De drie scholen van de criminologie

Criminaliteit is een sociaal construct, dat houdt in dat wat mensen als criminaliteit beschouwen afhankelijk is van menselijke en gemeenschappelijke afspraken. Criminologie is de studie die criminaliteit vanuit verschillende invalshoeken bekijkt. Het is dan ook een multidisciplinaire wetenschap bestaande uit onder andere de psychologie, economie, rechtswetenschappen en politicologie. Hedendaags is criminologie een op zichzelf staande studie, dit was echter niet altijd het geval. In het verleden was de criminologie verdeeld over drie verschillende soorten scholen, met hun eigen opvattingen en redeneringen over de criminologie.

De klassieke school

Deze beweging legde vooral de nadruk op het feit dat het individu met rede begaafd is, en dus bekwaam om het eigen lot in handen te nemen met betrekking op het uitvoeren van criminele activiteiten. Omdat deze beweging ervan overtuigd was dat het individu hiertoe in staat was vond het dat ook de verantwoordelijkheden gedragen moesten worden door de persoon in kwestie. Het is ontstaan als protestbeweging tegen het ancien régime en de toen aanwezige politieke structuren in Frankrijk. Vooral de overtuiging dat de misdadigers uit rationele motieven handelen stond hierbij centraal.

Charles Montesquieu

Een belangrijk figuur binnen deze stroming is de Franse filosoof en politiek theoreticus Charles Montesquieu (1689-1755). In zijn eigen boek "L'Esprit des Lois" staat onder andere dat Montesquieu vond dat er drie verschillende machten moeten zijn die elkaar ook onderling controleren. Hieruit vloeide de welbekende trias politica voort, en dit werd een bouwsteen voor vele grondwetten wereldwijd.

Een andere stelsel dat hieruit voortvloeide was het proportionaliteitsstelsel. Beccaria is de persoon achter dit stelsel wat inhoud dat er voor elke misdaad een evenwichtige straf moet worden gegeven. De straf moet in de juiste verhouding (proportie) zijn tot het gepleegde misdrijf.

De Italiaanse school

Deze school werd ook wel de bio-antropologische school ofwel het positivisme genoemd. De leer stelde dat criminaliteit was aangeboren en maakte gebruik van natuurwetenschappelijke methode om dit de bewijzen. Het was een strikte school waarin er geen plaats was voor emoties of morele argumenten. Alles moest objectief worden vastgesteld.

Cesare Lombroso

De Italiaanse criminoloog Cesare Lombroso (1835-1909) is een belangrijk persoon geweest binnen deze stroming. Hij wordt ook wel gezien als de grondlegger van de criminologische wetenschap in het begin van de negentiende eeuw, gericht op de persoon van de misdadiger. Dikke wenkbrauwen en een asymmetrisch gezicht waren volgens hem de biologische kenmerken van een persoon die delinquent gedrag (zal) vertonen. Zo stond hij ook achter de frenologie theorie, waarin werd beweerd dat een crimineel te herkennen is aan de vorm en afmeting van de schedel.

De Franse school

De Franse school wordt ook wel de milieuschool genoemd. De aanhangers van deze leer waren sterk tegen de theorie over de aangeboren criminaliteit. Zij zagen voornamelijk de omgeving als hoofdoorzaak van crimineel gedrag. Het sociale milieu waarin een individu opgroeit is volgens deze leer doorslaggevend of een persoon een crimineel is of niet.

Alexandre Lacassagne

Een persoon met veel invloed binnen deze stroming was de Franse arts en criminoloog Alexandre Lacassagne (1843-1924). Hij beweerde dat elke maatschappij de criminaliteit heeft die ze verdient. De maatschappij is namelijk het sociale milieu van de mens. Hij was gefascineerd door de in zijn ogen samenhangende wetenschappen vanuit de psychologie, sociologie en criminologie. Lacassagne was een van de belangrijkste grondleggers van de medische jurisprudentie en de criminele antropologie.