Discussie rond winnen van schaliegas

Schaliegas wordt gewonnen uit schalie. Schalie is een gesteente dat bestaat uit klei-mineralen en wordt daarom ook wel kleisteen genoemd. Schalie is ontstaan door afzetting van deeltjes die door erosie zijn losgeraakt en door water, wind, massabeweging of ijs naar een bepaalde plek zijn vervoerd. Daar is onder invloed van druk uiteindelijk schalie ontstaan. Maar over het winnen van schaliegas is een hevige discussie ontstaan. Naast voorstanders zijn er ook veel felle tegenstanders.

Van steenkool naar schaliegas

Tijdens de industriële revolutie was steenkool de belangrijkste energiebron. Daarna was het de beurt aan olie en gas om de economie vooruit te helpen. De oliecrisis van 1973 bracht menigeen op andere gedachten over het winnen van energie. Nu lijkt schaliegas de oplossing voor veel energieproblemen te kunnen worden. De basis van de moderne economie is immers energie waarbij schaliegas een nieuwe bron kan worden. Volgens TNO komt het meeste schaliegas voor in de grensstreek van Noord-Brabant met België. Een tweede gebied met veel schaliegas is de kop van Noord-Holland.

Fraccen met gebruikmaking van chemicaliën

Schaliegas wordt gewonnen door een speciale techniek die fraccen wordt genoemd. Fraccen is een methode om millimetergrote scheurtjes te maken in de laag waarin zich het gas bevindt. Die scheurtjes ontstaan doordat onder hoge druk water, zand en chemicaliën in een boorput worden gepompt. De zandkorreltjes houden de scheurtjes open waardoor het gas een vrije doorgang heeft naar de boorput.

Onrust door berichten over schadelijkheid voor grondwater

In het fracmengsel van water, zand en chemicaliën zitten schadelijke stoffen zoals carcinogene benzeen en formaldehyde. Door die schadelijke stoffen houdt deze methode van gaswinning een risico in voor verontreiniging van grondwater of oppervlaktewater vanwege de gebruikte fracchemicaliën. Daardoor zouden grote nadelen kunnen ontstaan voor het milieu. De berichten daarover veroorzaken veel onrust. Overigens doen gasproducenten er alles aan om de samenstelling van de chemicaliën geheim te houden uit oogpunt van concurrentie.

Discussie rond winnen schaliegas

Nu de Verenigde Staten proberen in de behoefte aan energie te voldoen uit eigen bodem en niet meer afhankelijk willen zijn van de sjeiks uit het Midden-Oosten, wordt het tijd dat ook Europa zijn voordeel gaat halen uit de eigen bodem. Europa is momenteel immers voor een groot deel afhankelijk van instabiele en autoritaire regimes. Maar politiek Europa twijfelt vanwege wantrouwen en vrees dat het winnen niet veilig genoeg is. Deskundigen menen echter dat het winnen van schaliegas niet onveiliger is dan het winnen van geothermische warmte en olie. De olie-industrie en gasindustrie zijn grote promotors van de discussie rond het al dan niet op grote schaal gaan winnen van schaliegas. Die discussie heeft belangrijke aspecten als veiligheid, economie, milieu en politiek
.

Minder uitstoot CO2

Volgens velen lijkt het, gezien alle voordelen van het winnen van schaliegas, niet meer de vraag of er ooit schaliegas gewonnen zal worden maar wanneer dit zal gebeuren. Eigenlijk staat ook niets meer proefboringen in de weg zodra deskundigen van oordeel zijn dat schaliegas winnen veilig kan gebeuren. Nederland heeft bij het winnen van schaliegas een voordeel dat er geen extra investeringen noodzakelijk zijn voor een nieuw aan te leggen gasnet omdat het al beschikt over een dicht vertakt netwerk. De winning van schaliegas zal ook veel werkgelegenheid opleveren. Door het gebruik van schaliegas zal de uitstoot van CO2 verminderen.

Schaliegas voordelen

Andere voordelen van schaliegas zijn:

• Kans op een industriële opleving
• Lagere gasprijzen
• Minder belasting van het milieu dan andere winningen
• Grotere onafhankelijkheid voor energie
• Een sterkere politieke positie

Tegenstanders van schaliegas

Tegenstanders van het op grote schaal gaan winnen van schaliegas zijn bang voor vervuiling van de grondwaterbronnen. Voorop in die mening gaan de drinkwaterbedrijven. Zij vertrouwen het gebruik van chemicaliën niet die noodzakelijk zijn voor het winnen van schaliegas. Zonder een overtuigend bewijs dat er geen vervuiling zal plaatsvinden, zullen zij felle tegenstanders blijven. Inmiddels hebben zich bij de drinkwaterbedrijven ook tegenstanders geschaard als frisdrankfabrikanten en bierbrouwers die ook putten uit het grondwater.