Vormen van netwerkanalyse

Een belangrijk onderdeel van onderzoek kan de netwerkanalyse zijn. Een analyse van het netwerk van spelers waar de betreffende organisatie zich in manouvreert. Aangezien er veel verwarring ontstaan wat nou precies een netwerkanalyse en wat de stakeholderanalyse en omgevingsanalyse dan zijn.

Verschillende vormen

De meeste vormen van onderzoek hebben betrekking op kenmerken (variabelen) van objecten (personen, organisaties, e.a.). Men kan echter ook de relaties tussen objecten in kaart willen brengen. Relaties zijn geen kenmerken van afzonderlijke objecten, maar betrekkingen daartussen. Op een hoger aggregatieniveau kan men spreken van een bepaalde structuur van relaties.
Er bestaan verschillende typen analyses van relaties tussen objecten en hun structuur. De veelal gebruikte overkoepelende term is netwerkanalyse.

Netwerkanalyse

De netwerkanalyse is een methode om het netwerk van betrokkenheid rond een bepaald initiatief in beeld te brengen en de posities in dit netwerk te verkennen. Een netwerkanalyse brengt in beeld ‘wat er allemaal al is’ als basis om op te bouwen. De analyse geeft vaak nieuwe ideeën en inzichten over mogelijke beleidsstappen.

Drie leidende vragen:

1. Wat is de kern?
2. Wat is de betrokkenheid?
3. Wat zijn de posities van betrokkenheid? (initiatiefnemers, partners, schakels, leveranciers, gebruikers)

Stakeholdersanalyse

Bij een stakeholdersanalyse gaat het erom in kaart te brengen welke spelers (op een bepaald dossier) invloedrijk zijn, wat hun belangen zijn en of zij (potentiële) mede- of tegenstanders van de belangen of ideeën van de branche zijn. (Schmidt et al. 2003)

Omgevingsanalyse

De omgevingsanalyse komt zowel voor in de non-profit als de profit sector. Er zijn verschillende vormen van een omgevingsanalyse. Het doel van een omgevingsanalyse is het verkrijgen van inzicht in de kansen en bedreigingen die er voor de organisatie zijn.

Begrippen

Overigens bedoelen we met stakeholder en actor:

Actoren

De betrokkenen (personen, instanties en organisaties) bij de uitvoering van een onderzoek, project e.d.

Stakeholder

Een belanghebbende die ‘iets’ van een organisatie verlangt (een belang heeft), dit kan een externe organisatie, persoon of instituut zijn, maar ook een interne werknemer.