Identificatieplicht: wanneer moet iemand zich identificeren?
Sinds 1 januari 2005 moet iedereen in Nederland zich kunnen identificeren. Dit om criminaliteit beter aan te pakken en de veiligheid in Nederland groter te maken. De overheid denkt dat deze zaken terug gedrongen kunnen worden omdat bij identificatie snel gekeken kan worden of iemand gegevens geeft die waar zijn. Daarom werd in 2005 de Wet op de Identificatieplicht uitgebreid. Maar wanneer moet je je identificeren wie je bent en op welke manieren kan dat? Alles over identificeren.Wie moet zich kunnen identificeren?
De identificatieplicht is geldig voor elke Nederlander van 14 jaar en ouder. De wet schrijft voor dat iemand een geldig identiteitsbewijs moet kunnen tonen als de politie, marechaussee of een toezichthouder daar om vraagt. Een toezichthouder is een ambtenaar die bepaalde wetten controleert. Dat kunnen boswachters zijn, belastinginspecteurs, maar ook milieu-inspecteurs of een inspecteur van de arbeidsinspectie. Toezichthouders mogen trouwens alleen maar naar een geldig identificatiemiddel vragen als daar een reden voor is. Als iemand planten uit een bos meeneemt, mag een boswachter dus om een identificatiebewijs vragen. En dumpt iemand olie in een riool dan mag een inspecteur van milieuzaken ook vragen naar zo’n identificatiebewijs.Wanneer mag politie om identificatie vragen?
De politie mag veel sneller om de identificatie van iemand vragen. Als agenten vinden dat zij daardoor beter hun werk kunnen doen, kunnen zij daar om vragen. Verder moet het bewijs overlegd worden bij:- Verkeersovertredingen
- Het opsporen van strafbare feiten
- Het verhoren van getuigen van een ongeluk
- Het handhaven van de openbare orde
- Als iemand slachtoffer is van een ongeval
- Als iemand slachtoffer is van een misdrijf
Wie mogen niet om een identificatiebewijs vragen?
Beveiligingsbedrijven hebben beveiligers in dienst die veel voor de veiligheid kunnen doen, maar toezichthouders zijn zij niet. Zij mogen mensen dus ook niet vragen om zich te identificeren. Ze mogen het wel vragen, maar als iemand niet mee wil werken, is dat niet verplicht. Wel kan het zijn dat zij een bepaald beleid hebben als het gaat om de veiligheid van een pand of bij huisregels van een winkel. Wie zich in dat geval niet wil identificeren kan dus wel de toegang ontzegd worden.Boete als iemand geen identiteitsbewijs kan laten zien
Als de politie dit vraagt moet iemand zich kunnen identificeren. Dat betekent dus dat iemand altijd een document bij zich moet hebben waarmee dat kan. Heeft iemand dat niet en de politie vraagt er toch naar, dat kan dat betekenen dat iemand mee moet naar het politiebureau. Ook riskeert de persoon in kwestie een boete van 50 euro.Wat zijn geldige identificatiemiddelen?
Iemand kan zich alleen identificeren met:- een geldig paspoort,
- een rijbewijs,
- een geldige Nederlandse/Europese identiteitskaart
- een vreemdelingendocument.
Welke identificatie voor wie?
Iemands nationaliteit is bepalend voor welke documenten moeten worden overlegd als iemand zich moet identificeren. Dit is als volgt:Iemand met de Nederlandse Nationaliteit
- Een geldig rijbewijs,
- Geldig paspoort
- Geldige identiteitskaart
Dubbele nationaliteit
Mensen met de Nederlandse nationaliteit en nog een andere nationaliteit moeten zich identificeren met:- een geldig Nederlands rijbewijs,
- een Nederlands paspoort
- een geldige Nederlandse identiteitskaart
Nationaliteit van de Europese Unie of Europese Economische Ruimte
Mensen met de nationaliteit van een land van de Europese Unie of de Europese Economische ruimte (zoals Zwitserland) moet zich identificeren met:- paspoort van dat land
- een EU/EER vreemdelingendocument.
Nationaliteit van een land buiten de Europese Unie of de Europese Economische Ruimte
Mensen die een nationaliteit hebben van buiten de Europese Unie of de Europese Economische Ruimte moeten zich identificeren met:- Een Nederlands vreemdelingendocument (het verblijfsdocument)
Waarmee kan iemand zich niet identificeren?
Mensen mogen zich absoluut niet identificeren met allerlei pasjes en kaarten zoals een OV kaart, de bibliotheekkaart, een collegekaart, een brommerrijbewijs of een bankpas.Klachten over het moeten tonen van een identiteitsbewijs
Soms vinden mensen dat zij zich ten onrechte hebben moeten identificeren. Wie dat vindt kan een klacht indienen bij het regiokorps van de politiebeambte die heeft gevraagd naar dat bewijs. Korpsen hebben hun eigen klachtenregeling.Wie een klacht heeft over een toezichthouder kan naar de werkgever van de persoon in kwestie toestappen zoals de gemeente of staatsbosbeheer. Er zijn vaste procedures voor deze klachten.
Problemen door de identificatiewet
Sinds de invoering van de identificatieplicht zijn er ook flink wat problemen ontstaan. Bij verkiezingen bijvoorbeeld is gebleken dat veel ouderen geen geldig ID bewijs meer hebben omdat ze amper op straat komen en dus vinden dat ze zo’n document niet meer hoeven aan te schaffen. Ook reist deze categorie niet meer en beschikt dus ook niet over een geldig paspoort.Gerelateerde artikelen
Identificatieplicht NederlandDe identificatieplicht in Nederland geldt voor iedereen vanaf de leeftijd van 14 jaar. Dit houdt in dat iedereen vanaf d…
mijn kijk opBetoog: Privacy of VeiligheidDit betoog heeft als onderwerp de afweging tussen veiligheid en privacy. Er worden argumenten, tegenargumenten en weerle…
Kinderen en identificatieplichtVeel ouders gaan samen met hun kinderen op vakantie in de zomervakantie. Dit kan zowel in het buitenland zijn als gewoon…
Handsfree bellen: ook gevaarlijkHandfree bellen. Sinds 2002 mogen mensen in hun auto niet meer met de mobiele telefoon in de hand bellen. Als ze daarop…
Je hennepkwekerij wordt opgerold: wat gebeurt er dan?Wie op zolder, in een loods of in een woning een hennepkwekerij exploiteert kan bij ontdekking rekenen op een fikse fina…Bronnen en referenties
- Leeuwarder Courant
- Postbus 51
Reacties
Roel, 19-08-2017
Wij werken bij een kringloop. Wij nemen via twee gemeentes spullen in maar moeten de gemeentes gescheiden houden, dus moeten we vragen om legitimatiebewijs. Wij werken dus eigenlijk voor de gemeente, mogen wij om legitimatie vragen? Want ze komen ook uit andere gemeentes spullen brengen en mogen dat niet aannemen.
Reactie infoteur, 25-08-2017
Dat zou u aan uw baas moeten vragen. Ik weet niet wat uw bevoegdheden zijn. De gemeenten weten dat vast wel.
Rudi de Beer, 25-10-2015
Je legitimeren is als Nederlander verplicht, maar betekent dit dan ook dat je je legitimatiebewijs effectief moet afgeven of volstaat het tonen hiervan?
Reactie infoteur, 21-07-2016
Meestal geef je hem aan de persoon in kwestie en die geeft hem dan terug. Of dat wettelijk echt geregeld is weet ik niet.
Henri Schuit, 18-10-2015
Ik sta geparkeerd met een vrachtwagen in een parkeerverbod (om bloemen te verkopen vanuit de vrachtwagen dit is de dicht bij zijn de plaats om te parkeren). Nu kreeg ik van de ortnungsambt in Duitsland een parkeer boete. Nu moet ik me legitimeren bij deze persoon is dat dan verplicht?. Deze persoon begon gelijk de politie ( streifendienst) te alarmeren.
Reactie infoteur, 21-10-2015
De Duitse regels ken ik niet.
Normen, 21-08-2012
Ik ben 27 jaar en wegens omstandigheden heb ik geen legitimatie bewijs. Mij wordt geregeld om mijn legitimatie gevraagd aan de kassa van verschillende vestigingen van de Albert Heyn supermarkt. Een aantal keer werd mij geweigerd alcoholische dranken te kopen.
Ik heb een klacht ingediend en kreeg hierop de reactie dat dit bij wet verplicht is. Ik heb op veel overheidsites rond gezocht voor antwoorden op mijn vraag. Het zij een onderlinge afspraak tussen de supermarkten en is dus niet van de overheid uit. Op deze site staat wat mij overigens al bekend was is dat alleen medewerkers van de overheid dit mogen verplichten. De slogan zelf van de supermarkten zegt nog geen 20? Laat jouw legitimatie zien. In mijn optiek zegt dit dat wanneer je beweerd ouder te zijn dan de leeftijdsgrens ook al ben je jonger jezelf niet hoeft te bewijzen welke leeftijd je bent. ook kan ik nergens vinden of een winkel je mag weigeren iets te verschaffen welke zij zelf als huisregel gemaakt hebben. Ik bedoel iedereen kan de gekste regels bedenken. mijn vragen luiden:
1. Mag een winkel mij weigeren alcohol te verschaffen omdat een personeelslid geen goede in schatting kan maken?
2. Mag een winkel zijn eigen regels maken en moet je daar dan ten alle tijden aan houden?
3. Als bij wet vast staat dat een winkel en zelfs beveilingingspersoneel niet jou mogen verplichten om jezelf te identificeren, hoe de heck kan een huis regel het met chantage het jou dan wel verplichten?
4. Als een winkel een regel maakt waar kan je dan een klacht in dienen dat een bepaalde huisregel problemen veroorzaakt?
Tot slot: ik heb zelf een dochter van 6 en zou het heel onprettig vinden dat wanneer zij in de pubertijd komt aan haar alcohol of tabak verkocht zou worden. Jongeren behoren dat niet te doen en ben dan ook blij dat daar maatregelen voor zijn getroffen. Alleen jammer dat dit dan op mij maar ook anderen die ik ken averechts werkt.
Alvast bedank.
mvg nvb horvath
Reactie infoteur, 21-08-2012
Juridisch zijn winkels verplicht om klanten te vragen om identificatie bij de verkoop van drank als ze denken dat iemand daarvoor de juiste leeftijd niet heeft. Dat heeft dus niets met eigen regels te maken, dat zijn voorschriften. Dat u er mogelijk ouder uitziet dan de wettelijke regeling doet in die zin niet terzake. Wordt een winkel betrapt op het verkopen van drank aan iemand die niet de juiste leeftijd heeft, dan staan daar namelijk boetes tegenover. Winkels mogen dus vragen om identificatie (moeten dat in feite zelfs) en dat zijn dus geen regels die ze zelf maken, maar die zijn opgelegd. Overigens bent u zelfs strafbaar als u aan bijvoorbeeld politie geen identificatiebewijs kunt tonen. Dat dient u dus altijd bij u te hebben.
Laatste update: 03-11-2010
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Recht en wet
Bronnen en referenties: 2