De geschiedenis van de kalender
De kalender heeft alles te maken met astronomie. Een jaar is precies de tijd die de aarde nodig heeft om rond de zon te draaien, en een dag is precies de tijd die de aarde nodig heeft om om zijn as te draaien.De eerste kalenders
Welke kalender nou de allereerste was, is niet te zeggen, omdat ze waarschijnlijk al zijn ontstaan voordat de mensen konden schrijven. De oudste kalender is waarschijnlijk de Egyptische kalender of de Chinese kalender. Deze kalenders zijn allebei niet erg nauwkeurig.De Maya’s
De Maya’s hadden ook een beroemde kalender. In een tempel hadden ze een grote Kalendersteen gebouwd. Deze kalender had 365 dagen, en was geschilderd op een enorme steen van 4 meter doorsnee. Op deze Mayaanse kalender stond ook al het eind van de wereld gepland: meer dan 500 jaar later. Volgens deze kalender zou de wereld in 2012 vergaan; dus als het goed is maken we dat nog mee.Juliaanse kalender
In 45 v Chr. voerde Julius Caesar een nieuwe kalender in. De kalender die tot dan toe werd gebruikt was een door Alexander de Grote verbeterde versie van de Egyptische kalender, die toen 365 dagen had. Julius Caesar voerde het schrikkeljaar in, omdat de oude kalender een kleine afwijking had, omdat daar werd uitgegaan van een jaar van 365 dagen, terwijl er ongeveer 365,25 dagen in een jaar zijn. Ook besloot hij dat het jaar niet meer zou beginnen op 1 maart, maar op 1 januari, waardoor hij er voor zorgde dat het volgende jaar 455 dagen zou hebben, om te zorgen dat dat klopte.Gregoriaanse kalender
De gregoriaanse kalender is gewoon een kleine aanpassing op de Juliaanse, omdat men erachter was gekomen dat de 365,25 net niet helemaal klopte. Hij werd ingevoerd in 1582. Omdat een jaar eigenlijk 365,2425 dagen duurt, was er elke 1000 jaar in de Juliaanse kalender een afwijking van ongeveer 8 dagen, dus moesten er een aantal schrikkeljaren afgehaald worden en moest de datum flink opgeschoven worden om hem weer kloppend te maken van de afwijking van de afgelopen 1600 jaar. Dit is de kalender die we nu nog steeds gebruiken.Gerelateerde artikelen
Het schrikkeljaarHet jaar 2008 was het en het jaar 2012 en 2016 zijn het ook: een schrikkeljaar. Het is voor ons allen vanzelfsprekend da…
Waarom heeft februari maar 28 dagen?Het Concilie van Trente nam de aanpassing van de juliaanse kalender over. Deze aanpassing werd voorgesteld door de Napol…
Supernovae, het einde van een sterWe beginnen het heelal pas net te verkennen, telkens ontdekken we nieuwe dingen die het verkennen waard zijn. Zo weten w…Reageer op het artikel "De geschiedenis van de kalender"
Reacties
Algra, 28-11-2011 02:10 #2
Het atrikel stelt, dat een dag PRECIES de tijd is die een dag nodig heeft om om zijn as te draaien. De aarde draait echter om zijn as in 23u56m04sec. Het verschil t.o.v. 24 uur wordt goedgemaakt doordat de aarde in een jaar één baan om de zon draait. Reken maar uit. 365,25 x 236s = 86199s = 24ux60mx60s = 86400. Die 365,25 is niet helemaal juist want eens in de X jaar laat men het schrikkeljaar vallen. Maar dan wordt het verschil nog groter. Dat weet ik niet, hoe dat nou weer zit.
Reactie infoteur, 26-01-2012
Precies 24 uur is inderdaad niet helemaal juist, het schrikkeljaar is ingevoerd om het verschil te corrigeren zoals je juist hebt opgemerkt. De schrikkeldag wordt ook eens in de zoveel tijd overgeslagen: een jaar bevat 365,2421875 dagen, wat dus iets minder is dan 365,25. Het verschil is echter zo miniem dat dit maar zeer zelden hoeft te gebeuren.
Onze huidige "Gregoriaanse kalender" houdt zelfs hier rekening mee. Elke 4 jaar komt zoals je weet een schrikkeljaar. Bij elke eeuwwisseling die niet deelbaar is door 400 wordt 29 februari alsnog overgeslagen. Het jaar 2000 had dus wel een schrikkeldag, omdat 2000 deelbaar is door 400, maar het jaar 2100 zal ondanks dat 2100 deelbaar is door 4 geen schrikkeljaar zijn.
Deze methode is zo nauwkeurig dat we ons de komende millenia geen zorgen hoeven te maken over afwijkingen in de datum.
Paula Reisner, 26-09-2010 15:46 #1
Ik mis aan dit kalenderoverzicht de Joodse kalender (en de maankalender van de Islam).
De Joodse kalender is een zonne- en maankalender. De Joodse kalendermaand begint bij nieuwe maan, dus iedere keer als het sikkeltje weer zichtbaar wordt. De maan loopt in 29,5 dag rond de aarde. Daarom is de ene maand 29 dagen en de volgende maand 30 dagen. Halverwege de maand is het altijd volle maan.
Om het ook een zonnekalender te laten zijn en de landbouwoogstfeesten in het juiste seizoen te laten vallen zijn er in 19 jaar 7 schrikkeljaren. In zo'n schrikkeljaar wordt er een dertiende maanmaand aan toegevoegd.
Dit jaar geeft voor de mens een prettig volgbaar ritme, vanwege de harmonie van de maan, waar men zich op kan richten. Het jaar begint in het voorjaar (geboorte) en volgt de sterrenbeelden. De eerste maand begint als zowel de zon als de maan in het sterrenbeeld Ram staat, de tweede maand begint als zowel de zon als de maan in Stier staat etc. Het is een uiterst boeiende kalender, waar helaas nog weinig over gehoord wordt, maar wel de aandacht waard is.
Reactie infoteur, 26-01-2012
Bedankt voor deze aanvulling! Voor mensen die interesse hebben in de historische kalenders is dit inderdaad zeer de moeite waard om uit te zoeken.
Gepubliceerd: 26-10-2008
Rubriek: Wetenschap
Subrubriek: Sterrenkunde
Reacties: 2