Aanduiding proof bij alcoholische dranken

Misschien heb je op een fles met alcoholische drank weleens de term "proof" zien staan. Wat houdt deze term nu precies in? Het is een maat die staat voor de hoeveelheid ethanol (ethylalcohol) die in een alcoholische drank zit. In Nederland zijn regels met betrekking tot dit systeem bij wet geregeld. In andere landen zijn deze regels weer anders.

De aanduiding proof

Veel mensen stoppen na het lezen van het etiket op een fles met alcoholhoudende drank vaak na het vermelde alcoholpercentage. Daarnaast is echter ook de term 'proof' op etiketten terug te vinden. Proof is een maat die staat voor de hoeveelheid ethanol (ethylalcohol) die zit in een alcoholische drank, en het bedraagt zo ongeveer twee keer het alcoholpercentage van de substantie. Ethanol is het type alcohol dat in alcoholische dranken zit. De molecuulformule is C2H5OH en het wordt ook weleens aangeduid met de namen ethylalcohol, alcohol of spiritus. Het is een kleurloze, snel ontvlambare vloeistof.

Geschiedenis

Het 'proof-systeem' bestond al in de 18e eeuw, en wie weet daar voor ook al, maar in de literatuur wordt er dan voor de eerste keer melding van gemaakt. In die tijd werd sterke drank getest door buskruit te gebruiken. Een samenstellingen van alcohol en water moest 'zichzelf bewijzen' in het Engels: to prove) als men buskruit, met het mengsel er over heen gegoten, nog kon ontsteken. Ontbrandde het niet, dan bevatte het een te hoge hoeveelheid water, en was het 'underproof', had het een te lage proof.

Een 'bewezen' (Engels: 'proven') mengsel noemde men 100 graden proof. Nu weten we dat dit hetzelfde is als 57,15% ethanol, en hoeven we het dus niet meer te testen met behulp van buskruit. Dit was namelijk nogal gevaarlijk. In Engeland is dit 57,15% percentage nu de standaard geworden. De verhouding met het alcoholpercentage is afgerond zo 7:4. Dit betekent dat 70° proof komt overeen met 40% alcohol. Pure alcohol is dan zo ongeveer 175 graden proof.

Wetgeving in Nederland

In Nederland moet volgens de regels van de EU het alcoholpercentage een meting ondergaan bij 20 °C. Dit is bij wet vastgelegd.

Wetgeving in de Verenigde Staten

In Amerika is de wetgeving op dit gebied wat anders dan in Nederland. In de Verenigde Staten is het proof-getal namelijk twee keer het percentage alcohol gemeten op een temperatuur 15.5 graden Celsius. Op die manier komt '80 proof' dus bijvoorbeeld overeen met een alcoholpercentage van 40%. Als iets van 150 proof wordt gemixt met een evenredige hoeveelheid water, dan krijg je als resultaat vervolgens 75 proof. In de Verenigde Staten noem je het proofgetal bijvoorbeeld '70 proof', en niet '70 graden proof', want het woord graad of graden wordt in Amerika niet gebruikt. Overigens worden de aanduidingen ook gedaan in Fahrenheit en niet zoals in Nederland in graden Celsius. In Amerika is het in tegenstelling tot de EU niet verplicht om het proofgetal te vermelden op de fles. Staat het er wel op, dan moet het verplicht naast het alcoholpercentage staan, dat weer wel verplicht is om te vermelden op de fles.