Blowen en de kans op depressie bij genetische kwetsbaarheid

Depressief door wietgebruik of blowen? Cannabis (hasj en wiet) is bij 16- en 17-jarige jongeren verreweg de meest gebruikte drug. De laatste jaren krijgt men steeds meer de neiging om cannabisgebruik als 'normaal' te beschouwen. Volgens cijfers van het Nationaal Kompas Volksgezondheid gebruikte in 2007 ongeveer één op de twaalf scholieren cannabis. Onder 16-jarigen geeft bijna 30 procent aan ooit cannabis gebruikt te hebben en 12 procent zei de afgelopen maand nog geblowd te hebben. Het gebruik van cannabis neemt toe met de leeftijd. Gezien het feit dat cannabisgebruik steeds als normaler wordt gezien, is het van belang dat jongeren gewezen worden op de mogelijke schadelijke effecten van het gebruik van cannabis. Onderzoek van Roy Otten van het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen uit 2011, wijst er op dat blowen het risico versterkt op depressie bij genetische kwetsbaarheid.¹ Alle reden dus om voorzichtig te zijn met cannabisgebruik.

Blowen en de kans op depressie bij genetische kwetsbaarheid

• Wat is cannabis?
• THC
• Cannabisgebruik
• Genetisch kwetsbaar voor depressie
• Langlopende studie
• Kip of het ei?
• Wereldwijd onderzoek: blowen op jonge leeftijd vergroot kans op depressie
• Opzet van de studie
• Meer kans op depressie

Wat is cannabis?

THC

Cannabis is een verzamelnaam voor hasj en wiet (marihuana). De belangrijkste werkzame (psychoactieve) stof in cannabis is THC (Δ9-tetrahydrocannabinol). Deze stof versterkt de stemming waarin iemand verkeert en beïnvloedt tevens de waarneming. Ook verslapt THC de spieren waardoor ledematen zwaar aanvoelen, het maakt de mond droog, de ogen worden rood en THC versnelt de hart- en polsslag.

Cannabisgebruik

Cannabis kan worden gerookt en wordt gegeten, bijvoorbeeld in de vorm van een ‘spacecake’ waarbij het product in de cake is verwerkt. Cannabisgebruik kan als prettig, ontspannend, rustgevend en geestverruimend worden ervaren. In hoge dosis kan cannabis echter angst, paniek en soms zelfs psychotische symptomen veroorzaken.

Genetisch kwetsbaar voor depressie

Uit onderzoek van Roy Otten, die is verbonden aan het Behavioural Science Institute van de Radboud Universiteit Nijmegen, blijkt dat jongeren die genetisch kwetsbaar zijn voor depressie uit moeten kijken met cannabis aangezien blowen hun kans om depressief te worden versterkt. Grofweg tweederde van de bevolking heeft een variant van het gen 5-HTT. Dit gen maakt gevoelig voor depressie. Tot nu toe was het idee dat hasj en wiet roken tot depressie leidt niet eenduidig. Volgens Otten komt dat vermoedelijk omdat zijn voorgangers niet keken naar individuele genetische kwetsbaarheid voor depressie. Dat heeft hij daarentegen wel gedaan.

Langlopende studie

Gedurende vijf jaar werden allerlei gegevens verzameld van in totaal 428 gezinnen en hun twee adolescente kinderen. Jaarlijks moesten de kinderen vragen beantwoorden over onder meer gedrag en depressieve symptomen. Ook werd vastgesteld of er bij hen sprake van de variant van het serotoninegen (5-HTT). Dit gen is verantwoordelijk voor verhoogde kwetsbaarheid om depressie te ontwikkelen. Uit het onderzoek bleek dat bij de jongeren met een speciale variant van dat gen, het gebruik van hasj en wiet leidde tot een significante toename van depressieve symptomen.

Otten spreekt in dat verband zelfs van een 'robuust effect'. Het effect blijft zelfs overeind wanneer rekening gehouden wordt met een reeks andere variabelen die het effect zouden kunnen veroorzaken, zoals:

• rookgedrag;
• alcoholgebruik;
• opvoeding;
• persoonlijkheid; en
• socio-economische status.

Kip of het ei?

Nu zou men natuurlijk kunnen denken dat jongeren met de aanleg voor depressie eerder naar een joint grijpen als een vorm van zelfmedicatie, waardoor gesuggereerd kan worden dat de aanwezigheid van depressieve symptomen de oorzaak is van cannabisgebruik. Volgens Otten blijkt dat, zeker op de lange termijn, niet zo te zijn. Otten zegt hierover dat het directe effect van cannabis prettig is en een gevoel van euforie en ontspanning veroorzaakt, maar op lange termijn zorgt het gebruik voor een toename van depressieve symptomen en klachten bij jongeren die belast zijn met dit specifieke genotype.

Wereldwijd onderzoek: blowen op jonge leeftijd vergroot kans op depressie

Opzet van de studie

Onlangs wees wereldwijd onderzoek naar de relatie tussen cannabis en depressie uit dat blowen op jonge leeftijd de kans vergroot op depressie.² In totaal hebben de onderzoekers de gegevens van 85.088 respondenten gebruikt uit 17 landen. In alle landen werd hetzelfde instrument gebruikt om te bepalen op welke leeftijd iemand voor het eerst blowde en om psychische aandoeningen en problemen vast te stellen.

Meer kans op depressie

Wat bleek? Jongeren die voor hun zeventiende cannabis roken, hebben op latere leeftijd 1,5 keer zoveel kans om depressief te worden in vergelijking met anderen die nooit blowden of pas na hun zeventiende ermee begonnen. Voor alle landen samen was het verband beperkt, doch significant. Er werd geen verschil tussen vrouwen en mannen geconstateerd, wel tussen landen onderling: Zuid-Afrika en Nigeria lieten de sterkste verbanden zien.


Noten

1. Roy Otten, Rutger C. M. E. Engels. Testing bidirectional effects between cannabis use and depressive symptoms: moderation by the serotonin transporter gene. Addiction Biology, 2011; DOI: 10.1111/j.1369-1600.2011.00380.x
2. Graaf R de, Radovanovic M, Laar M van, Fairman B, Degenhardt L, Aguilar-Gaxiola S, Bruffaerts R , De Girolamo G, Fayyad J, Gureje O, Haro JM, Huang Y, Kostychenko S, Lépine JP, Matschinger H, Medina Mora ME, Neumark Y, Ormel J, Posada-Villa J, Stein DJ, Tachimori H, Wells JE, Anthony JC. Early cannabis use and estimated risk of later onset of depression spells. Epidemiological evidence from the population-based WHO World Mental Health Survey Initiative. American Journal of Epidemiology 2010; 172: 149-159.

Lees verder

• Cannabis: schadelijke effecten van blowen en wietgebruik
• Blowen tijdens de zwangerschap: effecten en gevolgen
• Effecten cannabis: blowen onderdrukt immuunsysteem door MDSC
• Urinecontrole (UC) gevangenis & hoelang zijn drugs in bloed?
• Stoppen met blowen: gevolgen en tips om te stoppen met wiet