De invloed van de media en de injectienaaldtheorie

In de moderne samenleving is de media eigenlijk niet meer weg te denken. Sociale media, televisie, kranten en de radio, het zijn allemaal communicatiemiddelen waarover de media beschikt. De media heeft door deze 'massamedia'technieken een enorm bereik onder de populatie. Doordat er via deze middelen een constante stroom van informatie naar de luisteraar of kijker wordt overgebracht, is het dan ook logisch dat dit gevolgen heeft voor de opvattingen en gedachten van de mens. Een opvallend verschijnsel is dat ondanks de vele personen die (on)bewust gebruik maken van de media, relatief weinig zich er van bewust zijn wat voor effecten dit kan hebben. Onderzoek naar deze mogelijke effecten brengt dan ook bijzondere bevindingen teweeg.

De injectienaaldtheorie

De injectienaaldtheorie is ontstaan in het begin van de 20e eeuw en komt voort uit de gedragspsychologie. Wat centraal staat in deze theorie is dat de media gezien wordt als almachtig, en de kijkers vooral als passief en kritiekloos. Het effect is dan ook dat de kijkers de informatie verkregen van de media vol vertrouwen worden opgenomen. De 'gebruikers' van de media zijn echter niet over een kam te scheren als passief en kritiekloos. Het onderzoek toont namelijk aan dat er twee soorten te onderscheiden zijn, namelijk de elite en de passieve kijker. De elite kijker zou door verschillende redenen, zoals een ontwikkelde algemene kennis, in staat zijn de informatie die de media verschaft te kunnen filteren. Zo maakt de elite kijker onderscheid in de mogelijke (on)werkelijkheden. De tweede soort kijker is de passieve kijker zoals in beginsel gesteld was bij deze theorie. De passieve kijker gelooft simpelweg alles wat de media voorschotelt.

Bye Bye Belgium

De injectienaaldtheorie is in België in het jaar 2012 naar de praktijk gebracht. Dit gebeurde door middel van een valse uitzending van de RTBF. Hierbij werd er door de zender la Une verkondigd dat het einde van België nabij is. De zender maakte gebruik van een ander actueel onderwerp waardoor de geloofwaardigheid van deze mededeling toenam. Er werd namelijk een documentaire onderbroken vanwege een zogenaamde urgente nieuwsmelding. Tijdens deze uitzending werd er continu naar een specifieke zin verwezen, namelijk: "Ceci n'est peut-être pas un fiction!". Dit betekent letterlijk dat de nieuwsmelding 'misschien' geen fictie is. Daarnaast waren er meerdere elementen gebruikt waaruit af te leiden was dat het geen echte nieuwsuitzending was. Toch geloofde de massa het nieuwsbericht, en was het dus geloofwaardig genoeg om het grootste gedeelte van de kijkers te overtuigen met valse informatie.

Goede en slechte invloed van sociale media

Dat de massamedia een behoorlijke impact heeft op haar publiek is een feit, maar dat dit alleen maar negatief hoeft te zijn is nooit bewezen. De media kent namelijk twee kanten, zowel goed als slecht. De goede kanten zijn ook vooral gericht op het bedrijfsleven. Ondernemingen kunnen door middel van sociale media gericht onderzoek verrichten naar wat de consument nou eigenlijk wilt. Daarbij hangt samen dat verspreiding van de producten en informatie op een grotere schaal kan plaatsvinden door het gebruiken van de sociale media. De burgers plukken hier ook weer de vruchten van, omdat het producten oplevert die aan de gestelde wensen voldoen.