Het AB0-bloedgroepensysteem

Het AB0-bloedgroepensysteem Er zijn verschillende soorten bloedgroepensystemen. Hier wordt het AB0-systeem uitgelegd. Dit is het eerste bloedgroepensysteem dat is ontdekt, het is ontdekt door Landsteiner in 1900. Tegenwoordig is dit nog steeds het belangrijkste bloedgroepensysteem voor de transfusiepraktijk.

Algemeen

Het eerste bloedgroepensysteem dat is ontdekt is het AB0-systeem. Dit systeem is ontdekt in 1900 door Landsteiner. Heden is dit nog steeds het belangrijkste bloedgroepensysteem voor de transfusiepraktijk. Dit komt omdat er in het plasma van ieder individu antistoffen aanwezig zijn tegen de anti-genen van het AB0-systeem die bij de persoon ontbreken. Als hier geen rekening mee wordt gehouden tijdens de transfusie kan dit desastreuze gevolgen hebben voor de patiënt. Een dergelijke situatie bestaat niet bij andere bloedgroepensystemen. Landsteiner onderscheidde vier bloedgroepen in het systeem dat hij ontdekte, namelijk; A, B, AB en 0. De bloedgroep AB is een combinatie van de eigenschappen A en B die codominant zijn. In bloedgroep 0 zijn zowel A als B niet aantoonbaar, deze bloedgroep wordt uitgesproken als bloedgroep nul. In het plasma komen van nature de antistoffen voor, deze zijn gericht tegen de antigenen die bij een bepaald persoon ontbreekt.

Frequentie

De frequentie van voorkomen van de bloedgroepen A, B, AB en 0 blijkt voor alle bevolkingsgroepen anders te zijn. In de tabel hieronder is de verdeling in West-Europa weergegeven.
BloedgroepAntigeen op erytrocytenAntistof in serumFrequentie
0-anti-A en anti-B46,7%
AA-antigeenanti-B41,8%
BB-antigeenanti-A8,5%
ABA- en B-antigeen-3,0%

Structuur bloedgroepantigenen

De bloedgroepantigenen-A en -B zijn eenvoudige koolhydraatstructuren (olisachariden). Deze bevinden zich meestal in grote getale op het oppervlak van de erytrocyten. De antigenen-A en -B worden gevormd uit het H-antigeen. Deze antigene voorloper heeft zelf ook antigene eigenschappen. Omdat antigeen-A een suiker meer bevat dan antigeen-B kan men van bloedgroep A naar bloedgroep B veranderen als er een bacteriële infectie aanwezig is in het bloed. De meeste bacteriën zijn namelijk dol op suikers. Als het suiker Nac is opgegeten zijn het A-antigeen en het B-antigeen identiek.

H-antigeen

Het H-antigeen is de voorloper van de antigenen-A en -B. Dit antigeen is op zijn beurt weer gevormd door een nog eenvoudigere binding. Deze wordt de grondsubstantie genoemd en dient ook als basis voor sommige andere bloedgroepantigenen. Het H-gen maakt een transferase, deze hecht de suikergroep fucose aan de grondsubstantie. Dit H-gen is onafhankelijk van het AB0-gen. Het bezit het allel H, dit codeert voor de transferase dat fucose aan de grondsubstantie hecht. Het h-allel is "stom", dat betekend dat het de transferase niet maakt. Onder invloed van N-acetyl-D-galactosaminetransferase vindt de omzetting van H-antigeen naar A-antigeen plaats. Hierdoor hecht een N-acetyl-Dgalactosaminegroep aan het H-antigeen. Het A-allel codeert voor het N-acetylgalactosaminetransferase. Het B-allel codeert voor de vorming van het galactosetransferase, deze stof bindt galactose aan het H-antigen en zo wordt de bloedgroep B gevormd.

Ontwikkeling bloedgroep

De antigenen-A en -B zijn zeer vroeg in de emryonale ontwikkeling op de erytrocyten aantoonbaar. Echter zijn ze bij de geboorte nog niet volledig ontwikkeld. Deze onderontwikkeling geeft soms problemen bij de AB0-bloedgroepbepaling van pasgeborenen. In de loop van het eerste levensjaar komt de vorming van het A- en B-antigeen volledig tot ontwikkeling. De vorming van bloedgroepen is genetisch bepaald, dus normaliter veranderen ze gedurende het hele leven niet. Er bestaan situaties waaronder dit wel kan. Dit kan namelijk gebeuren onder invloed van bepaalde ziekten. De activiteit van de transferasen nemen af, waardoor de bloedgroepantigenen veel zwakker tot uitdrukking komen op nieuw aangemaakte erytrocyten. Deze symptomen kunnen optreden bij bijvoorbeeld acute leukemie.
© 2011 - 2024 Cabelona, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Welke bloedgroep komt het meest of het minst voor?Welke bloedgroep komt het meest of het minst voor?Bloed vormt de levensader van ons lichaam en ons bestaan. Het vervoert belangrijke stoffen zoals mineralen, energie met…
Bloedgroep O-negatief: O-negatief helpt iedereenBloedgroep O-negatief: O-negatief helpt iedereenBloedbanken zijn altijd op zoek naar mensen met bloedgroep O-negatief. Dit is omdat O-negatief iedereen kan helpen. Dus…
Het geheim van de bloedgroepenHet geheim van de bloedgroepenIn 1900 deed de Oostenrijks-Amerikaanse arts en patholoog Karl Landsteiner een opzienbarende ontdekking. Hij kwam eracht…
Het bloedgroepdieetHet bloedgroepdieet is een dieet dat soms sterk in twijfel wordt getrokken maar toch interessant om eens te bekijken.

Algemene ImmunologieAlgemene ImmunologieWanneer er bij een mens of dier een substantie binnendringt die vreemd is voor het organisme, maakt het organisme afweer…
Algemeen bloedbeeldAlgemeen bloedbeeldOm ziektes en afwijkingen te herkennen is het belangrijk om het normale bloedbeeld goed te kennen. Daarnaast is het van…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Geralt, Pixabay
Reactie

Zomoe, 02-06-2013
In het UMC is geconstateerd dat ik van bloedgroep ben veranderd, dit was 6 jaar geleden, sinds die tijd ben ik altijd moe, grieperig, ik ben mezelf nooit meer geworden… kan dat hierdoor komen? Reactie infoteur, 05-07-2013
Beste Zomoe,

Het klopt dat door bijvoorbeeld een virus de bloedgroep veranderd kan worden. Op zowel bloedgroep A, B en AB zijn er allelen aanwezig op de rode bloedcellen. Door een virus of fikse infectie kunnen deze allelen aangetast worden waardoor er bloedgroep 0 ontstaat. Normaliter zou bloedgroep 0 anti a of anti b hebben. Wanneer u van bloedgroep A naar bloedgroep 0 bent gegaan heeft u alleen nog het anti b, wanneer u van bloedgroep B naar bloedgroep 0 bent gegaan heeft u alleen nog het anti a. Maar wanneer u van bloedgroep AB naar A, B of 0 bent gegaan heeft u geen antistoffen. Het kan zijn dat hierdoor dus ook uw weerstand achteruit is gegaan waardoor u sneller moe en ziek kan worden.

Met vriendelijke groet,
Cabelona

Cabelona (43 artikelen)
Gepubliceerd: 28-05-2011
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Anatomie
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.