Hoe kan een vierkante stalen kolom rond worden?

In de bouw worden praktisch bij ieder bouwwerk kolommen toegepast om belastingen van bovenaf naar de fundering af te voeren. Betreffen het echter kolommen die buiten staan kan het voorkomen dat door een uitvoeringsfout gedurende de gebruiksfase de vorm van de kolom verandert. Een vierkante stalen kolom kan dan rond worden. Hoe kan het worden herkend en hoe wordt deze vormverandering van staal door weersinvloeden veroorzaakt?

Vierkante stalen kolom wordt rond

• Waar staat de paal?
• Hoe wordt het herkend?
• Invloed van condensatie
• Het ontwateringsgaatje
• Vrieskou en stalen kolom
• Consequenties

Waar staat de paal?

Wordt de kolom aangebracht binnen een pand dan zal er praktisch nooit een probleem optreden. Het kan echter nodig zijn om een staalkolom buiten of in de spouw toe te passen. De belasting uit een plat dak voor bijvoorbeeld de carport moet worden afgevoerd naar de fundering. Middels poer en stiep wordt die kolom opgevangen. Anderzijds kan het zijn dat metselwerk of het kalkzandsteen bepaalde piekspanningen niet kan opnemen, waardoor een kolom noodzakelijk is. Daarbij kan de kolom in de spouw terecht komen zodat de belasting wordt afgevoerd.

Hoe wordt het herkend?

Staat een kolom in de spouw dan kan slecht worden herkend of er een probleem ontstaat. Het kan echter voorkomen dat scheuren in de gemetselde wand komen, doordat de druk in de spouw te hoog is geworden. De vorm van de kolom verandert, waardoor het staal door de smalle spouw in aanraking komt met de binnen en buiten muur. Die druk kan door de stenen zelf niet worden opgenomen. De spanning in het materiaal neemt toe en dat resulteert in een scheur of het wegspatten van een deel van de steen.

Invloed van condensatie

Staat de verticale staaf buiten of in de spouw dan treden er temperatuursveranderingen op. Bij meerdere type materialen treedt er dan condensatie op, waardoor vocht ontstaat zo ook bij staal. Dit kan zowel om de kolom ontstaan als ook in de kolom zelf. Indien er onvoldoende afvoer van die condens is kan het voorkomen dat er in de kolom een grote hoeveelheid water staat.

Het ontwateringsgaatje

Staal kolommen welke in contact komen met het buiten klimaat dienen altijd uitgevoerd te zijn met een klein gaatje aan de onderzijde van de kolom. Het heeft tot doel om condensopbouw of water af te voeren, zodat er geen grote hoeveelheid water blijft staan. Het houdt in dat de kolom niet kan worden aangetast door invloed van condensvorming. Maar wat zijn de consequenties als het ontwateringsgaatje niet is aangebracht of als het is dichtgeslibd?

Vrieskou en stalen kolom

Staat er door invloed van temperatuursverschillen door condensopbouw water in de kolom dan kan dat in de winter grote gevolgen hebben. Het water in de kolom gaat uitzetten, waardoor geleidelijk door vervorming de kolom tot een ronde vorm wordt geduwd. Het is de meest natuurlijke vorm indien een kolom van binnenuit wordt belast. Bij een ronde vorm is de belasting op het staal van binnenuit meest normaal, omdat er dan een gelijkmatige trek in het staal ontstaat. Bij een vierkante kolom is dat dus ongelijkmatig. Door de druk van het ijs heeft de doorsnede de neiging om te vervormen van vierkant naar rond.

Consequenties

Voorgaande heeft uiteraard bouwtechnische consequenties. Er ontstaan mogelijk scheuren in het metselwerk en dat moet worden verholpen, waarnaast mogelijk de kolom moet worden vervangen. Het is daarbij de vraag hoeveel belastingen door de kolom wordt afgedragen of de kolom werkelijk kan worden vervangen. Het kan inhouden dat alles tijdelijk moet worden gestut tot de nieuwe kolom onder spanning is aangebracht, zodat de belasting wordt overgenomen. Het kan echter ook betekenen dat de oude kolom niet kan worden vervangen. Daartoe dient concreet de situatie door een constructeur in combinatie met een aannemer te worden beoordeeld.

Lees verder

• Het verschil tussen koud gevormd en warm gewalst staal!
• De elasticiteitsmodulus van staal
• Hoeveel buigt een stalen ligger door?
• Waarom hebben stalen liggers een bepaalde vorm?
• Hoe reken je zelf een stalen ligger uit?