Aardrijkskunde: Aspecten van Globalisering

Globalisering of mondialisering is een begrip wat men de laatste decennia veel tegenkomt. Globalisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen landen en samenlevingen steeds groter wordt. In dit artikel zullen de verschillende aspecten van globalisering worden besproken aan de hand van drie dimensies. Dit zijn economische globalisering, culturele globalisering en politieke globalisering.

Wat is globalisering?

Globalisering is het proces waarbij de verwevenheid tussen verschillende plaatsen en samenlevingen toeneemt. In dit artikel zullen de aspecten van globalisering besproken worden vanuit drie dimensies, de economische dimensie, de culturele dimensie en de politieke dimensie. Globalisering is een proces wat net zo oud is als de mens, maar de afgelopen eeuw is dit proces in een versnelling geraakt. Deze versnelling is te verklaren aan de hand van drie dingen, namelijk:

• Transport en communicatietechnologie is aanzienlijk verbeterd
• Minder handelsbelemmeringen
• Snelle groei van MNO's

Economische globalisering

Economische globalisering heeft vooral betrekking op de MNO's. Deze zien namelijk heel de wereld als hun afzetmarkt. Dankzij de moderne communicatie- en transporttechnologie is het mogelijk om goedkoop te produceren en te exporteren. De productieketen van goederen wordt zo opgedeeld in onderdelen die kunnen plaatsvinden waar de kosten het laagst zijn. Dit brengt een aantal belangrijke gevolgen teweeg.

Gevolgen opdeling productieketen

• Gebieden raken naarmate de globalisering toeneemt steeds meer met elkaar verweven
• Beslissingen op het hoofdkantoor van een MNO raakt ook andere verre gebieden
• De wereldhandel is sneller gegroeid dan de wereldproductie
• De internationale arbeidsindeling verandert
• Verbrokkeling

Culturele globalisering

Ook culturen staan onder hevige invloed van globalisering. Culturen veranderen altijd maar globalisering speelt wel degelijk een rol. Door toerisme, migratie en verbeterde communicatie vindt er een versnelde verspreiding plaats van verschillende cultuurelementen zoals taal, gewoontes en kledingstijl. Globalisering heeft twee effecten op de cultuur van een gebied, namelijk homogenisering en heterogenisering.

Homogenisering

Wat is homogenisering? Homogenisering vindt plaats wanneer kleding, taal, muziek en andere cultuurelementen steeds meer op elkaar gaan lijken. Het belangrijkste proces wat hiermee van doen is noemt men verwestersing. Sommige mensen spreken ook wel van Amerikanisering van de wereldcultuur. Ergens zit hier een kern van waarheid in, want de lingua franca (wereldtaal) is nog steeds Engels. Ook normen en waarden beginnen steeds meer gelijkenissen te vertonen. Het opgeven van de culturele identiteit vinden veel mensen nog steeds te ver gaan en roept doorgaans veel weerstand op bij de confessionelen.

Heterogenisering

Wat is heterogenisering? Heterogenisering is het verweven van eigen cultuurelementen met die van de westerse cultuur. Dit fenomeen hebben we te danken aan de internationale immigratie naar westerse steden. Gemeenschappen met een transnationale cultuur gaan bij elkaar wonen maar pikken toch veel mee van de westerse wereld.

Politieke globalisering

Globalisering binnen de politiek raakt pas vanaf 1980 in een stroomversnelling. Voor die tijd was de soevereine staat de baas in het eigen land, maar sinds 1980 is een deel van de macht overgenomen. Deze macht is overgenomen door bijvoorbeeld:

• Supranationale organisaties (EU)
• Non Governmental Organisations (NGO's)
• Lokale overheden (lokalisering)

Met het einde van de Koude Oorlog kwam er ook een einde aan de oude wereldorde. Niet langer werd de wereld gedomineerd door de twee supermachten VS en Sovjet-Unie. Landen begonnen hun eigen politieke banden te leggen en vonden zodoende politieke en economische bondgenoten. De huidige uitbreiding van de Europese Unie is een mooi voorbeeld van deze nieuwe blokvorming.