Een korte geschiedenis van het licht

In 1879 werd de uitvinding van de gloeilamp toegeschreven aan Thomas Edison. In werkelijkheid was hij slechts onderdeel van een groep mensen, die uit elektriciteit licht probeerde te maken. Niet lang na de ontdekking van het peertje ontstonden er meerdere gloeilampfabrieken in Nederland, waarvan Philips het bekendst is. De verlichting van de wereld kon beginnen. Wat voor manieren had de mens ontwikkeld voor de uitvinding van de gloeilamp?

Prehistorie

De prehistorische mens begreep dat hij, naast het klaar maken van voedsel, vuur kon gebruiken om de duisternis te verdrijven. Een belangrijke ontwikkeling in de prehistorie was het vervaardigen van een draagbare vorm van verlichting. Toortsen of fakkels werden waarschijnlijk gemaakt door harsachtig materiaal bijeen te binden op een stok. Dit is uiteraard slechts een aanname, daar er geen overblijfselen zijn gevonden van dergelijke houten fakkels.

Hier staat tegenover dat er vele honderden stenen lampen zijn die de tand des tijds hebben doorstaan. De stenen, die de mens gebruikte als lamp, waren doorgaans stenen met een (natuurlijke) uitsparing, waarin brandbaar materiaal werd gedaan. De meeste van deze lampen zijn gevonden in het zuidwesten van Frankrijk.

De beste illustratie van de ontwikkeling van het draagbare licht zijn de grotschilderingen in Zuid-Frankrijk. Deze prachtige fresco’s, diep in de grotten van Lascaux, zouden onmogelijk hebben bestaan zonder dat de prehistorische mens een betrouwbare manier van verlichting van hun grotten had ontwikkeld.

De vier perioden

In de geschiedenis van het licht zijn globaal vier perioden te onderscheiden. Deze vier perioden vertonen wel een overlap. Zo bleven de Franse boeren tot de Eerste Wereldoorlog dezelfde verlichtingsmanier gebruiken als in de nabijgelegen grotten is afgebeeld. De eerste periode is de primitieve periode gekenmerkt door fakkels en lampen van de prehistorische mens, zoals hierboven beschreven.

In de klassieke periode waren het de Romeinen die als eersten kaarsen gebruikten voor verlichting. Naast de kaarsen zorgde de verbranding van plantaardige olie in bronzen lampen bij de rijken voor verlichting. De armen moesten het stellen met een lamp van klei, waarin zij onder andere visolie deden om voor verlichting te zorgen. In tijden van schaarste werden de eetbare oliën gebruikt als voedsel en heerste de duisternis. Naast de Romeinen maakten de Grieken deel uit van deze periode.

In de Middeleeuwen kwam de metalen lamp in schwung. Deze lampen werden gebruikt tijdens de kruistochten en zelfs daarna nog in de Renaissance. Aan het eind van de Middeleeuwen zorgde Leonardo Da Vinci voor het begin van een nieuwe periode, de moderne periode. Da Vinci was de eerste, die het voor elkaar kreeg om een vlam in een glazen buis te laten branden. Het grote voordeel hiervan was dat het flakkeren van de vlam tegen werd gegaan, waardoor het goed in tochtige omgevingen gebruikt kon worden. Het hoogtepunt van de moderne periode, die tot op de dag van vandaag duurt, is de uitvinding van de gloeilamp door de heer Edison en daarmee is dit verhaal rond.