Paperclip (stukje ijzer)

Een paperclip is een stukje ijzer dat in een zodanige manier is gebogen dat het papier bij elkaar kan houden. Jaarlijks worden er 20 miljard paperclips geproduceerd die niet eens allemaal voor het bij elkaar houden van papier worden gebruikt. Ze lenen zich namelijk prima als dasspeld, als schoonmaker voor nagels en oren of als speeltje om te verbuigen tijdens een vergadering.

Geschiedenis

De paperclip is nog niet zo heel erg oud. Aan het einde van de 19e eeuw, in 1899 om precies te zijn, vroeg de Noor Johan Vaaler patent aan op zijn uitvinding. Vaaler was een arme boerenzoon en daarom had hij niet genoeg geld om de paperclip op de markt te brengen of om een paperclipmachine te kopen. In 1910 stierf Johan Vaaler aan een leverkwaal op 44 jarige leeftijd. Tien jaar later na zijn dood, werden ontwerptekeningen ontdekt die Vaaler voor de paperclip had gemaakt. Het ontwerp van Vaaler had overigens niet de vorm van de huidige paperclip. Vaaler’s uitvinding had een bochtje minder. Later kwam dat bochtje erbij omdat het uitiende van zijn uitvinding het papier snel beschadigde. Naast Johan Vaaler waren er ook anderen die zich verdiepten in de paperclip aan het einde van de 19e eeuw. De Amerikaan Cornelius Brosnan vond zijn zogenoemde Konaclip uit. Het Britse bedrijf Gem Manufacturing maakte als eerste de paperclip met de ovale vormen erin, zoals de huidige paperclip. Deze clip kreeg de naam Gem. Alfred Shedlock introduceerde in 1902 de Idealclip. Deze paperclip was vooral geschikt voor dikkere stapels papier. In 1905 kwam Joshua Hale met zijn Ringclip. Dit was een ronde paperclip die bestond uit twee cirkels. Deze clip wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt. Henry Lankenau introduceerde in 1934 een paperclip die veel op de Gem van Gem Manufacturing leek. Er zaten echter enkele verbeteringen aan: Lankenau’s paperclip, die de naam Gothic kreeg, had aan één kant een plattere zijde gekregen en de andere zijde werd V-vormig gemaakt. Ondanks de verbeteringen aan de Gothic werd de Gem de standaard paperclip. Maar ondanks al deze uitvindingen en verbeteringen van de paperclip word Johan Vaaler als de uitvinder ervan gezien.

Werking

Een paperclip werkt op een heel eenvoudige manier: door het ijzertje een beetje uit elkaar te trekken kan er wat tussen worden geschoven, meestal papier. Het ijzer drukt vervolgens lichtjes op het papier waardoor het bij elkaar wordt gehouden.

Paperclipbroche

De Noren zijn erg trots dat hun landgenoot de beroemde paperclip heeft uitgevonden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog droegen daarom veel Noren een paperclip als broche op hun jas. Hiermee wilden ze duidelijk maken dat ze bij elkaar hoorden. Toen de Duitse bezetters een Noor met een paperclip tegen kwamen werden pakten ze die op. Ter herdenking aan de slachtoffers die opgepakt zijn tijdens de oorlog staat er in Noorwegen een zes meter hoge en 600 kilo zware paperclip.

Windows-logo

Vaak wordt een paperclip gebruikt als logo. Een bekend voorbeeld hiervan is de paperclip in Windows, de ‘Office Assistent’. Bedenker Microsoft heeft hem in zijn computerprogramma’s gestopt vanaf 1997. Omdat veel mensen zich mateloos ergerden aan het paperclipje, dat zich om de zoveel keer - vaak zonder echte reden - meldde, heeft Microsoft besloten haar ‘Office Assistent’ in de nieuwe programma’s achterwege te laten.