Wat zijn aromaten?

Wat zijn aromaten? Dagelijks komen we in contact met chemische verbindingen. Iedereen heeft vast wel stoffen geroken die een aangename geur hebben bijvoorbeeld etherische oliën, vanilline en harsen. Ze behoren tot de aromatische verbindingen. Deze stoffen bevatten allemaal minstens één benzeenring. Benzeen behoort tot de groep van de aromatische stoffen. Ook al hebben veel bekende benzeenverbindingen geen aroma, maar men heeft de term "aromatisch" behouden.

Wanneer spreek je van een aromatische verbinding?

Een verbinding is aromatisch wanneer het aan de regel van Hückel voldoet.
Een verbinding is dus aromatisch wanneer het beschikt over een cyclisch systeem met 4n + 2 π of p-elektronen (n = 1,2,3,...) gedelokaliseerd over alle atomen van de ring.

Indeling

De verschillende groepen aromaten:
  • De carbocyclische aromaten
    1. Benzeen en benzeenderivaten
    2. Aromaten met gecondenseerde ringen
  • De heterocyclische aromaten

Fysische eigenschappen

Kookpunt

Aromaten hebben in het algemeen een hoog kookpunt vanwege de sterke vanderwaalskrachten. De π-elektronen zijn polariseerbaar en ze bezitten sterke tijdelijke dipolen.

Oplosbaarheid

Aromaten zijn zeer slecht oplosbaar in water. Er zijn echter uitzonderingen zoals: fenolen en benzeensulfonzuur.
De oplosbaarheid van aromaten in organische oplosmiddelen is zeer goed. De verklaring is dat de meeste aromaten geen waterstofbruggen vormen met water, maar in organische oplosmiddelen heerst er een sterke vanderwaalskracht.

Aggregatietoestand

Aromaten zijn vaak vloeibaar, fenol en zijn afgeleiden en verbindingen met een hoge molecuulmassa zijn vast.

Toepassingen

Benzeen als oplosmiddel

Benzeen is goed als oplosmiddel voor organische stoffen. Het nadeel is dat benzeen zeer toxisch is, bij opname via de huid of ademhalingswegen kan het leiden tot aantasting van het beendermerg.

Benzeen, tolueen en xyleen als grondstof voor de petrochemie

Uit deze drie grondstoffen kunnen plastics, rubberproducten, nylon, kunststoffen, detergenten, ... gemaakt worden dat belangrijk is voor de productie van eindproducten.

Insecticiden

DDT of dichloordifenylethaan is een insecticide dat insecten kan doden door in te werken op het zenuwstelsel. Dit mag niet meer gebruikt worden in Europa omdat het niet biologisch afbreekbaar is. Een voorbeeld van een biologisch afbreekbaar insecticide is methoxychloor.

Onkruidverdelger

Een bekend product is Agent orange, het is een ontbladeringsmiddel dat vaak werd ingezet in de Vietnamoorlog. Het is een mengsel van 2,4 D en 2,4,5-T. Het mengsel bestaat uit heel veel dioxinen (TCDD) die als onzuiverheden voorkomen in onkruidverdelgers. Dit kan leiden tot ernstige misvormingen bij het nageslacht.

Geneesmiddelen

Tot nu toe hoor je dat vele toepassingen een nadelig invloed hebben op de natuur en de mens. Geneesmiddelen daarentegen zijn wel positief bijv. aspirine, efedrine tegen neusverstopping, antibioticum, antihistaminicum, ...

Voedseladditieven

Aromaten worden gebruikt in aroma's zoals vanilline en benzaldehyde, maar ze worden ook gebruikt in zoetstoffen zoals sacharine en aspartaam.

Kunststoffen

Kunststoffen zijn onmisbaar in onze maatschappij. Speelgoed, behuizingen, isolatiemateriaal, verpakkingen, flessen, ... zijn allemaal gemaakt uit kunststoffen.
© 2015 - 2024 Ewokk, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Benzeen versus cyclohexeen en cyclohexa-1,4-dieenBenzeen versus cyclohexeen en cyclohexa-1,4-dieenDe systematische naam van benzeen is cyclohexa-1,3,5-trieen en deze verbinding lijkt wat betreft de moleculaire structuu…
Lewisstructuren, resonantiestructuren en aromaticiteitLewisstructuren, resonantiestructuren en aromaticiteitElektronen zijn in natuurwetenschappelijke fenomenen betrokken bij allerlei zaken. Het verplaatsen van een elektron van…
Luchtvervuiling in NederlandIn het nieuws en gewoon in het dagelijks leven hoor je in Nederland vaak iets over luchtvervuiling. Als je om je heen ki…
Verbeter je gezondheid met luchtzuiverende planten in huisVerbeter je gezondheid met luchtzuiverende planten in huisVerhoog je gezondheid, haal planten in huis! In de lucht die we met zijn allen inademen zitten veel ongezonde stoffen. W…

Principe van de pHDe pH drukt de zuurtegraad uit van een waterige oplossing. Dat speelt een belangrijke rol in de natuur zoals vissen die…
Dual-phase staal: Hoogwaardig automobiel staalIn de zoektocht naar materiaalconcepten met goede vervormbaarheid bij hoge sterkte, ontwikkelden metallurgen staal met e…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: WikimediaImages, Pixabay
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Aromatische_verbinding
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Agent_Orange
Ewokk (2 artikelen)
Gepubliceerd: 06-08-2015
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Scheikunde
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.