IJzertekort vergroot het risico op een beroerte (CVA)

Een laag ijzergehalte in het lichaam wordt geassocieerd met een verhoogd risico op het krijgen van een beroerte (CVA), een verzamelnaam voor TIA, herseninfarct en hersenbloeding. Het mineralentekort kan het bloed plakkerig maken wat kan leiden tot stolsels. Zo'n stolsel kan vastlopen in een kleiner bloedvat en aldaar een afsluiting veroorzaken. Gebrek aan ijzer verhoogt de kleverigheid van kleine bloedcellen, bloedplaatjes genaamd. Wanneer bloedplaatjes kleveriger worden, vormen zij klompjes rode bloedcellen of stolsels Stolsels kunnen zich vormen in kwetsbare gebieden, zoals de hersenen, waardoor een beroerte ontstaat.

IJzertekort vergroot het risico op een beroerte
IJzertekort symptomen
IJzergebrek vergroot kleverigheid van kleine bloedcellen
Risicofactor
Hereditaire hemorragische teleangiëctasie
Meer kans op een beroerte
Risico's verkleinen
IJzertekort behandelen
Meer onderzoek nodig

IJzertekort vergroot het risico op een beroerte

IJzertekort kan het risico van een beroerte aanzienlijk verhogen doordat het bloed plakkeriger wordt. Dit blijkt uit onderzoek uit 2014 welke is gepubliceerd in het vakblad PLOS ONE. De bevindingen van wetenschappers van het Imperial College in Londen kunnen helpen om een beroerte te voorkomen. Wereldwijd worden ieder jaar 15 miljoen mensen getroffen door een beroerte, bijna zes miljoen mensen sterven aan de gevolgen daarvan en nog eens vijf miljoen raken in meer of mindere mate erdoor geïnvalideerd. De meest voorkomende vorm, ischemische beroerte, ook herseninfarct genoemd, treedt op omdat de bloedtoevoer naar de hersenen wordt onderbroken door kleine stolsels.

Vermoeidheidsklachten door een ijzertekort / Bron: Istock.com/BartekSzewczyk

IJzertekort symptomen

Een ijzertekort kun je herkennen aan onder meer de volgende symptomen:

vermoeidheid
moeite met focussen
sneller buiten adem, kortademigheid
bleke gelaatskleur
bovenmatig veel spierpijn
ruwe en afgebroken nagels, lepeltjesnagels
vaker ziek

IJzergebrek vergroot kleverigheid van kleine bloedcellen

Risicofactor

In de afgelopen jaren hebben verschillende studies aangetoond dat ijzertekort, die wereldwijd ongeveer twee miljard mensen treft, een risicofactor is voor ischemische beroerte bij zowel volwassenen als kinderen. Het team van Imperial College ontdekte dat een gebrek aan ijzer de kleverigheid van kleine bloedcellen - bloedplaatjes genaamd - vergroot, wat de bloedstolling initieert wanneer ze aan elkaar kleven.

Hereditaire hemorragische teleangiëctasie

De onderzoekers bestudeerden een groep van patiënten met een zeldzame ziekte genaamd Hereditaire hemorragische teleangiëctasie (ziekte van Rendu-Osler-Weber), een erfelijke aandoening van de bloedvaten waardoor deze kwetsbaar zijn en gemakkelijk gaan bloeden. Vaak leidt deze aandoening tot vergrote bloedvaten in de longen, vergelijkbaar met spataderen. De verwijde bloedvaten zijn kwetsbaar, zodat er gemakkelijk bloedingen optreden. Normaal gesproken fungeren de bloedvaten in de longen als filter om kleine klonters te verwijderen voordat deze met het bloed worden meegevoerd via de slagaders. Bij patiënten met abnormale longvaten, kan het bloed deze filter omzeilen en kunnen kleine bloedstolsels naar de hersenen afreizen.

Meer kans op een beroerte

De patiënten die meededen aan het onderzoek en die een ijzertekort hadden, hadden meer kans op een beroerte. De onderzoekers keken ook naar bloedplaatjes in het lab en ontdekten dat wanneer ze behandeld worden met een stof die bloedstolling triggert, de plaatjes van mensen met een laag ijzergehalte sneller samenklonterden. Dr. Claire Shovlin, van het National Heart and Lung Institute van het Imperial College in Londen, zei:

"Aangezien bloedplaatjes meer aan elkaar plakken als je een ijzertekort hebt, vermoeden we dat dit kan verklaren waarom een ijzertekort kan leiden tot beroertes, hoewel veel meer onderzoek nodig is om deze link te bewijzen."

Risico's verkleinen

IJzertekort behandelen

De volgende stap is om te testen of de kans op een beroerte bij hoog-risico patiënten verminderd kan worden door de behandeling van hun ijzertekort. Er zal dan onderzocht moeten worden of hun bloedplaatjes minder kleverig worden. Er zijn veel extra stappen voordat een stolsel een bloedvat blokkeert en een beroerte veroorzaakt. Het is derhalve nog onduidelijk hoe belangrijk kleverige bloedplaatjes zijn in het totale proces.

Meer onderzoek nodig

Meer onderzoek is nodig om dit verder te onderzoeken. De onderzoekers bestudeerden gegevens van 497 patiënten met abnormale bloedvaten in de longen, die bekend staat als Hereditaire hemorragische teleangiëctasie, die werden behandeld in een gespecialiseerde kliniek in Hammersmith Hospital in Londen. De studie wees uit dat zelfs een matig ijzertekort het risico verdubbeld op een beroerte in vergelijking met normale waarden.

IJzertekort vergroot het risico op een beroerte (CVA)