De lippen maken de vrouw

Iedereen heeft ze. Tijdens een gesprek staan ze amper stil en zijn er in alle soorten, vormen, maten en kleuren. Iedereen heeft zijn voorkeur: de ene is er meer dan tevreden mee, de ander wil ze net iets voller, roder, zachter. Zo ontzettend veel krijgen ze te verduren. Geen enkel ander lichaamsdeel kan zoveel expressie vertonen dan zij, en samen met de mond worden ze ook wel eens “het slagveld van het gezicht genoemd”. Maak kennis met de lippen van een vrouw.

Onze lippen zijn bijzonder!

De mens is uniek in zijn soort als het op de lippen aankomt. Geen enkel ander dier, zelfs niet de mensapen, heeft lippen die uitwendig gekeerd zijn. Dit maakt ze dus duidelijk zichtbaar.

Van oorsprong is dit een embryonaal verschijnsel. Mensapen hebben tot 26 weken ook duidelijk zichtbare lippen als embryo, maar zo’n 2 maanden later zijn deze naar binnen gekeerd en vertonen ze hun dunne mond zoals iedereen hem kent. Enkel bij de mens blijven deze naar buiten gekeerde lippen behouden.

Hun kleur hebben ze vooral te danken aan de talloze bloedvaatjes die zeer dicht onder de huid zitten. Dit maakt onze lippen niet alleen uiterst gevoelig, het is ook de reden waarom ze vaak gelinkt worden aan erotiek. De schaamlippen van de vrouw worden in het Latijn “labia” genoemd, wat letterlijk vertaald “lippen” betekent. Bij opwinding worden deze voller en roder. De lippen van de mond doen net hetzelfde en krijgen daarom vaak een erotisch tintje.

Sinds jaar en dag… al sinds de eeuwigheid.

Reeds in het Oude Egypte werd de invloed van de vrouwenlippen erkent. Prostituees gebruikten dan ook rode oker om hun lippen opvallender te maken, aantrekkelijker. Dit verschijnsel kan men ook terugvinden bij de Oude Grieken en Romeinen en is heel lang een natuurlijk gebruik geweest.

In de 17e eeuw ging het Christendom hier echter aanstoot aan nemen. Een geestelijke vervloekte gekleurde lippen, en noemde dit –hoe kan het ook anders- “de kleur van de hoer”. Ook in de 18e eeuw werd deze trend opgevolgd door politici in Engeland. Lippen van een kleurtje voorzien werd ten striktste verboden. Het was immers een vals voorwendsel om mannen te verleiden tot een huwelijk…

Dit bleef behouden tot het einde van de jaren ’20 in de 19e eeuw. Toen deed de cupidoboog zijn intrede en genoot een grote voorkeur. Wat is de cupidoboog? Het is het verbreden van de onderste en bovenste lippen met kleur, maar op een verticale manier. In het midden is er een duidelijke “dip” te zien. De bekendste voorbeelden hiervan zijn de lippen van een geisha. Het doet denken aan een babymondje, en zo blijft het onschuldige kinderlijke behouden in het gezicht van een vrouw.

Ook tijdens WO I bleef het gebruik om lippen van een kleurtje te voorzien behouden. Vooral tijdens de jaren ’20 en ’30 werd het een heel populair gebruik bij filmsterren en een opmars van kleuren volgde.

Clara Bow werd bekend als “It-girl” dankzij haar rol in de film “It” en zij lanceerde ook opnieuw de cupidoboog, dit keer een tikje brutaler.

WO II voorzag lippenstift van een aanmoedigend karakter. Vrouwen met gestifte lippen werden veelvuldig vertoond op affiches voor de jongens aan het front en in het buitenland. De gedachte hierachter was dat de mannen door deze lippen beloond zouden worden bij een overwinning en succesvolle terugkeer. Gekleurde lippen kregen het status van vaderlandsliefde.

Vanaf ’45 werd lippenstift eerder een overbodige luxe, vooral na het einde van de oorlog. Enkel felrood is nog te koop. Enige andere kleur werd als niet aanvaardbaar gezien.

Dit duurde tot de jaren ’50 en ’60. Geleidelijk aan werden er toch meer kleuren en tinten sociaal acceptabel en dankzij de intrede van de pil onderstreepten ze ook nog eens de individualiteit van de vrouw. Een ommekeer kwam er in de jaren ’70 toen het feminisme aan zijn opmars begon. Zij wilden net onopgemaakte lippen als teken van zelfstandigheid van de vrouw.

Waar de lippen tijdens WO II nog als aanmoediging en beloning werden gezien, ging het volledig de andere kant op tijdens de oorlog in Vietnam. De belonende functie van opgemaakte lippen werd compleet geweerd door vrouwen als teken van verzet tegen deze oorlog.

Sindsdien is de opkomst van het gebruik van lippenstift niet meer te stoppen in de westerse cultuur. Vandaag de dag heeft de moderne vrouw keuze uit een onnoemelijk kleurenpallet en zijn de lippen van een vrouw een graag gebruikt product in de wereld van reclame en promotie.

En hoe doen jullie het?

Elke cultuur heeft zijn eigen gewoontes, normen en gebruiken. Ook de vrouwenlippen zijn daar niet van gespaard gebleven.

Bij de Surma in Ethiopië vinden we vrouwen terug met een opvallend tablet in de onder- of bovenlip. Eens ze begin de 20 zijn wordt 6 maanden voor het huwelijk een snee aangebracht tussen de lip en het gezicht. Het labret dat aangebracht wordt zal mettertijd de grootte gaan aannemen van een bord.

Voorheen waren de labretten gemaakt uit hout en langwerpig, tegenwoordig bestaan ze uit gebakken klei en hebben ze een rondere vorm.

Deze labretten mogen enkel uitgenomen worden om te eten, als ze alleen zijn of enkel in vrouwelijk gezelschap verkeren. Het wordt vooral geien als statussymbool en de grootte bepaald hoeveel runderen de vrouw waard is bij het huwelijk.

Andere stammen die dit soort gelaatsversiering toepassen zijn de Makorde (Kenia), Lobi (Ghana), Sara-Kaba en Ubangi (Kongo). Bij deze laatste wordt ook wel eens het voorwendsel gebruikt dat het in de geschiedenis vooral toegepast werd om Arabische slavendrijvers af te schrikken. Deze vonden de labretten namelijk afschuwelijk.

Opvallend genoeg is er ook een stam in Canada waar men dit soort gelaatsversiering aantreft. Het betreft de Tlingit in Brits-Colombia.

Andere soorten van lipversiering zijn blauwgekleurde lippen bij de Shilluk in Soedan. De mannen zijn er gek op en vinden het prachtig.
De Ainoe in Japan tatoeëren de lippen dan weer. Reeds vanaf de kindertijd wordt hiermee gestart zodat op volwassen leeftijd het onderste deel van het gezicht, van oor tot oor, door de tatoeage bedekt wordt.

Groter, mooier, voller

Er bestaan diverse methodes en cosmetische behandelingen om de lippen te vergroten en verfraaien.

Het minst schadelijk is een injectie van collageen of hylogormgel. Het resultaat blijft zo’n 4 tot 6 maanden zichtbaar.

Wil men een langer effect, dan kan men tovlucht nemen tot het chirurgisch inbrengen van synthetisch materiaal, een huidpreparaat of gezuiverd lichaamsvet dat wordt afgenomen bij de billen.

Lipchirurgie is de meest extreme vorm. Het geeft namelijk littekens. Deze zijn onzichtbaar omdat ze aan de binnenkant van de mond zitten, maar ze blijven wel voelbaar en het is een zeer pijnlijke behandeling.

Kiss me darling

De erotische rol van de lippen van een vrouw kunnen we niet negeren. Onderzoek heeft aangetoond dat vrouwen dit als meest erogene eerste zone ervaren tijdens het voorspel. Om deze reden weigeren prostituees dan ook om te kussen met een klant. Het is geen reden van hygiëne, maar wel “te persoonlijk”.

De tongzoen vindt trouwens zijn oorsprong in een totaal andere context, daterend uit de oertijd. Vanzelfsprekend was er toen nog geen kant-en-klaar babyvoedsel. Moeders kauwden het eten voor en duwden het met hun tong in de mond van het kind. Dit bleef een vertrouwd gevoel en is door de eeuwen heen zijn plek gaan veroveren in een volwassen relatie als uiting van genegenheid.