De beschermende rol van de huid

De huid heeft als voornaamste taak om je te beschermen. Het zorgt ervoor dat de vele indringers, bijvoorbeeld virussen buiten het lijf worden gehouden. Onze huid biedt ook bescherming tegen de blootstelling aan UV-stralen van de zon. Het heeft maar liefst een oppervlakte van gemiddeld 1,5 tot 2 vierkante meter en behoort het grootste orgaan van het lichaam. Naast het bekleden van het lichaam heeft de huid nog een aantal functies.

Algemeen

De huid kan verschillende kleuren kan hebben variërend van donkerbruin tot spierwit. De belangrijkste functie is om de inwendige mens te beschermen. Het omsluit het gehele lichaam en weegt gemiddeld 5 kilo. De huid laat vaak ook zien hoe het met de gezondheid is gesteld. Gemiddeld heeft de huid een oppervlakte van 1,5 tot 2 vierkante meter en het is daarmee het grootste orgaan van het lichaam. Naast het beschermende bekleedsel heeft de huid vele functies.

De lagen van de huid

De huid heeft de meeste oppervlaktecontact met de buitenwereld en vormt een beschermend bekleedsel. Het bestaat uit de volgende lagen: de buitenste laag dat de hoornlaag (opperhuid) vormt. Dit is een dode stof die het lichaam tegen indringers van buitenaf beschermt. De opperhuid bevat geen zenuwvezels. De onderliggende lederhuid (dermis) bevat wel zenuwvezels en daarmee kunnen we pijn voelen. Onder de lederhuid bevindt zich onderhuids bindweefsel waarin de haarzakjes en zweetklieren zich bevinden. Al met al is de huid het grootste zintuigorgaan van het lichaam.

Bescherming

Infecties proberen het lichaam binnen te dringen via de huid, ingewanden en de longen. De huid speelt een grote beschermende rol. Het daarnaast is een belangrijk orgaan als zintuig. Er worden signalen doorgestuurd naar de hersenen. Bijvoorbeeld bij pijn. Als je jezelf brandt aan een vlam doet dat pijn. Er gaat een boodschap naar de hersenen om uit de buurt van de vlam te blijven. Dit beschermt de huid tegen verbranding. Zo zal het ook een seintje geven naar de hersenen als het te koud of te warm wordt.

Huid als tastzin

Om ons te beschermen tegen gevaren van buitenaf, is de tastzin van de huid ook erg belangrijk. Deze zorgt ervoor dat de huid beschermd wordt tegen beschadiging. Op deze manier kan infectie vanuit ontstane wonden worden voorkomen. De huid is voorzien van pijnreceptoren. Dit zijn hele gevoelige zenuwuiteinden. Hoewel pijn als iets negatiefs wordt beschouwd, is het toch iets dat heel nuttig is. Bij dreigend gevaar is het onmisbaar. De huid bevat ook tastzintuigen voor kou, warmte en druk.

Soorten pijn

Er bestaan verschillende soorten pijn. Dit zijn: spierpijn, emotionele pijn, zeurende pijn, kloppende pijn of pijnscheuten. Er zijn twee soorten zenuwvezels die pijnsignalen sturen. Dat zijn de langzame pijnvezels (C-vezels). Deze geven een soort van doffe pijn aan of een onaangename gewaarwording (bijvoorbeeld kou). Daarnaast is er het snelle type (A-vezels) die een scherpe en acute pijn kunnen aangeven. Dit voel je als je bijvoorbeeld een klap krijgt. Als iemand veel pijn moet lijden kan dit zelfs leiden tot depressiviteit.

Wondjes

Als de huid beschadigd raakt, zal er op de wond een korstje ontstaan. Er kunnen zowel wondjes aan de bovenste laag van de huid ontstaan (schaafwondjes) als diepere wonden (snijwonden). Korstjes vormen een beschermende laag waaronder een nieuwe huid gevormd wordt. Wondjes kunnen jeuken. Door te krabben zal de genezing verstoord worden omdat nieuwe cellen worden weggekrabt.

Beschadiging door zon

De grootste vijand van de huid is overmatige blootstelling aan de zon i.v.m. schadelijke UV-stralen. Naast dat het ernstige ziekten zoals huidkanker kan veroorzaken, kan langdurige blootstelling aan zon ook rimpels veroorzaken. De huid zal door de zon sneller verouderen.

Rimpels

Het ontstaan van rimpels hangt samen met het collageen bindweefsel onder de lederhuid. Collageen vezels worden bij blootstelling aan zonlicht uitgerekt, net als elastiekjes. Dat vermindert de stevigheid van het weefsel, waardoor er rimpels ontstaan. Door degeneratie van de kleine bloedvaatjes worden die vezels minder goed gevoed waardoor ze achteruit gaan. Het kan wel dertig jaar duren eer die beschadiging door de zon aan het licht treedt. Als je als vijftiger rimpels krijgt, kan hij of zij die dus al als twintiger hebben opgelopen. Die beschadiging van de huid vindt overigens voornamelijk al voor het twintigste levensjaar plaats. Wie als puber eindeloos in de zon heeft liggen bakken, zonder voldoende bescherming, kan op latere leeftijd rimpels verwachten.