheikunde verstaan we het volgende onder een stof een materiaal dat uit één soort moleculen bestaat. Dit noemen we ook wel een zuivere stof. Elke stof die uit één soort moleculen bestaat, heeft één vast smeltpunt en één vast kookpunt. Zuiver water is een voorbeeld van een stof. En witte suiker. Zilver en goud zijn ook stoffen.

Naast stoffen zijn er heel veel andere materialen. Bijvoorbeeld melk of vruchtensap. Brons en roestvrij staal. Azijn en deodorant. Dit zijn allemaal voorbeelden van mengsels. Een mengsel is combinatie van twee of meer verschillende stoffen door elkaar. In een mengsel zitten dus twee of meer verschillende soorten moleculen door elkaar.

Elementen en verbindingen

Je weet nu dat een stof een materiaal is dat uit één soort moleculen bestaat. Je kunt stoffen onderverdelen in elementen en verbindingen. Een element is in de scheikunde de naam voor een stof die niet meer door een chemische bewerkingen in andere stoffen te ontleden is. Elementen zijn stoffen die uit één soort atomen bestaan. Diamant is een voorbeeld van een element. Een zuivere diamant bestaat enkel uit koolstofatomen. Er zitten geen andere soorten atomen in.

Een verbinding is een combinatie van twee of meer soorten atomen. Een verbinding kun je door een chemische reactie ontleden in verschillende elementen. Een verbinding heeft andere eigenschappen dan de elementen die in die verbinding zitten. Water is een voorbeeld van een verbinding. In een watermolecuul zitten twee waterstofatomen en een zuurstofatoom. Deze atomen zijn met elkaar verbonden en vormen samen de stof water. Waterstof is een ander element dan zuurstof. Waterstof en zuurstof hebben ook beide andere eigenschappen dan water. Daarom is water een verbinding. Een verbinding van de elementen zuurstof en waterstof.