Agressieve hiv-variant ontdekt in Cuba: na 3 jaar aids
Wetenschappers hebben in 2015 een zeer agressieve vorm van hiv in Cuba ontdekt. Iemand die besmet is met dit virus, krijgt al binnen de drie jaar aids, soms nog voordat de geïnfecteerde persoon merkt dat hij besmet is. De onderzoekers vermoeden dat deze agressieve variant van het virus het resultaat is van een combinatie van verschillende subtypes van hiv. De onderzoeksresultaten verschenen in het vakblad EBioMedicine.¹
Agressieve hiv-variant
Agressieve hiv-variant ontdekt in Cuba
In Cuba hebben onderzoekers een zeer agressieve vorm van
hiv ontdekt. Hiv is een afkorting van
humaan immunodeficiëntievirus, een snel muterend retrovirus, verantwoordelijk voor aids, afkorting van
acquired immunodeficiency syndrome. Patienten die besmet zijn met deze nieuwe vorm van hiv, ontwikkelen binnen drie jaar aids - vaak nog voordat ze merken dat ze met hiv besmet zijn. De klinisch latente situatie is bij deze nieuwe variant dus aanzienlijk korter.
Snelle overgang van hiv naar aids
Anne-Mieke Vandamme is als microbiologe verbonden aan de KU Leuven en zij maakt deel uit van een internationaal onderzoeksteam, die het bloed van 73 hiv-patiënten uit Cuba met een recente hiv-besmetting onderzochten. Vervolgens vergeleken ze deze stalen met het bloed van 22 aidspatiënten die op de 'gebruikelijke' manier aids hadden ontwikkeld, dat wil zeggen de situatie waarbij het humaan immunodeficiëntievirus pas na vele jaren de overstap had gemaakt naar aids. Hiv doet dat via co-receptoren, proteïnen op het celmembraan. In de praktijk zijn slechts twee co-receptoren van belang: CCR5 en CXCR4. Normaal gesproken bindt of verankert hiv zich eerst op het eiwit CCR5 en na vele jaren maakt het de overstap op CXCR4. Op dat moment evolueert hiv snel tot aids. De agressieve variant die in Cuba is ontdekt, gaat al heel vroeg over op CXCR4 en is daarom ook sneller gevaarlijk.
Combinatie van hiv-subtypes
Bij de patiënten die besmet waren met de agressieve Cuba-variant, troffen de onderzoekers een abnormaal hoge doses aan van het virus én van het defensieve molecule RANTES, welke onderdeel uitmaakt van het natuurlijk afweersysteem je lichaam. RANTES maakt gebruikt van het CCR5-proteïne. De onderzoekers vermoeden derhalve dat de meeste CCR5-proteïnen al bezet waren, mede veroorzaakt door de hoge dosis van het virus. Het gevolg was de snelle overstap van het virus naar CXCR4. Dat deze hiv-variant zo agressief te werk gaat, komt vermoedelijk doordat het verschillende ondersoorten van hiv combineert. Eén van die soorten bevat een enzym dat eiwtten 'verknipt', wat zeer goed werkt. Als gevolg daarvan vindt de overgang naar CXCR4 zo snel plaats.
Hiv wordt virulenter volgens een Europese studie
Onderzoek uit 2014 wijst uit dat hiv, althans in Europa, virulenter is geworden.² De gemiddelde tijd om tot een CD4 telling van onder de 350 cellen/mm3 te komen, is in de afgelopen 25 jaar gehalveerd, zo hebben onderzoekers berekend. Deze gegevens verschillen opvallend van een recent gepubliceerde studie (Payne et al.), die vaststelde dat het replicatievermogen van hiv mettertijd is afgenomen, althans in Botswana en Zuid-Afrika.³ Deze studie kreeg over de gehele wereld brede publiciteit nadat er door de BBC melding van was gemaakt op Wereld Aids Dag. Het Europese onderzoek kreeg echter veel minder media-aandacht.
Noten:
- Vandamme AM, Kouri V, Khouri R, et al. CRF19_cpx is an evolutionary fit HIV-1 variant strongly associated with rapid progression to AIDS in Cuba. EBioMedicine. 2015.
- Pantazis N et al. Temporal trends in prognostic markers of HIV-1 virulence and transmissibility: an observational cohort study. Lancet HIV1:e119-126. See http://dx.doi.org/10.1016/S2352-3018(14)00002-2 for abstract. 2014.
- Payne R et al. Impact of HLA-driven HIV adaptation on virulence in populations of high HIV seroprevalence. Proc Nat Acad Sci, early online edition. See www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1413339111 for full text. 2014.
Lees verder